РИНИТ. СИНУСИТ

1.

РИНИТ.СИНУСИТ
Дайындаған: Ерланқызы Н.
Тексерген: Кумашева Д.
2024ж.

2.

Ринит

3.

Жалпы түсінік.
• Ринит (мұрынның ағуы) - мұрын қуысының
шырышты қабатындағы қабыну процесі.
• Ол мұрынның ісінуі және бітелуі, мұрыннан көп
шырышты секрецияның ағуы, мұрын қуысында
жану, қышу және тырнау, иіс сезу қабілетінің
нашарлауымен көрінеді.
• Риниттің өткір түрі созылмалы болуы мүмкін, бұл
тыныс алудың бұзылуына және өкпе мен жүрек
жұмысының өзгеруіне әкеледі.
• Қабыну тыныс алу жүйесінің басқа бөліктеріне
таралып, синусит, отит, ларингит, фарингит, трахеит,
бронхит және пневмония дамуы мүмкін.

4.

Ринит классификациясы.

5.

6.

ЖЕДЕЛ РИНИТ.
• ЖЕДЕЛ РИНИТ – шырышты қабықтың жедел
спецификалық емес қабынуы.
• КЛАССИФИКАЦИЯ:
1. Жедел катаральді ринит.
2. Жедел катаральді ринофарингит.
3. Жедел травматикалық ринит.

7.

Этиология.
• Жедел жұқпалы риниттің қоздырғыштары вирустар, микробтар және
• олардың бірлестіктері.
• Мұрынның шырышты қабығына ең алдымен риновирустар,
аденовирустар, тұмау вирустары, парагрипп және т.б.
• Вирус микробтық флораны белсендіру үшін жағдай жасайды, содан
кейін әртүрлі микроорганизмдер жедел инфекциялық риниттің
қоздырғышына айналуы мүмкін.
• Жергілікті мүшенің немесе жалпы организмнің суықтап қалуы.
Переохлаждение
• Жергілікті және жалпы организмнің резистентілігінің төмендеуі
(сапрофитті микрофлораның активациясы: стафилококк, стрептококк)
• Өткір травматикалық ринит: профессиональді фактор және сыртқы
орта факторлары- көмір, металдардың минералды шаңдары, түтін,
газ, аэрозольдердің әсері.

8.

9.

Жедел ринит клиникасы
• Жедел риниттің үш кезеңі:
• I - құрғақ
• тітіркену кезеңі;
• II– серозды бөліну кезеңі;
• III – шырышты-іріңді бөліністің сатысы.
• Негізгі белгілер - жалпы күйзеліс, мұрыннан
ағу және мұрынмен тыныс алудың қиындауы.
Бұл белгілер аурудың сатысына байланысты
әртүрлі дәрежеде көрінуі мүмкін.

10.

I кезең –«құрғақ» тітіркену кезеңі
• Бірнеше сағаттан 1-2 күнге дейін созылады.
• Мұрын мен мұрын-жұтқыншақтың кебуіне,
қышу, тырнау, күйдіру сезіміне шағымдары.
Бұл кезде бастың ауырсынуы, салқындау,
әлсіздікке шағымданады.
• Дене температурасының 37 ° C немесе одан
жоғары көтерілуі мүмкін.
• Алдыңғы риноскопия кезінде шырышты
қабықтың тамырларының гиперемиясы және
инъекциясы, оның құрғауы, мұрын
бөлінділерінің болмауы байқалады.

11.

II кезең – серозды бөлініс
• Қабыну күшейеді, көп мөлшерде мөлдір сулы сұйықтық пайда
болады, тамырлардың өткізгіштігінің артуы (трансудат). Бокал
жасушалары мен шырышты бездердің функциясының жоғарылауына
байланысты мұрыннан серозды-шырышты бөлінділер шығуы.
• II кезең – серозды бөлініс
• Қабыну күшейеді, көп мөлшерде мөлдір сулы сұйықтық пайда
болады, тамырлардан терлеу (трансудат). Бокал жасушалары мен
шырышты бездердің функциясының жоғарылауына байланысты
мұрыннан бөлінділер серозды-шырышты қабатқа айналады.
• Аурудың осы кезеңінде жану және құрғақтық сезімі азаяды, бірақ
әлсіздік күшейеді, мұрын арқылы тыныс алудың қиындауы күшейеді.
• Процестің көз жасына және есту түтігіне ауысуы нәтижесінде
конъюнктивит және лакримация, құлақтың бітелуі және шуыл пайда
болады.

12.

