Философияның пәні, мақсаты және қызметтері

1. Философияның пәні, мақсаты және қызметтері

2. ЖОСПАР:

1. Философиялық білімнің негізгі
сипаттары
2. Көзқарас және философия.
Дүниегекөзқарастың тарихи түрлері
3. Философияның қызметтері,
мәселелері және әдістері
4. Философиянең негізгі бөлімдері

3. Дүниегекөзқарас (дүниетаным) – объективтік дүниеге, болмысқа, адамға және тіршілікке деген неғұрлым жинақталған, қорытылған

біртұтас
көзқарастар мен қағидалар.
Дүниегекөзқарас түрлері:
- әдеттегі, қарапайым, күнделікті
өмірлік көзқарас;
- діни көзқарас;
- философиялық дүниегекөзқарас.

4. Дүниегекөзқарастың тарихи түрлері:

Мифология (аңыз)
Философия
Дін

5. Мифология (грекше мифос, аңыз, шежіре; логос – сөз, ілім) – алғашқы қауымдық қоғамға тән дүние туралы қияли-ғажайып, танымдық

қоғами сана формасы.

6. Мифология түрлері: Анимизм – (лат. anima – жан, рух) – рух, жан барлық тірі жандыларға тән деген ұғым. Фетишизм - заттарға

табыну
Тотемизм –жан-жануардың шығу тегі мен
адам баласының шығу тегін
байланыстыру
Магия – құпия тылсым күшке табыну

7. Дін – жаратылыстан, адам мен адамзаттан тыс, құдіретті күшке сенуге негізделген дәстүрлі қоғами сана формасы.

8. Діни ұғымдар, ілімдер Деизм – (лат. Deus - Құдай) – Құдай дүниені жаратады, бірақ қоғам өміріне араласпайды деген ағартушылық

ілім

9. Политеизм (грек сөзінен poli-көп, theos-Құдай) – көп құдайға табынушылық. Монотеизм (грек сөзінен monos-жалғыз, theos-Құдай) –

Политеизм (грек сөзінен poliкөп, theos-Құдай) – көп
құдайға табынушылық.
Монотеизм (грек сөзінен
monos-жалғыз, theos-Құдай) –
бір құдайға табынушылық.

10. Догма (грек сөзінен dogma-пікір) – шындықтан алыс, зерттеусіз, тексерусіз, соқыр сенімге ғана сүйенген қағида. Фидеизм (латын

Догма (грек сөзінен dogmaпікір) – шындықтан алыс,
зерттеусіз, тексерусіз, соқыр
сенімге ғана сүйенген қағида.
Фидеизм (латын сөзінен fidesсенім) – ғылымды дінге
бағындыруға әрекет жасайтын
көзқарас.

11. Философия мәселелері, әдістері және қызметтері

Философия (грекше phileo –махаббат,
құштарлық, sophia - даналық)
даналыққа құштарлық, даналықты
сүю мағынасын береді.
Философия - адам және оның айналасы
туралы тәжірибелік және практикалық
білімдер жиынтығы

12.

Философия – қоғамдық сананың ерекше
формасы, дүниегекөзқарастың ғылымитеориялық түрі, болмыс пен сананың
жалпы принциптері, адамның адамға,
дүниеге
қатынасы
туралы
ойлауды
қарастыратын әмбебап ілім.
Тұңғыш рет “философия”
терминін б.з.б. VI ғ.
Пифагор қолданған.

13. Философияның миф пен діннен айырмашылығы: - білімге (ғылымға) негізделген (қиялға, сенімге емес); - рефлексиялық (ойлаудың

өзіне-өзі
бағытталуы);
-логикалық (бірізділікті, жүйелі);
- нақты ұғымдар мен категорияларды
тірек етеді, сүйенеді.

14. Философияның қызметтері:

Көзқарастық,
Методологиялық (әдістемелік),
Жүйелеу,
Гносеологиялық (танымдық),
Сыни,
Аксиологиялық (құндылық),
Рационалдау (ақыл-ой),
Тәрбиелік-гуманитарлық,
Болжамдық,

15. Философияның негізгі мәселесі – ойлаудың болмысқа қатынасы. Философияның негізгі мәселесі екіге бөлінеді: 1. Онтологиялық

мәселе – дүниенің мәні,
табиғаты туралы мәселе
2. Гносеологиялық мәселе – дүниенің
танымдылығы туралы мәселе

16. Философияның негізгі бөлімдері арқылы түсіндірілетін бағыттар:

Гносеологиялық:
1. гностицизм,
2. агностицизм,
3. эмпиризм,
4. рационализм.
Онтологиялық:
1. материализм,
2. идеализм
(объективтік,
субъективтік),
3. дуализм

17. Философия ілімінің негізгі әдістері:

Диалектика – болмыс пен танымның, заттар мен
құбылыстардың,
ойлаудың
жалпы
даму
заңдылықтарының
өзара
байланысын,
ішкі
қайшылықтарын зерттейтін философиялық әдіс.
Метафизика – диалектикаға қарама-қарсы таным әдісі,
мұнда заттар мен құбылыстар бір-біріне байланыссыз,
ішкі қайшылықсыз, тұрақты түрде өзгеріп отырады деп
түсіндіріледі.

18. Пән деп философияның зерттейтін мәселелерінің жиынтығын, ауқымын айтады. Философиялық білімнің, философия пәнінің жалпы

құрылымдық тұрғыдағы
негізгі бөлімдер:
- онтология (болмыс туралы ілім);
- гносеология немесе эпистемология (таным туралы
ілім);
- философиялық антропология (адам философиясы);
- әлеуметтік философия (қоғам философиясы);
- философия тарихы;
- аксиология (құндылықтар туралы ілім)

19. Философия ілімінің негізгі категориялары: Болмыс, сана, материя, таным, уақыт, қозғалыс, кеңістік, бүтін, бөлік, жүйе, құрылым,

элемент,
байланыс, қатынас, форма,
мазмұн, жалпы, ерекше,
жалқылық

20. Назарларыңызға рахмет!