Міндетті әлеуметтік сақтандыру-жұмыс істейтін халықты қорғау

1.

Міндетті әлеуметтік сақтандыру-жұмыс
істейтін халықты қорғау
2024 жыл

2.

КӨПДЕҢГЕЙЛІ ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАНДЫРУ ЖҮЙЕСІ
ЖҮЙЕ
АЛУШЫЛАР
ТӨЛЕМДЕР
3 ДЕҢГЕЙ. Ерікті
Азаматтарды ерікті түрде
сақтандыру
сақтандыру төлемдері (ерікті жарналардың мөлшері мен
(әлеуметтік тәуекелдерден сақтандыру)
2 ДЕҢГЕЙ. Міндетті
(жұмыс берушілер мен жүмыскерлер есебінен
қосымша қорғау)
1 ДЕҢГЕЙ. Базалық
(бюджет есебінен әлеуметтік қамсыздандыру)
төленген мерзіміне байланысты)
әлеуметтік
Жұмыс істейтін азаматтар
төлемдері
(жұмыс берушінің төлеген
әлеуметтік аударымдарының мөлшері мен төленген
мерзіміне байланысты)
зейнетақы төлемдері (жұмыскердің төлеген зейнетақы
жарналарының мөлшері мен төленген кезеңіне байланысты)
кепілдендірілген жәрдемақылар (еңбек өтілі мен
Барлық азаматтар
жалақысына байланыссыз, айлық есептік арсеткіш (АЕК), ең
төмен күнкөріс деңгейі (ЕКД) және мүгедектік тотарына
байланысты
ӘСЕР: МЕМЛЕКЕТ, ЖҰМЫС БЕРУШІ ЖӘНЕ ЖҰМЫСКЕР АРАСЫНДАҒЫ ЖАУАПКЕРШІЛІКТІ ЫНТЫМАҚТЫ ТҮРДЕ БӨЛІСУ

3.

МІНДЕТТІ ӘЛЕУМЕТТІК САҚТАНДЫРУ ЖҮЙЕСІ
ҚОР МИССИЯСЫ - әлеуметтік тәуекелдер туындаған жағдайларда жұмыс істейтін азаматтарды қорғау
Қордың негізгі функциялары :
• әлеуметтік аударымдарды шоғырландыру
• қате төленген төлемдерді қайтару
• әлеуметтік төлемдерді таіғайындау мемлекеттік
қызметі
• ҚР Ұлттық банкі арқылы активтерді инвестициялау
Активтер құрылымы:
• Әлеуметтік аударымдар және өсімпұл
• Инвестициялық кіріс
• қайтарылған артық әлеуметтік
төлемдер
Инвестициялық басқару:
• Ұлттық банк арқылы
• қаржы инструменттерінің тізімі мен
лимиттері Үкімет шешімімен
бекітіледі
ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМДЕР:
- еңбекке қабыілеттіліктен айырылу
- жүктілік және босануына байланысты кірісінен айырылу
- асыраушысынан айырылу
- жаңа туған баланы асырап алуына байланысты кірісінен айырылу
--жұмысынан айырылу
- 1,5 жасқа толғанға дейін бала күтіміне байланысты кірісінен айырылу
2023 ЖЫЛЫ 1,3 МЛН. АЗАМАТ ҚОРДАН 750,7 МЛРД. ТЕНГЕ СОМАСЫНДА ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМ АЛДЫ

4.

