Антикалық мәдениет

1.

111/1 ТОП
АНТИКАЛЫҚ
МӘДЕНИЕТ
Ботагөз, Мөлдір, Әсемай, Милана, Айдана, Малохат
3 лекция

2.

АНТИКА
ФИЛОСОФИЯСЫ:
Көне Грек және Рим философиясын
атаймыз. Ол б.з.б VI-Vғ бастау алған
Сократқа дейінгі натур
философиялық кезең
Сократтан кейінгі
классикалық кезең
Эллиндік-Римдік кезең

3.

НАТУР ФИЛОСОФИЯЛЫҚ КЕЗЕҢ:
Бірнеше мектеп және олардың өкілдері болды:
• Милет мектебі > Фалес, Анаксимандр, Анаксимен
• Эфес мектебі > Парменид, Зенон
• Фалес мектебі > Пифагор
• Атомизм мектебі > Левкип, Демокрит

4.

НАТУР ФИЛОСОФИЯЛЫҚ КЕЗЕҢ:
• Фалес > субстанциясы су. әлем судан пайда болды
• Анаксимандр > субстанциямы апейрон. әлем апейроннан бастау алады
• Анаксимен > субстанциясы ауа. ауаның қоюлы мен сұюлы кристализацияға, ал
ол әлемнің пайда болуына әкелді
• Гераклит > субстанциясы от. диалектикалық ойды қалыптастырды
• Парменид > философияға болмыс ұғымын енгізді. оның ойынша болмыс бар,
бейболмыс жоқ
• Зенон > 3 апориялары арқылы қозғалысты дәлелдеу мүмкін емес деп санады.
апориялары: дихотомия, ахил және тасбақа, жебе
Пифагор > субстанциясы сан. барлық әлем саннан, бірліктерден, тепе-теңдіктен
тұрады
Левкип, Демокрит > субстанциясы атом. барлық әлем атомнан тұрады

5.

КЛАССИКАЛЫҚ КЕЗЕҢ:
Классикалық кезеңнің бірнеше өкілдері болды:
• Софистер > олардың ойынша, ақиқат және жалған деген ұғым жоқ. ақиқатты
мойындамады
• Сократ > ол үшін ең жоғарғы ізгілік ақиқат пен білім. зұлымдық = байлық пен даналық.
ақиқатты іздеді
• Платон > объективті идеализм өкілі. идея барының нақ шындығы. нағыз өмір идеяда деп
есептеді
• Аристотель > идея мен нақты құбылыс бір-бірінен бөлек емес, ажырамас үйлесімде
болады деп есептейді. идея-бұл материяға мағына беретін форма ғана
• Киниктер (Антисфен) > рухани тұрғыдан тек өзіне ғана сене алатын адамның тәжірибесін
жинақтайды. патриархалдық қоғамнан алшақтаумен ең жоғары ізгілік - рухани бостандыққа
қол жеткізуге болады

6.

ЭЛЛИНДІК-РИМДІК КЕЗЕҢ:
Бірнеше мектеп және олардың өкілдері болды:
• Стоиктер > Хрисип, Марк Аврелий, Сенека, Эпиктет
• Скептиктер > Пиррон, Тимон, Агриппа, Эмпирик
• Эпикуреиктер > Эпикур, Метродор, Колот, Аполлодор
• Неоплатонниктер > Амелий, Аммоний Саккас, Плотин,
Порфирий.

7.

ЭЛЛИНДІК-РИМДІК КЕЗЕҢ:
Стоиктер философиясы:
• философияны 3 кезеңге бөлді > физика, логика, этика
• Гераклит секілді субстанцияны от деп санады
• пантеистер болды. Құдай мен ғарышты бір деп санады
• тағдырдан қаша алмау, ғарыштық заңға бағынышты болу, өмір
сынақтарын даналықпен қарсы алу этика идеясы
• сыртқы және ішкі бағытты, диалогты ұстану; дұрыс ойлау заңдылығы
логика идеясы
• әлемді шексіз деп есептеді. материализм мен идеализм элементтерін
кіргізді

8.

ЭЛЛИНДІК-РИМДІК КЕЗЕҢ:
Скептиктер философиясы:
• объективті шындықты дұрыс тану мүмкіндігіне күдікпен қарады
• өмірді тану қашанда күмәнмен жүру қажет
• қандай болмасын үкімнен бас тарту, тек мемлекетті тыңдау
• әлемде барлық нәрсе өзгеріп тұрады
• шындыққа жетудің объективті жолы жоқ
• танымнан бас тартты
• этикалық идеал - атаракцияға жету болды

9.

ЭЛЛИНДІК-РИМДІК КЕЗЕҢ:
Эпикуреиктер философиясы:
• жоқтан ештеңе бар бола алмайды
• ғалам өзгеріссіз болып табылады
• Демокриттің атомдар туралы ойын дамытады
• ең жоғары ізгілік - ләззат. яғни...
• физикалық ауру сезбеу, уайымнан бос болу
• өлімнен және құдайлардан қорықпау
• жан тыныштығын сезу

10.

ЭЛЛИНДІК-РИМДІК КЕЗЕҢ:
Неоплатонниктер философиясы:
• тіршілік иерархия ретінде құрылған:
1) біртұтас - игілік
2) ақыл
3) жан
4) материя
• барлық философиялық идеяларды тұтастандыру
• ең жоғары ізгілік > бірлік
• тіршілікті философиясыз тану мүмкін емес

11.

ГЛОССАРИЙ
Субстанция - түп негіз, алғашқы бастама. әлемнің
бастауында 1 материалды зат жатыр деп есептеледі
Апейрон - мәңгі, шексіз бастама
Диалектика - даму туралы ғылым
Дихотомия - кез келген нәрсені ортасынан қақ бөлу
Атом - көзге көрінбейтін, бөлінбейтін, табиғаттың бөлшектері
Атаракция - жан тыныштығына жету

12.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!