Презентация Microsoft PowerPoint

1.

Қарапайым
реакциялар
7-сынып

2.

1. Қышқылдардың қарапайым
реакцияларымен танысу.
Сутегі, көмірқышқыл газы және
суды сапалық анықтау.
З/Ж 7 З/Ж 8, З/Ж 9

3.

Оқу мақсаттары
7.2.2.1 сұйылтылған қышқылдардың қолданылу аясы (3-ден кем
емес) мен олармен жұмыс істеу ережелерін атау;
7.2.2.2 сұйылтылған қышқылдардың әртүрлі металдармен
реакцияларын зерттеу
7.2.2.3 сутек газын анықтау тәсілін білу және жүзеге асыру;
7.2.2.4 сұйытылған қышқылдардың бірқатар карбонаттармен
реакцияларын зерттеу
7.2.2.5 көмірқышқыл газының сапалық реакциясын білу және
жүзеге асыру
7.2.2.6 суды кобальт (ІІ) хлориді қағазын және сусыз мыс
сульфатын қолданып анықтау процесін білу

4.

Қазақша
Металл
Metal
Қышқыл
Тұз
Acid
Salt
Сутегі
Реакция
Газ
Hydrogen
Reaction
Gas
Мырыш
Zinc
English

5.

Сөздік
• Hydrogen - сутек
• burning splint - жанған шыра
• a salt - тұз
• Water - су
• carbon dioxide - көмір қышқыл газы
• Limewater - Әк суы
• metal carbonate - металл карбонаты
• Acid - қышқыл

6.

Физикалық қасиеттері
Сутек элементінен тұратын жай зат —
сутегі, ол
екі атомнан тұрады, формуласы Н2;
М(Н2)=2, М=2 г/моль. Бұл түссіз, иіссіз,
дәмсіз, өте жеңіл (р=0,09 г/л) газ
күйіндегі бейметалл

7.

Сутектің жерде кездесетін ең мол
көзі - су
Cондықтан оны өндірісте суды тұракты
электр тогының көмегімен айыру
арқылы алады:
2Н2O = 2Н2↑ +02 ↑
бұл реакцияны алғаш рет А. Лавузье
мен Ж. Менье қыздыру арқылы іске
асырған

8.

Көмірқышқыл газы
CO2 – түссіз, аздап қышқылтым дәмі
бар газ; меншікті салмағы 0,0019 г/см3,
балқу t –56,6°С, қайнау t –78,5°C. Газ
күйінде суда және кейбір органикалық
еріткіштерде ериді. Сұйық көмір қышқыл
газы қатты суығанда (қатты
СО2) қар сияқты массаға “құрғақ
мұзға”айналады

9.

Көмір қышқыл газы
• Көмір қышқыл газының фотосинтез процесінде
маңызы зор, ол – организмде зат алмасу нәтижесінде
түзілетін басты өнімдердің бірі.
• Лабораторияда көмір қышқыл газын Кипп
аппаратында мәрмәрға тұз қышқылымен (HCl) әсер ету
арқылы, ал өнеркәсіпте әктасты не борды ыдырату
арқылы алады: CaCO3→CaO+CO2.
• Көмір қышқыл газы, негізінен, тамақ (қант, сыра, т.б.)
өнеркәсібінде құрғақ мұз, тағамдарды консервілеу
үшін, өрт сөндіруде, газдандырылған су, емдік
көмірқышқыл ванна дайындауда, химия өнеркәсібінде
сода өндіруде қолданылады

10.

7.2.2.1 сұйылтылған қышқылдардың қолданылу аясы (3-ден
кем емес) мен олармен жұмыс істеу ережелерін атау;
Н2SO4 күкірт қышқылы
HCl хлорсутек қышқылы
CH3COOH сірке қышқылы
Қышқылдарға тән қасиеттер:
Қышқыл дәм
Күйдіргіш қасиет

11.

Қауіпсіздік техникасы
ережелері

12.

Қышқылдармен жұмыс жасау кезіндегі
қауіпсіздік техникасы ережелері:
1. Қолғап киіп жұмыс жасау
2. Теріге қышқыл тигенде әлсіз
ас содасы ерітіндісімен жуу
қажет
3. Ағын сумен жуу
4. Концентрлі қышқылдарды
сұйылқанда, суға қышқыл
құяды! Керісінше болмайды!!

