Предпринимательское развитие

1.

ԱՐՏԱԴՐՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ
ԽԹԱՆՈՒՄ
ՁԵՌՆԵՐԵՑՈՒԹՅԱՆ
ԶԱՐԳԱՑՈՒՄ
Ռաֆայել Գևորգյան
1

2.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
Ատադրողականություն և Ձեռներնեցություն
Բյուջե
2021-2024
2023 թվական, ըստ ծրագրերի
25 000 000
12 000 000
20 989 143
10 000 000
9 967 193
20 000 000
8 233 900
8 000 000
86%
95%
15 000 000
6 000 000
9 967 193
10 000 000
4 000 000
86%
6 835 134
100%
5 000 000
2 000 000
4 492 930
1 573 200
96%
40%
2023 թվականի բյուջե
2021 թվականի բյուջե 2022 թվականի բյուջե 2023 թվականի բյուջե 2024 թվականի բյուջե
Սկզբնական պլան
Փաստացի ծախս
2.1 Տեխնոլոգիական
արդիականացում
Սկզբնական պլան
Փաստացի ծախս
2.2 Բարձր որակավորում
ունեցող մասնագետների
ներգրավում

3.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
Գլխավոր արդյունքային ցուցանիշներ
Ընթացիկ և ապագա ծրագրեր
Արտադրողականության 12$
ՓՄՁ կշիռ ՀՆԱ-ի մեջ
Գործազրկություն <10%
Ուշացում
Ժամանակի
ն
2․1 Տեխնոլոգիական
արդիականացում
2.2 Մասնագետների
ներգրավում
2․3 Թվային գործիքների
կիրառման խթանում
Մշակվել է
աջակցության գործիք
Մշակվել է
աջակցության գործիք
Հաստատվել է
հայցակարգ
Մեկնարկ
Պորտֆել
Պայմանագիր
Բյուջե 22
Բյուջե 23
Բյուջե 24
03/2022
189 մլրդ
3 370
3 մլրդ
8 մլրդ
16 մլրդ
Մեկնարկ
Շահառու
Բյուջե 22
Բյուջե 23
Բյուջե 24
09/2022
360
0
1 մլրդ
1.5 մլրդ
ՎԱ է ներկայացվել նոր
գործիք
4․1 Գիտություն ՓՄՁ կապ
ՎԱ է ներկայացվել
հիմնադրամի նոր
կանոնադրությունը
Հաստատվել է ՄՍ
հայեցակարգը
4․2 Կրթություն ՓՄՁ կապ
4․3 Պետություն ՓՄՁ կապ
4․4 Ֆինանսներ ՓՄՁ կապ
Շրջանառվում է
աջակցության գործիք
Հատատվել է ԷՆ ՊՄԵ
աշխատակարգը
ՎԱ է ներկայացվել
հիմնադրամի նոր
կանոնադրությունը
Մասնավորի հետ
համատեղ մշակվում է
EHL ներդրումային
ծրագիր։
Իրականացվել է 19
նիստ, քննսրկվրլ է 41
հարց, մշակվել է 22
նախագիծ, ընդունվել
է` 7-ը:
Հաստատվել է
բորսայական
թողարկման
աջակցության գործիք
2.3, 3.9, 4.1, 5.1, 7․5 Ճյուղային գործողությունների ծրագրեր
Տեքստիլ
հաստատվել է, հաջորդ տարվա համար ունենք 300 մլն դրամ բյուջե
Ձեռներեցություն
մշակվում է, ՎԱ կներկայացվի 2024 թվականի ապրիլին
Արահանում
մշակվում է, ՎԱ կներկայացվի 2024 թվականի ապրիլին

4.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
Տնտեսության արդիականացում
Ընդհանուր վիճակագրություն
Կնքված
պայմանագրեր
՝
Պորտֆել՝
Պորտֆելի մարզային բացվածք
189 մլրդ
3370
1.6%
1.7%
1.7%
58%
56 մլն
4․5%
32%
ՓՄՁ
ֆինանսավորում
Միջին պայմանագրի
արժեք
Միջին տարեկան
տոկոսադրույք
Պետական բյուջե մուտքերի
աճ 2023 թ-ին՝ 2022 թ-ին
շահառու դարձած
կազմակերպությունների
շրջանում
12.5%
1.4%
62.7%
6%
4%
Պորտֆելի ոլորտային բացվածք
3.8%
1.2%
3․4%
46%
C
87.7 մլրդ
24%
F
45.3 մլրդ
11%
H
19.4 մլրդ
D
10%
6%
19 մլրդ
Q 11.5 մլրդ

5.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
Մասնագետների ներգրավում
Կազմակերպությունների կառուցվածք
Փոխհատուցման
չափ՝
Շահառուներ՝
Մասնագետներ՝
Եկամտահարկ
(2022-2023 թթ․)՝
662 մլն դրամ
28 կազմ․
360+ աշխ․
46% աճ
Շահառու կազմակերպությունների մայր կազմակերպությունների գտնվելու վայրը
ԱՄՆ
20%
ՌԴ
56%
ՀՀ
20%
26%
20%
7%
Այլ
20%
11%
16 կազմակերպություն
7 կազմակերպություն
2 կազմակերպություն
3 կազմակերպություն