МІНДЕТТІ ӘЛЕУМЕТТІК САҚТАНДЫРУ ЖҮЙЕСІМЕН ҚАМТУ
МІНДЕТТІ ӘЛЕУМЕТТІК САҚТАНДЫРУҒА:
жұмыскерлер
(оның ішінде ҚР халықаралық ұйымдардың өкілдіктерінде, ҚР
аккредиттелген шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінде және консулдық
мекемелерінде еңбек қызметін жүзеге асыратын адамдар)
дара кәсіпкерлер (ДК)
(оның ішінде шаруа және фермер қожалықтарының
басшылары, сондай-ақ олардың он сегіз жасқа толған мүшелері)
жеке практикамен айналысатын адамдар
(жеке
нотариус,
жеке
сот
ӘЛЕУМЕТТІК АУДАРЫМ (ӘА) ТӨЛЕУШІЛЕР
– Қорға ӘА
төлеуді жүргізетін жұмыс берушілер, дара кәсіпкерлер,
оның ішінде шаруа және фермер қожалықтары, жеке
практикамен айналысатын адамдар.
орындаушысы, адвокат және кәсіпқой медиатор)
жеке көмекшілер (жүріп тұруы қиын 1- топтағы мүгедектігі бар адамдарға күтім
жасаушы тұлғалар)
қандастар, сондай-ақ ҚР аумағында тұрақты тұратын және ҚР
аумағында кіріс алып келетін қызметтi жүзеге асыратын шетелдiктер мен
азаматтығы жоқ адамдар
2025 жылдың 1-қаңтарынан бастап – салық агенттерімен азаматтыққұқықтық шарттар бойынша кіріс алатын жеке тұлғалар жатады
МІНДЕТТІ ӘЛЕУМЕТТІК САҚТАНДЫРУҒА ЖАТПАЙТЫНДАР:
Әлеуметтік кодекстің 207-бабында көзделген жасқа толған адамдар міндетті
әлеуметтік сақтандыруға жатпайды (еркектер – 63 жас, әйелдер – 61 жас)
Жергiлiктi атқарушы органдар немесе басқа заңды
тұлғалар жеке көмекшiлерге материалдық игiлiктi төлеу
кезiнде ӘА төлеушi болып танылады.

5.

ӘЛЕУМЕТТІК АУДАРЫМДАРДЫ (ӘА) ЕСЕПТЕУ ЖӘНЕ ТӨЛЕУ
ӘА ТӨЛЕУДІ РЕТТЕЙТІН
НОРМАТИВТІ ҚҰҚЫҚТЫҚ
АКТҢЛЕР:
1
ҚР Әлеуметтік кодексі (18-тарау. Әлеуметтік аударымдар 243 – 247 баптары)
2
Әлеуметтік аударымдарды есептеу және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру
қорына төлеу және олар бойынша өндіріп алу қағидаларымен (ҚР Премьер-Министрінің
орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 21 маусымдағы № 229
бұйрығы)
3
Бірыңғай төлемнің артық (қате) төленген және (немесе) бірыңғай төлемді уақтылы
және (немесе) толық төлемегені үшін өсімпұлдың сомаларын төлеу, аудару және
бөлу, сондай-ақ қайтару қағидалары (ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және
халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 29 маусымдағы № 270 бұйрығы)
ӘА МӨЛШЕРЛЕМЕСІ:
ӘА
Жұмыс беруш
2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап – ӘА есептек объектісінің 3,5%
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап – ӘА есептеу объектісінің 5%
Әлеуметтік
төлем
БІРЫҢҒАЙ ТӨЛЕМ (БТ) ТӨЛЕУШІЛЕР ҮШІН ӘА МӨЛШЕРЛЕМЕСІ:
жұмыскерлер
2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап – ӘА есептек объектісінің 3,2%
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап – ӘА есептеу объектісінің 4,5%
БТ МӨЛШЕРЛЕМЕСІНДЕГІ ӘА ҮЛЕСІ:
2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап – 16,0%,
2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап – 14,9%,
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап – 18,9%.
Ай сайынғы ең төменгі ӘА:: (85 000 теңге*3,5%) = 2 975 теңге
*2024 жылы ең төменгі жалақы (ЕТЖ) = 85 000 теңге
Ай сайынғы ең жоғарғы ӘА:: (7*85 000 теңге*3,5%) = 20 825 теңге

6.

ӘЛЕУМЕТТІК АУДАРЫМДАРДЫ (ӘА) ТӨЛЕУШІДЕРДІҢ МІНДЕТТЕРІ
төлеуші Қорға ӘА аударымдарды есепті айдан кейінгі айдың 25-інен кешіктірмей, ӘА төленетін айды көрсете
отырып, ай сайын есептеуге және төлеуге
ӘА келесідей төлеуге:
1
2
3
тиын мөлшеріне қарамастан 1 теңгеге дейін дөңгелектенген ҚР ұлттық валютасында
ӘА төленетін міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушылардың тізімдерін қоса бере
отырып (жеке сәйкестендіру нөмірі, тегi, аты, әкесiнiң аты (бар болса); туған күні; ӘА сомасы; ӘА төленетiн кезең
(ай, жыл) көрсетіліп) қолма-қол ақшасыз нысанда немесе қолма-қол ақша түрінде жүзеге асыруға
қағаз жеткізгіштерде жасалатын төлем тапсырмаларында ӘА төленетін кезеңді "Төлем мақсаты"
бағанында көрсетуге
ЖҰМЫС БЕРУШІ тиісті кезең үшін жұмыскерге тиесілі жалақының құрамдас бөліктері туралы ай сайын
хабардар етілген кезде Қорға төленетін ӘА-дың есептелген сомалары туралы мәліметтерді оған ұсынуға
міндетті (Әлеуметтік кодекстің 27-бабының 2-тармағының 5)-тармақшасы)

7.

