Ашық сабақ

1.

Тасымал және қол
сигналдары

2.

Сабақтың логикалық-құрылым
схемасы
Ұйымдастыру кезеңі
Өткен сабақты қайталау және үй тапсырмасын
тексеру
Жаңа сабақты баяндау
Жаңа сабақты бекіту
Бағаларын қорытындылау

3.

Сабақтың мақсаты:
Студенттерге аралықтарда қауіпті жерлерді
тасымал сигналдарымен қоршау тәртібімен,
және қол сигналдарының түсін, берілу
тәртібінің қолдана білуін үйрету, болашақ
мамандығы бойынша құзыреттілігін
қалыптастыру

4.

1. студенттердің жеке шығармашылығын
Сабақтың
міндеті:
құруға,техникалық ойлау өрісін дамытуға,
оқуға деген дағдысын қалыптастыруға ықпал
жасау
2.
танымдылық қызығушылығын арттыру
3. өзінің ойын еркін жеткізе білуге, шешендік
қаблеттілігін дамытуға дағдыландыру
4. білімгерлерді таңдаған мамандығын
мақтанышпен айтуға баулу

5.

Сабақтың типі: Жаңа тақырыпты өту.
Сабақтың формасы: аралас
Оқыту әдісі: -білім алу көзі: ауызша, элетронды оқулықты пайдалану
арқылы.
-танымдылық белсенділігін ұйымдастыру: іздену,зерттеу арқылы
Жабдықтар: Ноутбук, экран, электрондық оқулық «Сигнал беру туралы
нұсқаулық», қол сигналдары, үлестірме қағаздары, тест сұрақтары.

6.

Тасымалданатын сигналдар
екі жағы да қызыл түсті
немесе бір жағы қызыл
түсті, ал екінші жағы ақ
түсті тік төрт бұрышты
қалқаншалар
сары түсті (сырт жағы
жасыл түсті) квадрат
қалқаншалар
сырыққа байланған қызыл
түсті фонарлар

7.

Тасымалданатын сигналдармен
мынадай талаптар қойылады: күндіз қызыл түсті тік төрт бұрышты
қалқаншалар (сырыққа байланған
қызыл жалауша) арқылы және түнде сырыққа байланған қызыл түсті фонарь
арқылы
- «Тоқта! Сигналға жүруге тыйым
салынады»
1) қауіпті орын орналасқан болса, күндіз
және түнде - сары түсті квадрат қалқанша»;
2) аралықта - «жылдамдықты кеміте отырып,
қозғалуға рұқсат етіледі, алда тоқтатуды
немесе кеміген жылдамдықпен жүріп өтуді
талап ететін қауіпті жер бар»
3) станцияның басты жолында «жылдамдықты кеміте отырып, қозғалуға
рұқсат етіледі, алда кеміген жылдамдықпен
жүріп өтуді талап ететін қауіпті жер бар»;
4) басқа станциялық жолдарда - «сигнал
болған жағдайда, ескертпеде көрсетілген
жылдамдықпен, ал ол болмаған жағдайда, 25
км/сағ-тан аспайтын жылдамдықта жүріп
өтуге рұқсат етіледі»

8.

Аралықта және станцияның басты жолында күндіз де,
түнде де квадрат қалқаншаның» сырт жағы (жасыл
түс) бүкіл құраммен қауіпті жерді жүріп өткеннен кейін
жылдамдықты белгіленгенге дейін өсіруге машинистке
құқық береді
Дара жолды желіде тасымал және қол сигналдарды
орнату тәртібі

9.

Қос жолды аралықта орналасқан тасымал
және қол сигналдарын орнату тәртібі

10.

Қол сигналдарына қойылатын талаптар
күндіз - жазылған
қызыл жалаумен
және түнде - қол
фонарының
қызыл отымен «Тоқта!
Қозғалысқа
тыйым салынған»
1
2

11.

күндіз - жазылған қызыл жалау, түнде
- қол фонарының қызыл оты болмаған
жағдайда, тоқтау сигналдары: күндіз сары жалаудың, қолдың немесе басқа
бір заттың шеңбер бойынша қозғалысы
арқылы, түнде - кез-келген түстегі
отпен фонарьдың шеңбер бойынша
қозғалысы арқылы беріледі

12.

күндіз - жазылған сары жалаумен және түнде
- қол фонарының сары отымен - «Ескертуде
немесе темір жол кәсіпорны бастығының
бұйрығында көрсетілген жылдамдықпен, ал
бұл нұсқаулар болмағанда - 25 км/сағ-тан
аспайтын жылдамдықпен қозғалуға рұқсат
етіледі
Қол фонарының сары оты тек станция
шектерінде қолданыла алады. Түнде
қол
фонарының
сары
оты
болмағанда, станцияда жылдамдықты
кеміту сигналы қол фонарының
мөлдір-ақ оты арқылы жоғары және
төмен баяу қозғалысымен беріле
алады

13.

Қол сигналдарын беру түрлері
Автотежегіштерді сынау кезінде мынадай сигналдар беріледі
күндіз - вертикаль тік көтерілген қол
арқылы, түнде - мөлдір-ақ оты бар қол
фонарын көтеру арқылы машинистке сынақ
тежегішін жүргізу талабы (ауызша
ескертуден кейін) қойылады
Машинист локомотивтің бір қысқа
ысқырығы арқылы жауап береді де,
тежеуге кіріседі

14.

күндіз - горизонталь сызық бойынша қол қозғалысы
арқылы, түнде - мөлдір-ақ оты бар қол фонарының
горизонталь сызық бойынша қозғалысы арқылы
машинистке тежегішті босату талабы қойылады
Машинист
локомотивтің екі
қысқа ысқырығы
арқылы жауап
береді де,
тежегішті
босатады

15.

