Қазақстанда қызғалдақтың бастапқы материалдар коллекциясын жасау, эксклюзивті түрлері

1.

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
AP14870298 Қазақстанда қызғалдақтың бастапқы
материалдар коллекциясын жасау, эксклюзивті түрлері
мен сорттарын көбейту мен өсірудің инновациялық
технологиясын әзірлеп қолданысқа енгізу
(2022-2024 жж.)

2.

Жобаның мақсаты: Қызғалдақтың перспективті, жерсіндірілген түрлері мен
сорттарын өндіріске енгізу, селекция үшін бастапқы материалдар коллекциясын
жасау, оларды жедел көбейтудің тиімді әдістері, Қазақстанның оңтүстігі мен
оңтүстік-шығысындағы ашық және жабық топырақ жағдайында өсірудің бәсекеге
қабілетті, ғылыми негізделген инновациялық технологиясын бейімдеу және іс
жүзінде енгізу арқылы Қазақстанның гүл өсіру саласын дамыту

3.

2022 - 2023жж. жылыжай жағдайындағы ғылыми зерттеулер барысы
1
2
3
5
6
7
1 Эксклюзивті қызғалдақ баданалары
4
8
4
Тамырлауы (төмен темературада)
7
Гүл ашу кезеңі
8
Морфологиялық құрылымы
2
Жылыжайға дайындалған субстраттар
5
Алғашқы өскіндердің түзілуі
3
Фунгицидтік өңдеу жұмыстары
6
Бутондардың түзілу кезеңі

4.

Қызғалдақ сорттарының топтамасы
Darwi snow
Ontario
Nazarbayev
Match
White Flag
Buster
Surrender
Lеch Walesa
Albatros
Strong Fire
Strong Love
Dow Jones
Synaeda blue
Fun for two
Amadea

5.

2023 - 2024жж. жылыжай жағдайындағы ғылыми зерттеулер барысы
1
2
3
4
4
4
1
Пиязшықтарды отырғызу кезеңі
3
Sweet rosy гүлдеуі
2
Торф жағдайындағы өскіндер
4
Dutch design, Columbus, Indiana жоғары сұрыптары

6.

Қызғалдақтың жабайы түрлері мен эксклюзивті сорттарынан
селекцияға арналған бастапқы материалдар жинағы құрылды

7.

2022 - 2023жж. ашық топырақ жағдайындағы зерттеу жұмыстары барысы
1
4
3
2
5
5
1
Баданаларды егуге дайындау үдерісі
4
Қыстап шыққан баданалардың көктеуі
2
Химиялық өңделген екпе материалдары
5
Далалық жағдайда бутон түзу ерекшеліктері
3
Ашық топырақ жағдайында отырғызу жұмыстары

8.

9.

2022 - 2023жж. жабайы қызғалдақтарды бейімдеу үдерісі
1
2
4
4
4
3
4
1
Жабайы қызғалдақ пиязшықтары
3
Tulipa orthopoda жылыжайда интродукциялау
2
T.tarda фенoлогиялық бақылау
4
Ашық топырақ жағдайында жерсіндендірілген T.orthopoda,
T.tetraphylla, Tulipa lemmersii

10.

Жабайы қызғалдақ түрлерінің жинақтамасы
Тюльпан ложнодвуцветковый - Tulipa bifloriformes;
Тюльпан прямоножковый – Tulipa orthopoda
Тюльпан Леммерса – Tulipa lemmersi
Тюльпан туркестанский – Tulipa turkestanica;
Тюльпан четырёхлистный - Tulipa tetraphylla

11.

12.

Жабайы түрлер мен қызғалдақтардың эксклюзивті сорттарын жеделдетіп
көбейтудің тиімді әдістерін жасау
Қызғалдақтардың тұқымдық және вегетативті көбею ерекшеліктері анықталды және жеделдетілген
технологиясы жасалды
Микрокөбейту
және қызғалдақтарды генотиптеу
Тұқымдық материалды
талдау
Баданаларды калибрлеу

13.

Гидропоникалық жағдайдағы фитофенологиялық бақылаулар (2023-2024 жж.)

14.

Жабайы түрлер мен қызғалдақтардың эксклюзивті сорттарын жеделдетіп көбейтудің
тиімді әдістерін жасау

15.

Ғылыми зерттеулердің нәтижелері коммерцияландырылуда

16.

Гидропоникалық жағдайдағы фитофенологиялық бақылаулар (2023-2024 жж.)

17.

2021
• 4-беттегидей слайдтагы сурет атын кою керек
• Коллекция эксклюзивных сортов тюльпана: лат аттары
керек
• 1. Darwi snow
9. Лех Валенса
• 2. Ontario
10. Ангола
• 3. Nazarbayev
11.Стронг Голд
• 4. Match 12. Стронг фаер
• 5. Synaeda blue 13. Стронг лав
• 6. Белый флаг
14. Доу Джонс
• 7. Бустер 15. Амадеа
• 8. Саррендер

18.

2022
• Коллекция интродуцированных сортов тюльпана в
Алматинском опытно-экспериментальном участке (юговосток Казахстана).
• Класс - «Триумф»:
• 1. Strong Love; 2. Strong Gold; 3. Antarctica; 4. Buster; 5.
Lornah; 6. Lech Walesa; 7. Kamaliya; 8. Triple A; 9. First
Life; 10. Montezuma; 11. Avocado; 12. Aphrodite; 13.
Argos; 14. Avenue; 15. Heavy Duty; 16. Mickey Chic; 17.
Mango Cham; 18. Match Maker; 19. Thijs Boots.
• Класс - «Махровые»:
• 1. Mondial; 2. Alison Bradley; 3. Presto; 4.
Double
Price; 5. Purple Sky; 6. Avant Garde, 7. Crossfire; 8.
Dreamer; 9. Double You; 10. Icoon; 11. Katinka.

19.

2023
• В результате исследований в ботаническом
саду МКТУ им. Х.А.Ясави пополнена
коллекций новых эксклюзивных видов и
сортов тюльпана
• 1. Akebonо; 2. Aomori; 3. Columbus; 4. Curry;
5. Dutch Design; 6. Icoon; 7. Indiana; 8.
Montezuma; 9. Novisun; 10. Panenka; 11.
PurpleSky; 12. Royal Virgin; 13. SanCristina;
14. SanLuiz; 15.SweetRosy

20.

Адрес: Түркістан қ., Б.Саттарханов д-лы., 29 Б
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
e-mail: [email protected], [email protected]
Тел.: +7 702 563 3479