ТОЛЫҚ ЖӘНЕ УАҚТЫЛЫ ТӨЛЕМЕГЕН ӘА ҮШІН ӨСІМПҰЛ МӨЛШЕРІН ЕСЕПТЕУ
ӨСIМПҰЛ ӘА ТӨЛЕУ МЕРЗIМI ӨТКЕН ӘРБIР КҮНI ҮШIН (МӘСҚ ТӨЛЕУ КҮНIН ҚОСА АЛҒАНДА) ҚР ҰЛТТЫҚ
БАНКI ( ҚҰБ) БЕЛГIЛЕГЕН БАЗАЛЫҚ МӨЛШЕРЛЕМЕСIНIҢ 1,25 ЕСЕЛЕНГЕН МӨЛШЕРIНДЕ ЕСЕПТЕЛЕДI
Мысалы:
ӨС = (БС * БМ * КК * КС) / 365
ӨС – есептелген өсıмпұл сомасы
БС – ӘА бойынша берешек сомасы, теңге
БМ – базалық мөлшерлеме (%)
КК – көптıк коэффициентı
КС – мерзıмı өткен күндер саны
Жұмыскердıң 2023 ж. қыркүйек айындағы кıрıсı - 120 000 теңге
2023 ж. қыркүйек айына ӘА төлеу күнı - 25.10.2023 ж. кешіктірмей төлеу қажет
ӘА = (120 000 теңге -10% МЗЖ) *3,5%= 3 780 теңге
Берешекті төлеу күні -15.01.2024 ж.
ӘА бойынша берешек мерзıмı: 26.10.2023 ж. мен 15.01.2024 ж.аралығы
ҚҰБ белгıлеген базалық мөлшерлеме:
23.11.2023 ж. дейін -16 %,
24.11.2023 ж. бастап – 15,75 %
Өсімпұл сомасы: 168,13 теңге
Кезең
Күндер
саны
Еселік
коэффициенті
Базалық
мөлшерлемесі, %
1 күнге есептелген
өсімпұлдың сомасы
Есептелген
өсімпұлдың сомасы
26.10.2023 – 23.11..2023
29
1.25
16
2,07
60,07
24.11..2023 -15.01.2024
53
1.25
15,75
2,04
108,06
БАРЛЫҒЫ
ӘА БОЙЫНША ӨСІМПҰЛ САНАУ КАЛЬКУЛЯТОРЫ: https://kgd.gov.kz/ru/calc/fine
168,13

8.

АРТЫҚ (ҚАТЕ) ТӨЛЕНГЕН ӘЛЕУМЕТТІК АУДАРЫМДАРДЫ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ӨСІМПҰЛДЫ ҚАЙТАРУ
ӘЕУМЕТТІК АУДАРЫМ (ӘА) МЕН ӨСІМПҰЛ ҚАЙТАРУ
СЕБЕПТЕРІ:
ҚАЙТАРУҒА ЖАТПАЙДЫ:
төлеушi немесе банк сол бір кезең үшін екi немесе одан да көп
рет Қордың шотына қате аударса
Қорға міндетті түрде төленуге жататын ӘА мен өсімпұлдар
сомалары
қайтаруға тиіс, жаңадан қабылданған немесе жұмыстан
босатылған қызметкерлер аванспен алған кіріске артық есептесе
әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеу кезінде ескерілмеген,
артық (қате) төленген сомаларын қоспағанда ӘА, әлеуметтік төлем
тағайындау үшін есепке алынған кезең үшін есептелген, артық (қате)
төленген ӘА-дың сомалар
Кодекстің 207-бабының 1-тармағында көзделген жасқа толған
адамдар болып табылатын қатысушылар үшін артық төлесе
(ерлер – 63 жас, әйелдер - 61 жас)
төлемді тағайындау коды дұрыс көрсетілмесе
төлеушінің артық (қате) төлеген ӘА сомаларын және (немесе)
әлеуметтік аударымдардың уақтылы және (немесе) толық
төленбегені үшін өсімпұлдарды қайтару себебі расталмаса
төлем тапсырмасының тізімдік бөлігінде төлем кезеңінде қате
жіберілсе
төлем тапсырмасының тізімдік бөлігінде ӘА сомасында қате
жіберілсе
Қордың www.gfss.kz. сайтында стандартты қайтаруға қатысты
өтініш формасын жүктеп, қайтару тәртібі мен қажетті құжаттар тізімі
туралы көбірек ақпарат біле аласыз
төлеушінің деректемелері дұрыс көрсетілмесе
дара кәсіпкер, жеке практикамен айналысатын адам, сондайақ шаруа немесе фермер қожалығы ретінде тіркелмеген жеке
тұлға аударса
www.gfss.kz
«Әлеуметік аударымдар»
бөлімінде
Артық (қате)
төленген ӘА және
(немесе) өсімпұлды
қайтару

