ძირითადი საშუალებები

1.

ძირითადი საშუალებები

2.

ცვეთა
აქტივზე ცვეთის დარიცხვა იწყება მაშინ, როდესაც შესაძლებელია მისი გამოყენება, ანუ,
როდესაც აქტივი იმყოფება იმ ადგილას და მოყვანილია ისეთ სამუშაო მდგომარეობაში, რომ
შესაძლებელია აქტივის ექსპლუატაცია ხელმძღვანელობის მიერ დასახული მიზნების
შესაბამისად.

3.

ძირითადი საშუალებების ცვეთა
პირვანდელი ღირებულება 300
ცვეთა 100
ნარჩენი ღირებულება 20

4.

ცვეთის მეთოდი
1) წრფივი მეთოდი;
2) წარმოებულ ერთეულთა მეთოდი
3) ციფრთა ჯამის (წლების ერთეულთა) მეთოდი;
4) კლებადი ნაშთის ანუ ცვეთის გაორმაგებული ნორმის მეთოდი.

5.

წრფივი მეთოდი
წლიური ცვეთა = პირვანდელი ღირებულება - ნარჩენი ღირებულება/მომსახურების ვადა
ძირითადი საშუალების პირვანდელი ღირებულება 20 000 ლარს შეადგენს. მისი ნარჩენი
ღირებულება გათვალისწინებულია 0ლარის ოდენობით, ხოლო სასარგებლო მომსახურების
ვადა ნავარაუდევია 5 წლის ხანგრძლივობით.
ე.ი ყოველწლიური ცვეთა = 20000/5=4000 ლარი
4000/20000=20%
პირვანდელი
ღირებულება
წლიური
ცვეთა მ/ზ
დაგროვილი
ცვეთა
საბალანსო
ღირებულება
ფ/ა
I წელი
20000
4000
4000
16000
II წელი
20000
4000
8000
12000
III წელი
20000
4000
12000
8000
IVწელი
20000
4000
16000
4000
Vწელი
20000
4000
20000
0

6.

წრფივი მეთოდი
წლიური ცვეთა = პირვანდელი ღირებულება - ნარჩენი ღირებულება/მომსახურების ვადა
ძირითადი საშუალების პირვანდელი ღირებულება 20 000 ლარს შეადგენს. მისი ნარჩენი
ღირებულება გათვალისწინებულია 2000 ლარის ოდენობით, ხოლო სასარგებლო
მომსახურების ვადა ნავარაუდევია 5 წლის ხანგრძლივობით.
ე.ი ყოველწლიური ცვეთა = 20000-2000/5=3600 ლარი
3600/18000=20%
პირვანდელი
ღირებულებ
ა
წლიური
ცვეთა
დაგროვილი
ცვეთა
საბალანსო
ღირებულებ
ა
I წელი
20000
3600
3600
16400
II წელი
20000
3600
7200
12800
III წელი
20000
3600
10800
9200
IVწელი
20000
3600
14400
5600

7.

წარმოებულ ერთეულთა (მწარმოებლობის პროპორციულად) ცვეთის დარიცხვის
მეთოდი
ცვეთა პროდუქციისერთეულზე =პირვანდელი ღირებულება - ნარჩენი ღირებულება
/ პროდუქციის წარმოების სავარაუდო მოცულობა
maCveneblebi
pirvandeli Rirebuleba
nawarmis raodenoba
cveTis
დაგროვილი
ცვეთა
narCeni Rirebuleba
wliuri norma
SeZenis TariRi
I weli
20.000
20.000
_
30.000
_
3.600
_
3.600
20.000
16.400
II weli
III weli
IV weli
V weli
20.000
20.000
20.000
20.000
35.000
29.000
30.000
26.000
150.000
4.200
3.480
3.600
3.120
7.800
11.280
14.880
18.000
12.200
8.720
5.120
2.000
30000/150000*18000=3600
35000/150000*18000=4200
29000/150000*18000=3480
30000/150000*18000=3600
26000/15000*18000=3120

8.

ცვეთის დარიცხვა კლებადი ნაშთის გაორმაგებული ნორმის მეთოდით
ჩვენ მაგალითში წრფივი მეთოდის გამოყენებით გაანგარიშებული ცვეთის ნორმა 20%-ს
შეადგენდა. ამიტომ გაორმაგებული ნორმის მეთოდით გაანგარიშებული ცვეთა შემდეგ სახეს
მიიღებს
maCveneblebi
pirvandeli Rirebuleba
cveTis wliuri
დაგროვილი
ცვეთა
narCeni Rirebuleba
norma
SeZenis TariRi
I weli
II weli
III weli
IV weli
V weli
_
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000
20.000-is 40% = 8.000
12.000-is 40% = 4.800
7.200-is 40% = 2.880
4.320-is 40% = 1.728
592
8.000
12.800
15.680
17.408
18.000
20.000
12.000
7.200
4.320
2.592
2.000

9.