13.

14.

Қышқылдардың қарапайым реакцияларымен
танысу.

15.

Test for hydrogen/ Сутекке сапалық реакция
Көптеген металдар
қышқылдармен
әрекеттеседі. Осы кезде
металл бетінде көпіршіктер
пайда болады.
What do the bubbles
mean?
A gas
is produced.
Сутек
Жанған
шыра
Магний +
қышқыл
How can you test to find out if the gas
produced is hydrogen?
Place a burning splint next to the mouth of
test tube.
A ‘squeaky pop’ as the gas ignites shows
that hydrogen is the gas produced in this
reaction.

16.

Сабақтың тақырыбы:
Сұйылтылған қышқылдардың
металдармен реакциясы
Лабораториялық жұмыс №7
«Сұйылтылған тұз қышқылының
мырышпен әрекеттесуі»

17.

7.2.2.2 сұйылтылған қышқылдардың
әртүрлі металдармен реакцияларын
зерттеу
7.2.2.3 сутек газының сапалық
реакциясын білу және жүзеге асыру;

18.

Критерийлер:
Бағалау критерийі
Сұйылтылған қышқылдардың
әр түрлі
металдармен реакцияларын
зерттейді.
Дескриптор
Металдар
мен
сұйылтылған
қышқылдар
реакциясы кезінде газ бөлініп жатқанын бақылай
алды.
Жағылған шыраны газ
апарып, газды сынай алды.
жиналған
ыдысқа
Реакция теңдеуін сөзбен жаза алды.
Жасалған жұмыс бойынша қорытынды шығара
алды.
Сутек газының сапалық
реакциясын
түсіндіреді және жүзеге
асырады.
Сутегін қандай
анықтайды
әдіспен
жинуға
болатынын
Сутек газын анықтауда жағылған шыраны апару
қажеттігін және осы кезде «пах» деген дыбыстың
шығуы – сутектің сапалық реакциясы екенін
түсінді.

19.

Реакцияны сөзбен жазу маңызды!
металл + қышқыл = тұз + сутек газы
Сутекке тест
Hydrogen gas burns with a characteristic 'pop'.

20.

21.

22.

Лабораториялық жұмыс №7
Көмірқышқыл газын алу
Көмір қышқылы газын анықтау
Суды анықтау

23.

• 7.2.2.4 сұйытылған қышқылдардың
Сабақ мақсаты:
бір қатар карбонаттар
мен
реакцияларын зерттеу
• 7.2.2.5 көмірқышқыл газының
сапалық реакциясын білу және
жүзеге асыру
• 7.2.2.6 суды кобальт (ІІ) хлориді
қағазын және сусыз мыс сульфатын
қолданып анықтау процесін білу
• 7.2.2.7 сутекті, оттекті, көміртек
диоксидін және суды анықтау
әдістері бойынша өз білімдерін
жалпылау

24.

Test for carbon dioxide
When a metal carbonate reacts with acid it
fizzes and then seems to disappear. The
carbonate and the acid have reacted and
changed into a salt, water and carbon
dioxide.
Металл
карбонаты
қышқыл
тұз
Carbon dioxide can be tested for using
the limewater test.
When carbon dioxide gas is bubbled
through limewater, it turns the
limewater cloudy or milky white.
су
Көмір
қышқы
газы

25.

7.2.2.4 сұйытылған қышқылдардың бірқатар карбонаттармен
реакцияларын зерттеу
7.2.2.5 көмірқышқыл газының сапалық реакциясын білу және
жүзеге асыру
Практика жүзінде жасап көру маңызды!
карбонат + қышқыл = тұз + көмірқышқыл
газы +су
Көмірқышқыл газына тест
Көмірқышқыл газы жануды қолдамайды.
Өрт сөніруде пайдаланылады

26.

27.

Берілген кестедегі бос орындарды
толтыр

28.

Үй жұмысы
Кесте толтыру.
Суттек
Химиялық формуласы
Газды жинау үшін
сынауықтың аузын
қалай ұстаймыз
Қандай заттардан
аламыз
Қалай анықтаймыз
Көмірқышқыл газы

29.

КЕРІ БАЙЛАНЫС