9.

ӘЛЕУМЕТТІК АУДАРЫМДАРДЫ (ӘА) ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ӨСІМПҰЛДЫ ҚАЙТАРУ СХЕМАСЫ
Артық (қате) төленген әлеуметтік аударымдарды және (немесе) әлеуметтік аударымдардың уақтылы және (немесе) толық төленбегені үшін өсімпұлдарды қайтаруды жүзеге
асырудың қағидалары (ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 21.06.2023 ж. № 229 бұйрығының 2-қосымшасымен бекітілген) (Қағида)
веб-портал egov.kz*
5 операциялық күн ішінде
ТӨЛЕУШІЛЕР
немесе БАНК
(егер қате банк
тарапынан болса)
Мемлекеттік корпорация
7 операциялық күн ішінде
(қаражат жіберіледі)
ҚОР
1 операциялық күн ішінде
(қаражат келіп түскен күннен бастап)
Артық (қате) төленген ӘА және (немесе) өсімпұлды қайтарудан бас тарту
Мемлекеттік корпорация деңгейінде қайтарудан бас тарту
өтініш
ТӨЛЕУШІЛЕР
немесе БАНК
(егер қате банк
тарапынан болса)
өтінішті
қайтару
ӘА және (немесе)фактісі
расталмаса
төлеушінің өтініші толық
емес немесе қате
толтырылған болса
бірнеше себептерді таңдаса
төлем құжатының
Госкорпорация
деректемелеріне сәйкес
келмесе
өтінішке қайтару себебін
растайтын құжаттар қоса
берілмесе
Қор деңгейінде қайтарудан бас тарту
Қорға міндетті түрде төленуге
жататын ӘА мен өсімпұлдар
сомалары
өтініш
ТӨЛЕУШІЛЕР
немесе БАНК
(егер қате банк
тарапынан болса)
Мемлекеттік себебін көрсете ҚОР
отырып
корпорация
қайтарудан бас
тарту
әлеуметтік төлем тағайындау
үшін есепке алынған кезең
үшін есептелген, артық (қате)
төленген ӘА-дың сомалары
қайтару себебі расталмаса
* веб-портал egov.kz: Басты бет / Азаматтарға / Әлеуметтік қамсыздандыру/ Зейнетақымен қамсыздандыру/ Әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін артық
(қате) төленген әлеуметтік аударымдарды және (немесе) өсімпұлдарды қайтару
** Қағиданың қосымшасы

10.

ТӨЛЕНГЕН ӘЛЕУМЕТТІК АУДАРЫМДАР ТУРАЛЫ АҚПАРАТ АЛУ
Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға әлеуметтік аударымдардың жай-күйі мен қозғалысы туралы ақпарат беру қағидалары( ҚР Премьер-Министрінің
орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 21.06.2023 ж. № 229 бұйрығының 3-қосымшасымен бекітілген) (Қағида)
веб-портал egov.kz*
екінші деңгейлі банктердің
мобильдік қосымшалары
Мемлекеттік
корпорация
(Халыққа қызмет көрсету орталықтары)
Жүйеге қатысушылар
Өтініш электронды түрде
беріледі**
Өтініш қағаз түрінде беріледі**
Қор филиалы
МАҢЫЗДЫ:
СО
Әлеуметтік төлемдердің мөлшері Қорға түскен әлеуметтік аударымдарға тікелей байланысты
Қорға түскен әлеуметтік аударымдарды тұрақты түрде тексеріп тұру қажет
* веб-портал egov.kz: Басты бет / Азаматтарға /Жұмысқа орналастыру және жұмысты іздеу/ Міндетті әлеуметтік сақтандырудың әлеуметтік аударымдары ту ралы
ақпарат
** Қағиданың 1-қосымшасы

11.

