Дәріс_8_(1_бөлім)_10_апта

1.

Тақырып 8. Кеңес дәуірі
Павлодар,
2024 ж.
Ельмуратова Ботагоз
Жумабаевна
«Қазақстан тарихы»
кафедрасының
қауымд.профессоры, т.ғ.к.

2.

Қараңғы қазақ көгіне
Өрмелеп шығып, күн болам,
Қараңғылықтың кегіне,
Күн болмағанда, кім болам?!
С.Торайғыров

3.

Қенес кезеңі
Сабақтың мақсаты – Кеңес заман тарихы туралы объективті түсінік
қалыптастыру
Сабақтың міндеттері:
- Қазақстанның кеңестік әкімшілік-әміршілдік жүйесіндегі рөліне объективті
баға беру.
- Қазақстанның қазіргі даму кезеңінің мемлекеттік даму стратегиясына талдау
жасау.

4.

Дәрістің мазмұны
1. Қоқан автономиясы Түркістандағы кеңес өкіметінің
қарсыласы ретінде.
2. Алаш - азамат соғысы жылдарындағы қызылдар мен
ақтардың арасында.
3. Әскери коммунизм саясаты және 1921 ж қазақ
даласындағы ашаршылық.
4. Қазақ большевиктері Қазақстанды басқаруда.
5. Жер-су реформасын жүргізу.
6. Кеңес өкіметінің мәдени саясаты.
7. ЖЭС және Ф. И. Голощекиннің "Кіші Қазан" саясаты.
8. Қазақстандағы индустрияландырудың ерекшеліктері.
9. 1930 жылдардағы ұжымдастыру және ашаршылық қазақ
ұлтының геноциді ретінде.
10. Қазақстандағы тоталитаризм және саяси қуғын-сүргін.

5.

АССОЦИОГРАММА
РЕВОЛЮЦИЯ

6.

7.

1917 жылы қаңтарда «Қанды жексенбі»
оқиғасының құрбандарын еске алу ереуілі
«Соғыс
жойылсын!»,
«Самодержавие
жойылсын!» деген ұрандар көтерген саяси
шерулерге ұласты. Қозғалыс ақпан айында
күшейе түсіп, өкіметке қарсы айқын сипат
алды.
НӘТИЖЕСІНДЕ: 1917 жылы 27 ақпанда
Ресейде Ақпан ревоюциясы жеңіске жетті.
Монархия құлап, ІІ Николай патша тақтан
тайдырылды.
Майдан штабы жанындағы Қырғыз
бөлімінің
басшысы
Ə.Бөкейханов
Минскіден былай деп сәлем жолдады:
«Ресей халықтары үшін туысқандық,
теңдік және бостандық күні туды. Бірлік
пен әділдік жолында күресіңдер!..»

8.

1917 жылғы наурыз, сәуірде шаруа және солдат депутаттарының кеңестері құрылды.
Сонымен қатар кеңеспен бірге Уақытша үкімет органдары жұмыс істеді. Орталық
Ресейдегі сияқты Қазақстанда да қос өкімет орнады.
1917 жылы 6 наурызда Қазақ өлкесінде Уақытша үкімет 1916 жылы көтеріліске
шыққандарға кешірім жариялады.
1917 ж. көктемде Уақытша Үкімет тыл жұмысына кеткендерді қайтару туралы шешім
қабылдады.

9.

Ресейдегі ХХ ғ бас кезіндегі саяси партиялар мен қозғалыстар
Кедей топтардың мүдделерін
қорғады
РСДЖП
Кейін екіге бөлінді
РСДЖП (б)
большевиктер
Ауқатты топтардың
қолдаушысы
Эсерлер
Социал Революционерлер
меншевиктер
РКП (б)
1918-1925
КОКП (б) 1952-1991
БКП (б)
1925-1952
КаДеттер
Конституциялық
Демократтар

10.

11.

12.

13.

Қазақстанда Уақытша үкіметтің
органдары құрылды
Торғай облысының комиссары болып – Ә.Бөкейханов
Жетісуда – М.Тынышбаев
Түркістанда – Мұстафа Шоқай

14.

1917 ж. 17 наурызда Ташкентте
Шура-и-ислами
партиясы
құрылды.
Оны
Мунаввар
Абдурашидханов басқарды.

15.

Кеңес дәуірі.
РЕВОЛЮЦИЯНЫҢ ТАРИХИ МАҢЫЗЫ?

16.

Кеңес кезеңі.
ФИШБОУН ӘДІСІ немесе ИСИКАВА ДИАГРАММАСЫ

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

Кеңес дәуірі.

