Kone_Turiktar_presentation_full_fixed

1.

Көне Түріктер мен Түрік
Қағанаттары
Презентация

2.

Жоспар
• 1. Түрік қағанатының құрылуы
• 2. Түрік қағанатының нығаюы
• 3. Қоғамдық құрылысы және басқару
жүйесі
• 4. Түрік қағанатының мәдениеті мен діні
5. Саяси тарихы және халықаралық
қатынастары
6. Қағанаттың құлдырауы және бөлінуі
7. Қорытынды

3.

Түрік қағанатының құрылуы
• Түрік қағанатының негізін 552 жылы Бумын
қаған қалаған. Ол Жужан қағанатын
жеңгеннен кейін Елхан атағын алып,
алғашқы қаған атанды. Түріктердің аты
алғаш рет қытай жылнамаларында 542
жылы жазылған. 'Түрік' сөзі 'күшті' деген
мағынаны білдіреді.

4.

Түрік қағанатының нығаюы
• Қағанаттың нығаюы Бумынның
мұрагерлері, Мұқан және Иштеми
қағандардың басшылығымен жалғасты.
Мұқан қаған тұсында түріктер шығыста
Қытайды өздеріне салық төлеуге
мәжбүрледі, ал Иштеми батыста Солтүстік
Кавказға және Еділге дейінгі аумақтарды
жаулап алды. VI ғасырда түріктер Орталық
Азиядағы ең қуатты күшке айналды.

5.

Қоғамдық құрылысы және
басқару жүйесі
• Түрік қағанатының басқару жүйесі қатаң
иерархияға негізделді. Мемлекет басында
қаған тұрды, ол әскерді басқарды және
жоғары сот билігін атқарды. Ашина руынан
шыққан билеушілер бүкіл мемлекетті
басқарды. Қағанаттың ақсүйектері бектер,
шадтар және ябғу титулдарын иеленді.
Халықты 'бұдун' деп атаған.

6.

Түрік қағанатының мәдениеті
мен діні
• Түріктердің діні негізінен тәңірге табыну
болғанымен, олардың арасында буддизм
мен христиан діндерін ұстанушылар да
болды. Қағанаттағы мәдениет әртүрлі
халықтардың ықпалымен дамыды,
сонымен қатар түркілердің көшпелі өмір
салты маңызды рөл атқарды. Егіншілік пен
қолөнер де дамыған, әсіресе қалаларда.

7.

Саяси тарихы және халықаралық
қатынастары
• Түрік қағанаты Византия, Иран және Қытай
сияқты ірі мемлекеттермен белсенді
қарым-қатынас жасады. Иштеми қаған
тұсында қағанат Парсыларға қарсы
Византиямен одақ құрды. Түріктердің
халықаралық беделі әскери және саяси
күш-қуатына негізделген.

8.

Қағанаттың құлдырауы және
бөлінуі
• 603 жылы Түрік қағанаты Батыс және
Шығыс қағанаттарға бөлінді. Бұл бөліну ішкі
қақтығыстар мен сыртқы қысымдар
нәтижесінде орын алды. Батыс Түрік
қағанаты 704 жылы құлады, оның орнына
бірнеше кіші мемлекеттер құрылды, соның
ішінде Түргеш қағанаты мен Оғыз
мемлекеті.

9.

Қорытынды
• Түрік қағанаты Еуразия тарихында үлкен із
қалдырған мемлекет болды. Оның құрылуы
мен дамуында халықаралық саясат пен
мәдениеттер арасындағы байланыс
маңызды рөл атқарды. Қағанаттың
ыдырауы жаңа мемлекеттердің пайда
болуына және түркі өркениетінің одан әрі
таралуына ықпал етті.