ЕҢБЕККЕ ҚАБЫЛЕТТІЛІГІНЕН АЙЫРЫЛУ ЖАҒДАЙЫНА ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМ (ӘТеа)
ӘТеа құқық медициналық-әлеуметтік сараптама (МӘС) бөлімшесі жалпы еңбекке қабылеттіліктен айырылу (ЖЕҚА)
дәрежесін белгілеген күннен бастап туындайды
Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға ЖЕҚА дәрежесі белгіленген жағдайда бюджеттен мүгедектігіне
мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы (МӘЖ) және Қордан ӘТеа төлем алады:
ӘТеа мөлшері:
Мөлшері:
Бюджеттен 1 топ – 2,20 ТКД
МЭЖ
2 топ – 1,76 ТКД
3 топ – 1,20 ТКД
ТКД – ең төмен күнкөріс деңгейі
Қордан
ӘТеа
• ЖЕҚА дәрежесі белгіленген айдың алдындағы 24 айда Қоға түскен әлеуметтік аударымдар негізінде
есептелген орташа айлыққа
• ЖЕҚА дәрежесіне (30%-дан 100%-ға дейін)
• жүйеге қатысу өтіліне тікелей байланысты
ӘТеа ЖҮГІНУ ЖОЛДАРЫ
веб-портал egov.kz
проактивті
Егер сіздің ұялы телефон нөміріңіз Мобильді
азаматтар деректер базасында (MДБ) тіркелген
болса (МДБ базасына egov.kz порталы арқылы
Тағайындау мерзімі
4 жұмыс күні
тіркелуге болады)
МЭС (ЖЕҚА дәрежесін алғашқы белгілеген кезде)
Мемлекеттік корпорация (ХҚКО) (ЖЕҚА дәрежесі туралы мәлімет
болса)
ҚР Үкіметінің шешімімен ӘТеа мөлшері жыл сайын арттырылады.
ӘТеа мөлшері 2023 жылы 23%, 2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап 7% арттырылды.
Тағайындау мерзімі
8 жұмыс күні

12.

АСЫРАУШЫСЫНАН АЙЫРЫЛҒАН ЖАҒДАЙҒА ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМ (ӘТаа)
ӘТаа құқық қайтыс болған немесе қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап, не оны хабарсыз
кетті деп тану немесе оны қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімінде көрсетілген күннен бастап туындайды
Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының асырауындағылар бюджеттен асыраушысынан айырылу жағдайына
мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы (МӘЖ) және Қордан ӘТаа алады:
Мөлшері:
Бюджеттен
МӘЖ
1 асырауындағы – 0,92 ТКД
2 асырауындағы– 1,70 ТКД
3 асырауындағы– 2,25 ТКД
4 асырауындағы – 2,60 ТКД
5 асырауындағы - 2,75 ТКД
6 және одан көп асырауындағылар - әрқайсысына
3,00 ТКД тең үлесі ретінде есептеледі
ӘТаа Мөлшері
Қордан
ӘТаа
• Қайтыс болған жүйеге қатысушының соңғы 24 айда Қорға түскен
әлеуметтік аударымдар негізінде анықталған орташа айлығына
• асырауындағылар санына
• жүйеге қатысу өтіліне байланысты
ТКД – ең төмен күнкөріс деңгейі
ӘТаа ЖҮГІНУ ЖОЛДАРЫ :
веб-портал egov.kz
проактивті
Егер сіздің ұялы телефон нөміріңіз Мобильді азаматтар
деректер базасында (MДБ) тіркелген болса (МДБ
Тағайындау мерзімі
4 жұмыс күні
базасына egov.kz порталы арқылы тіркелуге болады)
Мемлекеттік корпорация (Халыққа қызмет көрсету орталықтары)
ҚР Үкіметінің шешімімен ӘТаа мөлшері жыл сайын арттырылады.
ӘТаа мөлшері 2023 жылы 23%, 2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап 7% арттырылды.
Тағайындау мерзімі
8 жұмыс күні

13.