25.

Кеңес дәуірі.

26.

27.

4. Қазақ большевиктері Қазақстанды басқаруда
30 сәуір 1918 ж
Түркістан АКСР
құрылды (1924 ж
дейін)
Астанасы –
Ташкент қ.
26 тамызда 1920
ж Қырғыз АКСР
құрылды (1925 ж
дейін)
Астанасы –
Орынбор қ

28.

Алимхан_Ермеков 1920 ж Ленинмен жеке кездесуде
орынды баяндама жасап, Ақмола, Семей, Батыс
Қазақстанның Гурьев аумағын қазақтарға қайтарды
Ахмет Байтұрсынов Қостанай уездің Ресейдің
Челябі облысы құрамынан қазақтарға қайтарды

29.

1924 ж
Сырдарья
және Жетісу
аймақтаы
қазақтарға
қайтарылды

30.

1925 ж
Орынбор
губерниясы
Ресей
Федерациясы
на қосылды

31.

1925 ж- 1936 ж
Қазақ АКСР
Астанасы Қызыл-Орда

32.

1936 ж Қазақ КСР
– Одақтас
республика
Астанасы –
Алма-ата

33.

Кеңес өкіметінің мәдени саясаты
Мақсаты – коммунистік
идеологияға сай жаңа қоғамды
қалыптастыру
1920-1930 жж –
мәдени революция
кезеңі - қоғамның
сауатсыздығын
жою
1929 ж - араб әліппесі
латын
әліппесіне
ауыстырылды
1939 ж – латын әліппесі
кририл
әліппесіне
ауыстырылды
Атеизм,
коммунизм,
социализм
идеялары
таратылды

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

Кеңес дәуірі.
ƏСКЕРИ КОММУНИЗМ САЯСАТЫНЫҢ МƏНІ

41.

1930-1940 жж

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

Кеңес дәуірі.
ЖЭС САЛДАРЫ?

49.

50.

51.

Отырықшыландыру
Төлемақы жұмсалған
еңбегіне сай төленеді
(трудодни)
МТС қызметі
ұйымдастырылады
Мал-мүлікті ортақ
меншікке тапсыру
Ұжымшар
Өнімнің бағасын
үкімет тағайындайды
Шығарылған өнімнің
көлемін үкімет
тағайындайды

52.

1928 жылы 27 тамызда
«Ірі байлар мен жартылай
феодалдарды тәркілеу және
жер аудару»
туралы декрет қабылданды.
Ұжымдастыру саясатына
қарсы шыққандарды күш
ретінде жою
Жаңа шаруашылықтарды
материалды-техникамен
жабдықтау

53.

54.

55.

56.

57.

58.

Кеңес дәуірі.
https://youtu.be/fCGYBdNmAk0?si=yJ65Gbf7vR3Y183P
https://youtu.be/2jNjw3ZInbQ?si=Yv9TBlUcG1QEBPyT

59.

Кеңес дәуірі.
ҰЖЫМДАСТЫРУДЫҢ САЛДАРЫ?

60.

1925 жылы
желтоқсанда
БК(б)П XIV
съезінде Кеңес
Одағын индуст
рияландыруд
ы жүзеге
асыру
ісі белгіленген

61.

62.

Қазақстанда индустрияландырудың бағыты
бойынша пікірталастар
Республикада ауыл
шаруашылық өнімдерін
өндейтін ұсақ өнеркәсіпті
дамыту
Тау-кен өнеркәсіпті
дамыту
Республикада ауыл шаруашылық
өнімдерінен
Тау-кен шикізатынан дайын тауар
жасайтын фабрикалар мен заводтар
құру дамыту

63.

64.

65.

66.

Кеңес дәуірі.
ИНДУСТРИЯЛАНДЫРУДЫҢ ЖЕТІСТІКТЕРІ

67.

68.

69.

70.

Неге Ф.И. Голощекин «Кіші
Қазан» саясатын жүргізді?
1930 жылдардағы ашаршылықты
қазақ ұлтының геноциді деп атау
керек пе?

71.

Д/ж ЭСКПО
көрінісі - КСРО
дағы танымал
мүсін (1937 ж.
Мүсінші Вера
Мухина).
Неліктен осы
мүсін Кеңес
Одағының атаулы
символына
айналды?

72.

Кеңес дәуірі.
САЯСИ КУҒЫН СҮРГІН САЛДАРЫ
1920-1953 ЖЖ

73.

Кеңес дәуірі.