6.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
Ուշացած միջոցառումներ
4.1, 4.4 նորարարություններ և ֆինանսաների հասանելություն
Ունենք
ՆԱԿ-ի վերակազմակերպում
Նորարարության և ձեռներեցության
ազգային կենտրոն ՊՈԱԿ*
ՓՄՁ/Ներդրումներ տարանջատում
Վերակազմակերպում և միաձուլում
Կունենանք
Մեկնաբանություններ *
Ձեռներեցության և նորարարության հաբ
հիմնադրամ
Ներդրումների աջակցման
կենտրոն հիմնադրամ
• Նորարարության
և
ձեռներեցության
ազգային
կենտրոն ՊՈԱԿ-ը անվանափոխվել է 2012 թվականին՝
մինչ այդ լինելով գիտատեխնիկական գրադարան, և
Հիմնադրամի նոր գործառույթները
ավելացել
է
տեխնոլոգիաների
առևտրայնացման
գործառույթ։
• Նորարարության
և
ձեռներեցության
ազգային
կենտրոն ՊՈԱԿ-ը մինչ օրս չի իրականացնում նշյալ
գործառույթը,
ունի
70-ից
ավել
աշխատակազմ՝
հիմնականում գրադարանավարներ, ովքեր զբաղվում
1․ ՓՄՁ ֆինանսական
ռեսուրսների հասանելիության
ապահովում (պորտֆելային
երաշխիքներ)
2․ ՓՄՁ թվային
վերափոխում, աշխատուժի
կարողությունների
զարգացում (AI, IoT և այլն)
են գրադարանային ֆոնդի պահպանմամբ։
3. Տեխնոլոգիաների
փոխանցում․
գիտատար ՓՄՁ-ներ
• Գրադարանը տարվա ընթացքում ունենում է եզակի
այցելուներ։
• Առաջարկվում է վերակազմակերպման արդյունքում
հաստիքները
օպտիմալացնել
և
ֆոնդը տալ ազգային գրադարանին։
գրադարանային

7.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
Պետություն-մասնավոր երկխոսություն
Փոխվարչապետին կից ՓՄՁ զարգացման խորհուրդ
5 նիստ
9 նիստ
25-ից ավել
հարց
6 իրավական
ակտ
ՓՄՁ խորհուրդ
ՓՄՁ
ենթախորհուրդ
Քննարկված
նախագծեր/հարցեր
Ընդունված
իրավական ակտ
Ընդունված իրավական ակտեր՝
1) «Մշակող արդյունաբերության
աջակցության ծրագիրը»
ոլորտում
գործող
ընկերություններում
նոր
աշխատուժ
ներգրավելու
ՀՀ տարածքում մշակող արդյունաբերության ոլորտում գործող կազմակերպությունների/անհատ ձեռնարկատերերի
աշխատանքային փորձ չունեցող/վերաորակավորման կարիք ունեցող աշխատուժի ներգրավմանը խթանում։
կողմից
2) Առևտրային ցանցերից ՓՄՁ մատակարարների վճարային պարտավորությունները կարգավորող նախագիծը
Արդար առևտրի իրականացմանը նպաստող օրենսդրական հիմքեր առևտրային ցանց-մատակարարներ հարաբերությունների և
գյուղատնտեսական արտադրանքների իրացման շուկայի համար:
3)«Սահմանափակ պատասխանատվությամբ
կատարելու մասին ՀՀ օրենքը
ընկերությունների
մասին»
օրենքում
փոփոխություն
Իրավական պայմաններ սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների կողմից շահույթի բաշխման հաճախականությունն
ինքնուրույն որոշելու համար:
4) «Աշխատանքային օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենք՝
Աշխատանքային օրենսգրքի բարեփոխում՝ փորձնակների ինստիտուտի հիմնում և աշխատողի հանգստի պարտադիր ապահովում։
5) «Աշխատանքային օրենսգրքում փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենք
Հեռավար աշխատանքին վերաբերող կարգավորումների ազատականացում։
6) «Իրավաբանական անձանց
պետական գրանցման,
իրավաբանական
անձանց
առանձնացված
ստորաբաժանումների, հիմնարկների և անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքում
փոփոխություն և լրացումներ
Գրանցման ժամանակ հարկային դաշտի ընտրության պարտադիր պահանջի վերացում։