ЖҰМЫСЫНАН АЙЫРЫЛҒАН ЖАҒДАЙҒА ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМ (ӘТжа)
ӘТжа құқық
туындайды
міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушы жұмыссыз ретінде тіркелген күннен бастап
ӘТжа мөлшері:
Қордан
ӘТжа
Жүйеге қатысу өтіліне байланысты ӘТжа келесі мерзімге тағайындалады:
1 айға – егер әлеуметтік аударымдар (ӘА) 6 айдан 12 айға дейін төленсе
2 айға – егер ӘА 12 айдан 24 айға дейін төленсе
ӘТжа
3 айға – егер ӘА 24 айдан 36 айға дейін төленсе
тағайындау
4 айға – егер ӘА 36 айдан 48 айға дейін төленсе
мерзімі
5 айға – егер ӘА 48 айдан 60 айға дейін төленсе
6 айға – егер ӘА 60 ай және одан көп төленсе
• жұмыссыз ретінде тіркелген айдың алдындағы соңғы
24 айда Қорға түскен әлеуметтік аударымдар негізінде
анықталған орташа айлыққа
• жүйеге қатысу өтіліне
• кірісті алмастыру коэффициентіне (0,45) байланысты
Бұдан кейінгі жүгіну кезінде ӘТжа бұрын алынған ӘТжа-ның әрбір айы үшін міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысудың жалпы өтілінен он екі ай
шегерілетіні негізге алына отырып тағайындалады
ӘТжа ЖҮГІНУ ЖОЛДАРЫ :
веб-портал egov.kz
проактивті
Егер сіздің ұялы телефон нөміріңіз Мобильді азаматтар деректер
базасында (MДБ) тіркелген болса (МДБ базасына egov.kz порталы
арқылы тіркелуге болады)
Тағайындау мерзімі
4 жұмыс күні
Екінші деңгейлі банктердің мобильді қосымшалары
портал enbek.kz (жұмыссыз ретінде тіркелгенде)
Мансап отралығы (жұмыссыз ретінде тіркелгенде)
Мемлекеттік корпорация (Халыққа қызмет көрсету орталықтары)
ӘТжа жүгіну мерзімі жұмыссыз ретінде тіркелген күннен бастап 12 айдан аспайды
Тағайындау мерзімі
6 жұмыс күні

14.

ЖҮКТІЛІККЕ ЖӘНЕ БОСАНУҒА, ЖАҢА ТУҒАН БАЛАНЫ (БАЛАЛАРДЫ) АСЫРАП АЛУҒА БАЙЛАНЫСТЫ КІРІСІНЕН
АЙЫРЫЛУ ЖАҒДАЙЫ БОЙЫНША ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМ (ӘТжб)
ӘТжб құқық:
еңбекке уақытша жарамсыздық туралы парақта (бұдан әрі - емхана парағы) көрсетілген жүктілігі және босануы бойынша демалыс
берілген күннен бастап
емхана парағында көрсетілген, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған жұмыскерлерге демалыс берілген күннен бастап
туындайды
ӘТжб мөлшері:
Қордан
ӘТжб
• ӘТжб-ға құқық туындаған айдың алдындағы 12 айда Қоға түскен әлеуметтік аударымдар
негізінде есептелген орташа айлыққа
• еңбекке қабілетсіздік күндері санының коэффициентіне байланысты
ӘТжб ЖҮГІНУ ЖОЛДАРЫ :
веб-портал egov.kz
14 күнге берілген
қосымша емхана парағы
негізінде қиын
босанған,екі және одан
көп бала туған кезде
ӘТжб қайта есептеледі
проактивті
Егер сіздің ұялы телефон нөміріңіз
Мобильді азаматтар деректер
базасында (MДБ) тіркелген болса (МДБ
Тағайындау мерзімі
4 жұмыс күні
базасына egov.kz порталы арқылы
тіркелуге болады)
Мемлекеттік корпорация (Халыққа қызмет көрсету
орталықтары)
ӘТжб жүгіну мерзімі құқық туындаған күннен бастап 12 айдан аспайды
Тағайындау мерзімі
6 жұмыс күні

15.

