Шығыс Азия Халықтары

1.

ШЫҒЫС АЗИЯ ХАЛЫҚТАРЫ
ОРЫНДАҒАН:
Серғазы Әділет

2.

ГЕОГРАФИЯСЫ
Өңірдің ауданы — 11 839 074 км².
Шығыс Азия Жапон, Шығыс Қытай және
Оңтүстік Қытай теңіздерімен шайылатын Тынық
мұхитқа іргелес. Бұл аймақ жоғары
сейсмикалық белсенділікпен ерекшеленеді.
Шығыс Азия аймағына келесі елдер жатады:
Қытай
Гонконг, ҚХР арнайы әкімшілік ауданы
Макао, ҚХР арнайы әкімшілік ауданы
Моңғолия
Жапония
КХДР
Корея Республикасы
Қытай Республикасы (Тайвань)

3.

ЭТНОЛОГИЯСЫ
Аймақтың халқы 1,618 миллиардтан астам адамды
құрайды, бұл дүние жүзіндегі жалпы халықтың
21,8% немесе бестен бір бөлігін құрайды және
Үндістаннан кейінгі әлемдегі халқы ең көп ел –
Қытай елі.
Азияда негізгі үш нәсілдің өкілдері өмір сүреді:
монголоид (қытай және басқалары), европоид
(Батыс Азия халықтары) және веддо-австралоид
Оңтүстік-Шығыс Азияның кейбір халықтары).
Шығыс Азияда көптеген этностар мен ұлттар бар.
Ең ірі этника топтары: қытайлар, жапондар,
корейлер, вьетнамдықтар, моңғолдар, тайлар,
малайлар және т.б.

4.

ШЫҒЫС АЗИЯ
елдерінің
негізгі ауыл
шаруашылығы
өнімдері:
КҮРІШ
ШӘЙ
МАҚТА
ТАБИҒИ КАУЧУК

5.

ҚЫТАЙ
(қыт. 中國, « Чжунго» аударғанда «Орта мемлекет»)
Ресми түрде Қытайда 56 ұлт бар. Ханзу ұлты 92 %
болғандықтан қалған халықтарды аз санды ұлттар деп
атайды. Ел халқының саны 1 миллиард 411 миллион
екенін жариялады.
Қытайда 236 тіл - 235 тірі тіл және 1 өлі чжурчжен тілі.
Қытайдағы ұлттар тізімі:
Қытай халықтары- ханзу, хуейзу(дүнген);
Мяо-яо халықтары- мяо, яо, шэ;
Тибет-бирма халықтары- туцзя, тибет, хани, лису,
лаху, наси, цян, цзинпо, және т.б.
Тай халықтары- чжуаны, буи, дун, дайлар, шуйлар,
мулао, маонань:
Мон-кхмер халықтары- ва, буландар, цзин, палаунг;

6.

ЖАПОНИЯ
(жап.
日本, «Ниппон коку» аударғанда «Күншығыс ел»
Жалпы саны 125 млн. адам (1995). Оның 123 млн-ы Жапонияда
тұрады. Сондай-ақ, АҚШ-та (1,2 млн), Бразилияда (1,5 млн),
Перуде, Канадада (99 мың), Аргентинада да бар. Жер аумағы
372,2 мың км2.
Ресми тілі — жапон тілі. Негізгі діндері — синтоизм және
буддизм.
Халқының 99,4%-і — жапондар. Бұдан басқа қытайлар,
корейлер, америкалықтар тұрады.
Дәстүрлі кәсіптері күріш өсіру. Оған қосымша суармалы егін,
шай, көкөніс, жеміс-жидек, цитрус жемісін егеді. Жібек
құртын өсіру, әсіресе, балық аулау кәсібі дамыған. Жапонияда
ұлттық қолөнердің сан түрі, қыш құмыра, керамика жасау,
ағашқа ою-өрнек салу, бамбуктен себет тоқу, зергерлік пен
сәулет өнері дамыған.

7.

КОРЕЯ РЕСПУБЛИКАСЫ
(кор. 한국, « Хангук» аударғанда « таңғы балғындық елі»)
Корей түбегінің оңтүстік бөлігінде орналасқан. Жер
аумағы — 100 210 км² құрайды.
Жер
бедері
негізінен
таулы,
жазық
далалар
территорияның тек 30% алып жатыр. Климаты жағынан
— муссонды, жазы – ыстық, әрі ылғалды, қысы –
біршама суық және құрғақ.
Корея Республикасында 50 млн. кәрістер тұрады.
Түпкілікті, əрі негізгі халқы – корейлер. XIX ғасырдың
аяғыннан бастап бұл жерде он мынан астам қытайлар
да қоныстанған. 2006 жылғы сарап бойынша Кореядағы
қытайлар саны 20 700 адамды құрады. Олардың басым
бөлігі Тайвань азаматтары.

8.

КХДР
(кор. 조선 민주주의 인민 공화국)
Жер көлемі — 121,2 мың км². Халқы — 26 000 000[5]
адам (2023). Негізгі халқы — корейлер. Бірнеше мың
қытайлар да тұрады.
КХДР, негізінен, таулы ел. Солт. жағында Корей
таулары орналасқан. Климаты теңіздік, континенттік
және муссондық
Ресми тілі — корей тілі. Тұрғындарының көпшілігі
будда дінін ұстанады, Конфуциандықты, христиан
дінін ұстанатындар да бар.
Бүкіл әлем бойынша, Ресей Федерациясында 108 мың,
Өзбекстанда 184 мың, Қазақстанда 104 мың (1992)
кәрістер
бар.
Жалпы
саны
81
млн.
адам.
Антропологиялық жағынан корейлер моңғол тектес
нәсілдің шығыс азиялық тармағына жатады.

9.

МОҢҒОЛИЯ
(моңғ. Монгол Улс – Моңғол елі
Жер көлемі 1 564 116 км²-ге жетеді. Халық саны 3,330,000
адамға жеткен.
Мемлекеттік тілі – моңғол тілі, жазуы кириллица.
Моңғол тілінде халықтың 95%-ы сөйлейді.
Қазақтар елдің 4 пайыздан астамын құрайды. Орта
мектепте кириллицадан басқа ескі моңғол жазуы
оқытылады.
Қазақтар
көп
тұратын
Баян-Өлгей
аймағында қазақ тілі оқытылады.
Моңғолияның оңтүстігі Гоби шөлі, солтүстігі және
батысы суықтау боп келетін таулы өлкеде орналасқан.
Моңғолияның орталық бөлігі жазық болып келеді.
Моңғолия климаты – қатаң континенталды. Жазда ыстық
болғанымен қыста суық болады.

10.

НАЗАР АУДАРЫП,
ҚАРАҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!