III кезең – шырышты-іріңді бөлініс
• Аурудың басталуынан 4-5-ші күні пайда болады.
• Эпителий жасушаларының вирустық зақымдануы
фонында микробтық флора қосылып, мұрын
шырышты қабатын колонизациялайды.
• Қалың шырышты-іріңді, сарғыш-жасыл түсті бөлініс
пайда болады.
• Шырышты қабықтың ағызу мөлшері мен ісінуі
бірте-бірте азаяды, мұрынмен тыныс алу қалпына
келеді, жалпы жағдай жақсарады.
• Аурудың басталуынан 8-12 күннен кейін өткір
мұрын бөліністері тоқтайды.

13.

14.

Жедел ринитті кезеңдерге қарай
емдеу:
• I кезеңде келесілер тағайындалады: - терлеу және
назар аудару процедуралары;
• Ыстық аяқ немесе жалпы немесе қол ваннасы 10-15
минут бойы тағайындалады, ол балтыр
бұлшықеттерінде немесе аяқтың табанын қатуы тиіс;
процедурадан кейін науқас таңқурай қосылған ыстық
шай ішеді;
• Дәрі-дәрмекпен емдеу:
- тұзды, аква марис немесе физиомер - мұрынға арналған
спрей, мукоцилиарлы белсенділікті жақсартады;
—лизоцим, мұрын ішілік ингаляцияға арналған IRS-19
спрейі;
— Деринат ерітіндісі 0,25% мұрын тамшылары.

15.

Жедел ринитті емдеу (II кезең):
• — спрей биопарокс или полидекса с
фенилэфрином, изофра (капли в
• нос); различные сосудосуживающие капли для носа
(нафтизин, санорин, галазолин и др.);
— ИРС–19 спрей в виде ингаляций в обе половины
носа;
— синупрет в каплях или драже — внутрь;
— внутрь сироп или таблетки эреспала (ингибитор
простагландинов, регулирует мукоцилиарную
активность);
— продолжают физиотерапевтические процедуры:
микроволновая терапия, УВЧ и УФО, лазеро- и
магнитотерапия — местно на нос.

16.

Жедел ринитті емдеу (III кезең):
— препараты вяжущего и противомикробного
действия — 3–5%-ный
раствор колларгола или протаргола, 20%-ный
раствор альбуцида;
— ИРС–19 спрей;
— продолжают физиотерапевтические
процедуры;
— назначаются поливитамины, амиксин 0,06
внутрь, иммуноглобулин человека
нормальный (3 мл в мышцу однократно).

17.

18.

19.

Аллергиялық ринит (АР)
• – Аллергиялық ринит – бұл
сенсибилизацияланған адам ағзасының
аллергенге әсер етуінен туындайтын мұрын
шырышты қабатының иммуноглобулин E
(IgE) арқылы жүретін 1 типті жоғары
сезімталдық реакциясы.

20.

1. Аурудың ұзақтығына қарай АР
классификациясы:
• интермиттелген AР – симптомдардың
ұзақтығы аптасына 4 күннен аз, жалпы
ұзақтығы 4 аптадан аз;
• персистирленген АР – симптомдардың
ұзақтығы аптасына 4 күннен астам, жалпы
ұзақтығы 4 аптадан асады.

21.

2. Аурудың ауырлығына және өмір сүру
сапасына әсері бойынша АР
классификациясы:
• Жеңіл AР – клиникалық көріністері бар, бірақ олар күндізгі
белсенділікке (жұмыс, оқу) кедергі жасамайды және
ұйқыға әсер етпейді. Өмір сапасы аздап әсер етеді;
• Орташа AР – клиникалық көріністері бар, олар күндізгі
белсенділікті (жұмыс, оқу) бұзады немесе ұйқыға кедергі
келтіреді. Өмір сапасы айтарлықтай төмендейді;
• Ауыр AР – клиникалық көріністері күшті, олар күндізгі
әрекеттерді (жұмыс, оқу) бұзады және ұйқыға кедергі
келтіреді. Өмір сапасына қатты әсер етеді;
• 3.Ағын фазасы бойынша AР классификациясы:
• өршу кезеңі.
• ремиссия фазасы.

22.