БАЛА БІР ЖАРЫМ ЖАСҚА ТОЛҒАНҒА ДЕЙІН ОНЫҢ КҮТІМІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ КІРІСІНЕН
АЙЫРЫЛУ ЖАҒДАЙЫНА ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМ (ӘТбк)
ӘТбк құққық:
• баланың туу туралы куәлігінде көрсетілген туған күнінен бастап
• баланы (балаларды) асырап алған және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған, бір жарым жасқа дейінгі балаға қорғаншылық тағайындалған
жағдайларда, соттың баланы (балаларды) асырап алу туралы шешімі заңды күшіне енген күннен бастап немесе қорғаншы тағайындалған
күннен бастап туындайды
Жүйеге қатысушы бюджеттен баланың тууына байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы (МӘЖ) және Қордан ӘТбк алады:
ӘТбк мөлшері:
МӘЖ мөлшері:
МӘЖ
• бірінші, екінші, үшінші балаға – 38,0 АЕК
• төртінші және одан көп балаға – 63,0 АЕК
Қордан
ӘТбк
• құқық туындаңан айдың алдындағы соңғы 24 айда Қорға түскен әлеуметтік
аударымдар негізінде анықталған орташа айлыққа
• кірісті алмастыру коэффициентіне (0,40) байланысты
ЕКІ ЖӘНЕ ОДАН КӨП БАЛА ТУҒАНДА ӘТбк әр балаға ЖЕКЕ тағайындалады
ӘТбк ЖҮГІНУ ЖОЛДАРЫ :
ӘТбк ең төменгі мөлшері (1,5 жасқа дейінгі бала
күтіміне МӘЖ деңгейінде):
бірінші балаға – 5,76 АЕК
екінші балаға – 6,81 АЕК
үшінші балаға – 7,85 АЕК
төртінші және одан көп балаға – 8,90 АЕК
ӘТбк ең жоғарғы мөлшері 7 ЕТЖ 40%-нан
артық болмайды
ЕТЖ – ең төменгі жалақы
АЕК – айлық есептік көрсеткіш
веб-портал egov.kz
проактивті
Тағайындау мерзімі
4 жұмыс күні
мобильные приложения БВУ
Мемлекеттік корпорация (Халыққа қызмет көрсету
орталықтары)
ӘТбк жүгіну мерзімі құқық туындаған күннен бастап 18 айдан аспайды
Тағайындау мерзімі
8 жұмыс күні

16.

Табыстан ӘА төлеу кезінде ӘТб әлеуметтік төлемді, ең төменгі
жалақының жеті еселенген мөлшерінен асатын есептеу
1 Есептеу
№
1
2
3
4
5
6
7
8
9
КезеҢ
(ай)
08.2022
09.2022
10.2022
11.2022
12.2022
01.2023
02.2023
03.2023
04.2023
10 05.2023
11 06.2023
12 07.2023
Итого
2 Есептеу
Төлеушінің
бухгалтерияс
ы бойынша
ӘА есептеу
үшін табыс
278600
438345
365257
445959
444762
503181
175228
396286
324571
1466082
20700
ӘА
(Табыстың
3,5%
шектеуді
ескере
отырып)
Түскен ӘА
бойынша ӘТ үшін
ескерілген табыс
9751
278600
14700
12784
14700
14700
17150
6133
13870
11360
17150
2450
Төлеушінің
ӘА
Түскен ӘА
бухгалтерияс
(Табыстың 3,5% бойынша ӘТ
ы бойынша
шектеуді ескере үшін ескерілген
ӘА есептеу
отырып)
табыс
үшін табыс
Расчет 1:
Әлеуметтік тәуекел күні: 04.08.2023 г.
Жүктілік және босану бойынша еңбекке жарамсыздық
күндерінің саны– 126 календарных дней
Еңбекке жарамсыздық күндерінің коэффициенті (ЖКК):
(126 күн / 30 күн) = 4,2
12 ай үшін ӘА (ТС) есептеу үшін табыс сомасы:
3 919 942 тенге
ӘА есептеу үшін орташа айлық табысының мөлшері: (ТС / 12) =
326 662 тенге
ӘТжб = (ОАТ * ЖКК) = 260 466 тенге * 4,2 = 1 371 980,4 тенге
№
КезеҢ
(ай)
1
08.2022
278600
9751
278600
2
09.2022
438345
14700
420000
3
10.2022
365257
12784
365257
4
11.2022
445959
9405
268714
5
12.2022
444762
19995
420000
6
01.2023
503181
17150
490000
7
02.2023
175239
6053
172943
8
03.2023
396286
13870
396286
9
04.2023
324571
11360
324571
10
05.2023
1466082
17150
490000
11
06.2023
20700
2450
70000
Расчет 2:
Әлеуметтік тәуекел күні: 04.08.2023 г.
Жүктілік және босану бойынша еңбекке жарамсыздық күндерінің
саны– 126 календарных дней
Еңбекке жарамсыздық күндерінің коэффициенті (ЖКК):
(126 күн / 30 күн) = 4,2
12 ай үшін ӘА (ТС) есептеу үшін табыс сомасы: 3 766 371 тенге
ӘА есептеу үшін орташа айлық табыстың мөлшері (ТС / 12) =
313 864 тенге
12
07.2023
22770
2450
70000
ӘТжб = (ОАТ * ЖКК) = 266 867,41 тенге * 4,2 = 1 318 230 тенге
Итого
4 881 741
137118
3766371
420000
365257
420000
420000
490000
175228
396286
324571
490000
70000
22770
2450
70000
4 881 741
132298
3919942

17.