8.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
Կապիտալի շուկա
Ընդհանուր պատկեր
Ընդհանուր շուկայական արժեք, մլրդ դրամ
Գործարքների քանակ, հատ
3 500
9 000
3 000
8 000
2 500
7 000
6 000
2 000
5 000
1 500
4 000
1 000
3 000
2 000
500
1 000
0
0
2019
Բաժնետոմս
2020
Կորպորատիվ պարտատոմս
Բաժնետոմսեր
2021-2023
2021
2022
2023
2019
Պետական պարտատոմս
Պարտատոմսեր 2023
Բաժնետոմս
2020
2021
Կորպորատիվ պարտատոմս
2022
2023
Պետական պարտատոմս
Ցուցարկված արժեթղթերի քանակ, հատ
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
2019
Բաժնետոմս
2020
2021
Կորպորատիվ պարտատոմս
2022
2023
Պետական պարտատոմս

9.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
Այլ ձեռքբերումներ
ԵՄ, ԱՄՆ և ԳԴՀ համագործակցություն
ԵՄ արևտրի կոմիտե
Իրականացված աշխատանքներ՝
1) Կոնյակի նոր անվանումը` Հայկական բրենդի
2) Բեքբոն բրենդիգային կազմակերպության հետ մշակվել է 3
նոր կոնցեպտ, որը թեստավորման փուլում է
3) 3
մլն
եվրո
ԵՄ
աջակցություն
լաբարատոր
կարողությունների զարգացման համար
4) Ֆիտոսանիտարական սերտիֆիկատներ` ձկնամթերքի
արտահանման
դեպքում
ՍԱՏՄ
սերտիֆիկատի
փոխճանաչելիություն
5) Ազգային մակարդակով կանոնակարգվող ապրանքների
դեպքում սերտիֆիկատների մոտարկում
6) Արտահաման դիվերսիֆիկացման 2 մլն եվրո աջակցության
նոր ծրագիր (տեքստիլ, ագրոմշակում)
ԳԴՀ համագործակցություն
Իրականացված աշխատանքներ՝
1) 2014 թվականիծ հետո առաջին անգամ տեղի են ունեցել նոր
բանակցութուններ
2) Վավերացվել են GIZ և KFW գրասենյակների նոր համաձայնագրերը
3) Ստորագրվել է 85 մլն եվրո արժեքով նոր աջակցության փաթեթ՝
1) 70 մլն արտոնյալ վարկ ՓՄՁ-ներին
2) 15 մլն գրանտային միջոցներ մասնագիտական կրթության և
մասնավոր հատվածի զարգացման համար (տուրիզմ,
տեքստիլ, գինեգործություն և այլն)
ԵՄ ներդրումային պլան
Մասնավոր հատվածի ֆինանսավորման ծավալ՝ 200 մլն եվրո, այդ թվում՝
(ԵՄ ուղենիշ 1)
ԳՀՀ-ի միջոցով՝
70 մլն եվրո
ՎԶԵԲ-ի միջոցով՝
100 մլն եվրո
FMO-ի միջոցով՝
65 մլն եվրո
Սահմանված առաջնահերթություններ՝
1) ՓՄՁ մրցունակության բարձրացում
2) Կանանց տնտեսական ներգրավվածության բարձրացում
3) Կապիտալի շուկայի զարգացում
ԱՄՆ համագործակցություն
Իրականացված աշխատանքներ՝
1) TIFA նոր օրակարգ, 2017 ից հետո առաջին նիստա տեղի կունենա
2024 թվականի փետրվարին
2) 25 մլն գրանտային արժողությամբ նոր տնտեսական ծրագիր
3) Սանիտարական սերտիֆիկատների փոխճանաչելիություն
4) Արտահանման և ձեռներեցության նոր ռազմավարական
փաստաթղթերի մշակում
5) ԷՆ հետ մեկնարկել է հանրային կառավարման ռեֆորմի նախնական
գնահատման պիլոտային ծրագիրը

10.

Էկոնոմիկայի
Նախարարություն
ՓՄՁ արդյունքային ցուցանիշի մանրամասներ
Աշխատատեղեր
ԱՇԽԱՏԱՏԵՂԵՐ՝ ԸՍՏԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԴԱՍԱԿԱՐԳԻՉՆԵՐԻ * (ՀԱԶ․ ՄԱՐԴ)
16 4
N
25
M
32%
7
Խոշոր՝
154 հազ․
11 2
L
31
J
11
H
ՓՄՁ՝
324 հազ․
15
33
I
8
13
100
G
29
F
E
3 4
D
3
0
Ավելացված արժեք
34%
16
58
3
35
8
C
B
68%
Խոշոր՝
1,239 մլրդ
33
10
66%
20
40
60
80
ՓՄՁ
100
120
140
160
Խոշոր
* Ըստ ՎԿ մեթոդաբանության, միայն նշված դասակարգիչներն են հաշվառվում ՓՄՁ վիճակագրության մեջ։ Չեն ներառվում՝ գյուղատնտեսություն,
ֆինանսական գործունեություն, առողջապահություն, կրթություն, պետական կառավարում, մշակույթ, զվարճություններ (հիմնական խմբեր)։
ՓՄՁ՝
2,426.6 մլրդ