Іван Чыгранаў. Жыццевы і творчы шлях

1.

ІВАН ЧЫГРАНАЎ
Жыццевы і творчы шлях

2.

Біяграфія
Іван Чыгрынаў нарадзіўся 21 снежня 1934 года ў вёсцы
Вялікі Бор Магілёўскай вобласці Беларускай ССР у сям'і
старшыні сельсавета. У дзяцінстве перажыў Вялікую
Айчынную вайну, на якой страціў бацьку. Пасля
заканчэння Вялікаборскай сямігадовай школы працягнуў
навучанне ў сярэдняй школе Самацевічаў, якая
знаходзілася за восем кіламетраў ад дома. У той час,
натхнёны творчасьцю Аркадзя Куляшова, Чыгрынаў
упершыню пачаў публікаваць свае вершы ў газэтах.
У 1952 г. скончыў Саматэвіцкую сярэднюю школу і
паступіў на аддзяленне журналістыкі філалагічнага
факультэта Беларускага дзяржаўнага
ўніверсітэта. Аднакурсьнікамі Чыгрынава сталі Вячаслаў
Адамчык, Іван Пташнікаў і іншыя. У гадзіну вучобы
Іван Гаўрылавіч друкаваўся ў рэспубліканскай
пэрыёдыцы. Пасля заканчэння ўніверсітэта працаваў
рэдактарам, загадчыкам рэдакцыі літаратуры і мастацтва ў
выдавецтве Акадэміі навук БССР.

3.

Пасля сканчэньня ўнівэрсытэту з 1957 па 1962 год працаваў
рэдактарам у выдавецтве Акадэміі навук БССР, потым там
жа загадчыкам рэдакцыі літаратуры і мастацтва. З 1965 па
1975 год працаваў рэдактарам аддзелу публіцыстыкі
часопіса «Полымя». У 1973 годзе далучыўся да КПСС. З 1975
з'яўляўся намесьнікам старшыні, а з 1976 году —
сакратаром праўленьня Саюзу пісьменьнікаў БССР. У 1978
годзе ўдзельнічаў у працы XXXIII сэсіі Генэральнай асамблеі
ААН у складзе дэлегацыі БССР.
З 1986 па 1990 год быў дэпутатам Вярхоўнага Савету БССР. З
1987 году — старшыня праўленьня Беларускага
аддзяленьня савецкага фонду культуры. З 1989 году —
галоўны рэдактар часопісу «Спадчына». З 1986 па 1990 год
— старшыня пастаяннай камісіі Вярхоўнага Савету БССР па
нацыянальных пытаньнях і міжнацыянальных адносінах.

4.

Творчасць
Творчы шлях Чыгрынава ахоплівае крыху больш за
двадзесяцігодзьдзі. За гэты час празаікам было напісана каля
трыццаці апавяданьняў і пяці раманаў.
Сам Чыгрынаў пачаткам сваёй сталай літаратурнай дзейнасьці
лічыў 1961 год, калі 6 чэрвеня газэта «Літаратура і мастацтва»
зьмясьціла яго апавяданьне «Праз гады».
У пачатку 60-х гг. Чыгрынаў зьвярнуўся да прозы. Спачатку ён узяўся за
напісанне так званых «мясцовых быляў», якія прапаноўваў для
друку касьцюковіцкай раённай газэце «Сцяг камунізму». Першай сур’ёзнай
заяўкай Чыгрынава як празаіка стала дакумэнтальная аповесьць
«Тайна адной экспэдыцыі», зьмешчаная ў газэце «Чырвоная змена» ў канцы
1957 году. Ужо ў гэтай аповесьці адчуваюцца асаблівасьці Чыгрынавапразаіка: важлівае асэнсаваньне матэрыялу, нешматслоўнасьць і разам з
тым глыбокі падтэкст, пераканаўчасьць псыхалягічных
характарыстык пэрсанажаў.

5.

Аўтар знакамітых кніг апавяданняў і
аповесцей “Птушкі ляцяць на волю”, “Самы
шчасьлівы чалавек”, “Ішоў на вайну
чалавек”, “Ці бываюць у выраі ластаўкі?”,
рамана“Плач перапёлкі”.
Падчас працы ў выдавецтве Акадэміі
навук далучыўся да навуковадасьледніцкай дзейнасьці. Разам з В.
Бандарчыкам стаў аўтарам манаграфіі “Н.
Я. Нікіфароўскі», якая выйшла ў 1960 годзе.
У сваіх творах Чыгрынаў імкнецца паказаць
праўду таго суровага і гераічнага часу,
праўду, якая адкрылася яго пакаленьню,
узгадаванаму вайной і балючай памяцьцю
пра яе.
Творы І. Чыгрынава вядомыя не толькі ў
Беларусі, але і за яе межамі. На расейскай
мове выйшлі зборнікі ягоных апавяданняў.
Творы пісьменьніка перакладзеныя на
ўкраінскую, баўгарскую, нямецкую,
польскую, французскую, і іншыя мовы.
У 1994 атрымаў званне
Народнага пісьменьніка Беларусі.

6.

Памяць
Імя Івана Чыгрынава прысвоена вуліцы ў Магілёве,
Касцюковіцкай раённай бібліятэцы, у Мінску на
доме № 29 па вуліцы Пуліхава, у якім жыў народны
пісьменнік, у Магілёве на будове сярэдняй школы
№ 6 па вуліцы Івана Чыгрынава ўсталяваны
мемарыяльныя дошкі.
У 1992 Іван Чыгрынаў стаў ганаровы грамадзянін г.
Касцюковічы.