Қазақстан Республикасы Әлеуметтік Кодексінің 27-бабына сәйкес төлеуші өз міндеттерін қолданыстағы
нормаларға сәйкес орындауға міндетті және оларды орындамағаны үшін жауапты болады:
• әлеуметтік аударымдарды уақтылы және (немесе) толық төлемегені үшін әлеуметтік аударымдар мен өсімпұлдарды уақтылы
және толық көлемде төлеуге;
• әлеуметтік аударымдар сомаларын есептеуді және қайта есептеуді, сондай-ақ әлеуметтік аударымдар уақтылы және
(немесе) толық төленбеген жағдайда өсімпұлды есептеуді дербес жүзеге асыру;
• қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің әрбір қатысушысы бойынша
әлеуметтік аударымдардың және (немесе) өсімпұлдардың есептелген және төленген сомаларының бастапқы есебін жүргізу;
• міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға тиісті кезең үшін оған тиесілі жалақының құрамдас бөліктері туралы ай
сайын хабарлау кезінде Қорға әлеуметтік аударымдардың есептелген сомалары туралы мәліметтерді ұсынуға;
• әлеуметтік төлемдерді тағайындау үшін қажетті ақпаратты (құжаттарды, мәліметтерді) Қордың сұрау салулары бойынша
ұсыну;
• осы Кодекске және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес өзге де міндеттерді орындау.

18.

Әлеуметтік кодексі шеңберінде артық (қате) төленген әлеуметтік аударымдар жағдайында кірістер туралы мәліметтер негізінде әлеуметтік
төлемдерді тағайындау мүмкіндігі көзделген.
Сондықтан құжаттар мен мәліметтерді тексеру кезінде сәйкессіздіктер анықталған жағдайда төлеушіден тиісті құжаттар сұралады, олардың бірі
кірістер туралы анықтама болып табылады.
Ұйымның/кәсіпорынның атауы, БСН
Тегі
Аты
анықтама кімге беріледі
Әкесінің аты
ЖСН
№ т/б
Кезең
(ай, жыл)
Жалақы мөлшері
Әлеуметтік
аударымдарды
есептеу үшін
ескерілген табыс
Әлеуметтік
аударымдардың
есептелген сомасы
Міндетті зейнетақы
жарналарының
есептелген сомасы
Анықтама басшының, есепшінің қолымен куәландырылуы тиіс.
Байланыс деректері көрсетілуі керек– мекен-жайы эл.пошта, телефон нөмірі, орындаушының аты-жөні
Мемлекеттік қызметті уақтылы көрсету үшін құжаттарды қоса бере отырып, Жауапты Әкімшілік рәсімдік-процестік
кодекстің 76-бабына сәйкес мерзімде (15 жұмыс күні ішінде )ұсыну қажет
Әкімшілік рәсімдік-процестік кодекске сәйкес мерзімін негізсіз ұзартқаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына
сәйкес тәртіптік және өзге де жауапкершілік көзделген

19.

Хабарлама
Төлеуші артық (қате)қайтаруды жүзеге асырмаған жағдайда әлеуметтік аударымдарды азайту жағына түзету енгізілді - нақты келіп түскен әлеуметтік
аударымдар негізінде әлеуметтік төлемнің мөлшерін айқындау, егер олар жүргізілмесе немесе өтініш берушінің келісімін алған кезде толық жүргізілмесе.
Бұл ретте төлеушіге қайтаруды немесе қосымша есептеуді жүзеге асыру мүмкіндігі туралы хабарлама жіберілетін болады.

20.

Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесі туралы ақпарат және кеңес беру
Жүйе туралы толығырақ ақпарат әрқашан Қордың сайтында қолжетімді www.gfss.kz немесе оның
Instagram әлеуметтік желісінің ресми аккаунттарында, сондай-ақ 8-7142-522029 телефоны бойынша.
Instagram
gfss_kostanay
Facebook
"МӘСҚ" АҚ
Қостанай облысы
бойынша филиалы