AР келесі негізгі белгілермен
көрінеді:
• ринорея (мұрыннан сулы бөліністердің ағуы);
• түшкіру (жиі пароксизмальды, жиі таңертең; түшкіру
пароксизмдері өздігінен пайда болуы мүмкін);
• мұрын бітелуі (кедергі), ауызға тән тыныс алу, қорылдау,
қорылдау, дауыстың өзгеруі;
• қышу, сирек – мұрынның жану сезімі (кейде таңдай мен
жұтқыншақтың қышуымен бірге жүреді);
• мұрынның қышуы өзіне тән симптоммен – «аллергиялық
сәлемдесу» (мұрынның ұшын алақанмен жоғары қимылмен
үнемі тырнау) арқылы көрінуі мүмкін, нәтижесінде кейбір
науқастарда мұрынның көлденең қатпары дамиды. , сызаттар,
мұрынға сызаттар;
• иіс сезуінің төмендеуі (риниттің кейінгі кезеңдерінде).

23.

AР қосымша белгілері
• тітіркенуі, ісінуі, үстіңгі еріннің үстіндегі және
мұрын қанатындағы терінің гиперемиясы;
• мұрынды мәжбүрлеп үрлеуден және
мұрынның травматикалық дәретханасынан
қан кету;
• тамақ ауруы, жөтел (ілеспелі аллергиялық
фарингит, ларингит көріністері);
• құлақтың ауыруы және сықырлауы, әсіресе
жұтынған кезде; есту қабілетінің бұзылуы
(аллергиялық тубо-отиттің көріністері);

24.

Жалпы қарау
• мұрын аймақтарының жанында тері гиперемиясының
болуы (ринорея және қышу салдарынан);
• көздің астындағы қара шеңберлер (сфенопалатин
веналарында қанның тоқырауы);
• көрінетін «аллергиялық отшашулар»;
• Аллергиялық қатпар: мұрын ұшына жақын көлденең
қатпар;
• «Аденоидты бет», жоғары «готикалық» таңдай;
• географиялық тіл;
• псевдопаннус (көздің ирисіндегі жарты айлық ойық).

25.

Зерттеудің негізгі әдістері:
• Қан сарысуындағы жалпы IgE анықтау-жас
нормасынан жоғарылау
• Тері сынақтары (ин vivo-да арнайы аллергия
диагностикасы)-•тері сынамалары, провокациялық
сынақтар (мамандандырылған аллергиялық
кабинеттерде аурудың толық ремиссия кезеңінде,
дәрігердің бақылауымен ғана жүргізіледі) – АР
этиологиясын анықтауға, емдік тактиканы, алдын
алу шараларын, болжамды және ASIT жүргізу
мүмкіндігі (аллергиялық титрлеуді қоса)

26.

Қосымша зертханалық зерттеу
әдістері
• ЖҚА-Сенімді диагностикалық маңызды
көрсеткіштер жоқ, эозинофилия болуы
риниттің аллергиялық этиологиясын растауы
мүмкін, бірақ міндетті емес. Лейкоцитозды
анықтау және СОЭ жоғарылауы инфекция мен
синуситтің қосылуын көрсетуі мүмкін.
• Посев отделяемого на инфекционную флоруқосымша әдіс, іріңді инфекциялардың
қайталануы, терапияға төзімділігі және т.б.

27.

Қосымша аспаптық зерттеу
әдістері:
• Мұрын қуысын эндоскопиялық зерттеу- тікелей алдыңғы
және/немесе артқы риноскопия процестің жергілікті сипатын
нақтылауға, басқа аурулармен саралауға, түтік бездерінің
жағдайын бағалауға және т.б. (шырышты қабаттың түсі және
оның ылғалдылығы, мұрын қалқасының пішіні, оның алдыңғы
бөлімдеріндегі тамыр торына назар аудара отырып,
тамырлардың калибрі, мұрын қалқаларының жағдайы (пішіні,
түсі, көлемі, қатынасы). мұрын қалқасына), мұрын жолдарының
консистенциясын, көлемін және мазмұнын анықтау үшін
түймелік зондпен пальпациялаңыз, әсіресе ортаңғы).
• Параназальды синустардың рентгенографиясы-мұрын
қуысының және мұрын қуысының шырышты қабығының ісінуі
мен мұрын қуысының органикалық және іріңді зақымдану
белгілерінің болуын анықтауға мүмкіндік береді.

28.

• Мұрын және мұрын қуысының
компьютерлік томографиясыорганикалық зақымданулардың,
кисталардың, полиптердің, анатомиялық
ауытқулардың және т.б. болуын анықтауға
мүмкіндік беретін қосымша әдіс.
• Риноманометрия-қосымша әдіс мұрын
өтуінің ашықтығын және бір немесе екі
жағында қарсылықтың болуын бағалауға
мүмкіндік береді.