Автотежегіштерді тексеру
кезінде нұсқауларды беру үшін
радиобайланыс немесе екі
жақты парктік байланыс
құрылғылары қолданылуы
мүмкін.
Міндетіне поездарды жөнелту
кіретін станция бойынша
кезекші станция бойынша поезд
тоқтаусыз жөнелтілгенде
немесе өткенде мыналарды
көрсетеді: күндіз - шеті қарамен
жиектелген, ақ түске боялған,
қолмен вертикаль көтерілген
қол дискі немесе оралған сары
жалау, түнде - жоғары
көтерілген жасыл оты бар қол
фонары

16.

Бұл поезд станциядан (аралыққа
жіберілуге тиісті рұқсаты болғанда,
шығу сигналдары жоқ жолдардан)
жөнелтілуі немесе станция бойынша
өту үшін белгіленген жылдамдықпен
тоқтаусыз өтуі мүмкін екенін
білдіреді. Аталған сигнал поезд
тоқтаусыз жүріп өткенде келе
жатқан поездың локомотиві станция
бойынша кезекші жанынан өткенге
дейін көрсетіледі.
Кесте бойынша жоқ жолаушылар,
почта-багаж және жүкжолаушылар поездарын тоқтату
үшін поездарды қарсы алу
міндетіне кіретін станция бойынша
кезекші мыналарды көрсетуі тиіс:
күндіз - қол қызыл дискісін немесе
жазылған қызыл жалауды; түнде –
фонарының қызыл отын

17.

Бағдаршамдар
қайталағыш – жергілікті жағдайларға
байланысты негізгі бағдаршамның
көрінімділігі қамтамасыз етілмеуі
кезіндегі шығу, маршруттық және
дөңестік бағдаршамның рұқсаттық
көрсетулері жөнінде хабарлау үшін
шығу –стансадан аралыққа
пойыздың шығуына рұқсат
беруі немесе тыйым салатын
өтпелі – бір блок-телімінен
екінші блок-теліміне пойыздың
өтуіне рұқсат беруі немесе
тыйым салатын
ескертпелік – негізгі (кіру,
шығу, өтпелі, бөгегіш, қоршау)
бағдаршамының көрсетуі
туралы ескертпелейтін
кіру – аралықтан стансаға
пойыздың кіруіне рұқсат беруі
немесе тыйым салатын
маршруттық – стансаның бір
ауданынан екінші ауданына
пойыздың өтуіне рұқсат беруі
немесе тыйым салатын
Мотивация
БАҒДАРШАМДАР
АРНАЛУЫНА
(ҚЫЗМЕТІНЕ)
ҚАРАЙ
маневрлік – маневрлер
жүргізуге рұқсат беретін
немесе тыйым салатын
бөгегіш – темір жол өтпелерінде, ірі
жасанды құрылыстарда және көшкінді
жерлерде қозғалысқа қауіп төнгенде,
сондай-ақ станциялық жолдарда
вагондарды тексеру және жөндеу үшін
құрамдарды қоршау кезінде тоқтауды
талап ететін
локомотивтік – пойызға аралық
бойынша бір блок-телімнен екіншісіне
жүріп өтуіне рұқсат беру немесе
тыйым салу, сондай-ақ пойыз жақындап
келе жатқан жол бағдаршамының
көрсетулері
жөнінде ескерту үшін
Знание
дөңестік – вагондарды дөңестен
тарқатуға рұқсат беретін немесе
тыйым салатын

18.

Бағдаршамдар беретін сигналдардың негізгі мәндері
«Белгіленген
жылдамдықпен
қозғалыс рұқсат
етіледі»
Бір сары жыпылықтаған шам «Белгіленген жылдамдықпен
қозғалыс рұқсат етіледі; келесі
бағдаршам ашық және оны
азайтылған жылдамдықпен өтуді
талап етіле
Бір сары шам - «Тоқтауға
әзірлікпен қозғалыс рұқсат
етіледі; келесі бағдаршам
жабық».
Екі сары шам, олардың үстіңгісі
жыпылықтаған - «Бағдаршамды азайтылған
жылдамдықпен жүріп өтуге рұқсат етіледі;
пойыз бағыттамалы бұрма бойынша
ауытқумен жүреді; келесі бағдаршам ашық»
Екі сары шам - «Бағдаршамды азайтылған
жылдамдықпен және келесі бағдаршамның
алдына тоқтауға әзірлікпен жүріп өтуге
рұқсат етіледі; пойыз бағыттамалы бұрма
бойынша ауытқумен жүреді»
Бір қызыл шам – «Тоқта! Сигналдан
өтуге тыйым салынады»

19.

Сигналдардың белгіленуі
Стансадағы барлық сигналдардың аты болуы
керек. Кіретін сигнал, стансаға жұп пойыздарды
қабылдағанда, Ж әріпімен белгілейді, ал тақ
пойыздарды – Т әріпімен. Тақ және жұп шығатын
сигналдар Т және Ж әріпімен белгіленеді,
маршруттық сигналдар – индекс бойынша ТМ
және ЖМ; индекс сигналға байланысты жолдың
нөмірін көрсетеді. Маневр бағдаршамы тақ
пойыздарының келетін жағынан рет бойынша
тақ нөмірмен белгіленеді (М1, М3 және т.б.), ал
жұп жағынан – жұп (М2, М4 және т.б.) болып
белгіленеді.

20.

Назарларыңызға
рақмет!