ციფრთა ჯამის მეთოდით ცვეთის დარიცხვა
წლიური ცვეთა = დარჩენილი წლების რაოდენობა / წელთა ჯამი X ცვეთადი ღირებულება
წელთა ჯამი
წელთა ჯამი =1+2+3+4+5 =15
ცვეთადი ღირებულება =20000-2000=18000
maCveneblebi
pirvandeli Rirebuleba
cveTis wliuri
დაგროვილი
ცვეთა
narCeni Rirebuleba
norma
SeZenis TariRi
_
I weli
20.000
20.000
5/15X18000 =6000
6000
20.000
14000
II weli
20.000
4/15X18000 =4800
10800
9200
III weli
20.000
3/15X18000 =3600
14400
5600
IV weli
20.000
2/15X18000 =2400
16800
3200
V weli
20.000
1/15X18000 =1200
18000
2.000

10.

ცვეთის პროპორციული დარიცვა
დღეების მიხედვით
ძირითად საშუალებებს ცვეთა ერიცხება მიმდინარე თვიდან, თუ იგი მიღებულია თვის 15 რიცხვის
ჩათვლით, ან მომდევნო თვიდან, თუ მიღებულია თვის 16 რიცხვის შემდეგ.
თვეები
არასრული წლისათვის წრფივი მეთოდით დასარიცხი ცვეთის თანხის დასადგენად ცვეთის წლიური
თანხა იყოფა 12-ზე და მრავლდება მიღებიდან წლის ბოლომდე დარჩენილი თვეების რაოდენობაზე.
მაგ. თუ ძირითადი საშუალება ვიყიდეთ 20 ოქტობერს
ღირებულებით 20000 ლარი და სასარგებლო მოსახურეობის ვადა 5 წლით
პირველი წლის ცვეთა იქნება
20000/5=4 000 ერთი სრული წლის ცვეთის ხარჯია
მაგრამ ოქტომბრის ცვეთა არ დაერიცხება რადგან შეძენილია 16-ის შემდეგ და პირველი წლის
დარულებამდე რჩება 2 თვე ( ნოემბერი-დეკემბერი) 4000/12X2= 666,67 ლარი
მეორე -მეხუთე წლის ცვეთის ხარჯი სრულად 4000 და პირველი წლის სხვაობა გადავა მე-6 კალენდარულ
წელს 4000-666,67=3333,33 იგივე, რაც პირელ წელს დაკლებული 10 თვე 4000*10/12= 3333,33.
ამით ძირითად საშუალებას დაერიცხება სრული 5 წლის ცვეთა

11.

ცვეთის პროპორციული დარიცხვა
პირვანდელი
ღირებულება
წლიური
ცვეთა მ/ზ
დაგროვილი
ცვეთა
საბალანსო
ღირებულება
ფ/ა
I წელი
20000
666,67
666,67
19333,33
II წელი
20000
4000
4666,67
15333,33
III წელი
20000
4000
8666,67
11333,33
IVწელი
20000
4000
12666,67
7333,33
Vწელი
20000
4000
16666,67
3333,33
VIწელი
20000
3333,33
20000
0

12.

ცვეთის გატარებები
პერიოდის ცვეთა
დაგროვილი ცვეთა
7455 ან 7170
2200
დ.7455 ცვეთის ხარჯი ან 7170 ცვეთის ხარჯი
კ. 2200 დაგროვილი ცვეთა
მაგ. თუ ცვეთა ერიცხება 300 ლარიან მაგიდას 3 წლის
საექსპუატაციო ვადით
მაშინ ყოველი წლის გატარება იქნება
დ.7455 ცვეთის ხარჯი 100
კ. 2260 დაგროვილი ცვეთა 100
პირვანდელი
ღირებულება
2100
დაგროვილი
ცვეთა
2200
საბალანსო
ღირებულება
I წელი
300
100
200
II წელი
300
100+100
100

13.

ცვეთის მიკუთვნება
მაგ. თუ ცვეთა ერიცხება 300 ლარიან დანადგარს 3 წლის საექსპუატაციო
ვადით
მაშინ ყოველი წლის გატარება იქნება
დ.7170 ცვეთის ხარჯი 100
კ. 2260 დაგროვილი ცვეთა 100
ეს ცვეთა მიეკუთვნება იმ პროდუქციას რაც იქნა პერიოდში ნაწარმოები
დ.1630 დაუმთავრებელი წარმოება
კ.7170 ცვეთის ხარჯი
ან ეს ცვეთა მიეკუთვნება იმ მშენებლობას რაზეც იქნა აქტივი გამოყენებული
დ. 2120 დაუმთავრებელი მშენებლობა
კ.7170 ცვეთის ხარჯი

14.

ძირითადი საშუალებების
გაყიდვა.
გაიყიდა საავტომობილო საშუალება 10 000 ლარად, რომლის პირვანდელი ღირებულება 20 000 ლარია,
დაგროვილი ცვეთა 12 000 ლარი.
2180 საავტომობილო საშაულებები
( აქ სადებეტო ნაშთით აღრიცხულია ძირითადი საშუალება 20000 ლ)
2280 საავტომობილო საშაულებების ცვეთა ( აქ საკრედიტო ნაშთით აღრიცხულია ძირითადი საშუალების დაგროვილი ცვეთა 12000 ლ)
8190 არასაიპერაციო შემოსავლები
8290 არასაიპერაციო ხარჯები
გაყიდვის ოპერაცია
დებეტი 1410
კრედიტი 8190
ცვეთის ჩამოწერა
დებეტი 2280
კრედიტი 2180
ჩამოწერის ოპერაცია
დებეტი 8290
კრედიტი 2180
10 000
10 000
12 000
12 000
8 000
8 000
(200000-12000)

15.

ძირითადი საშუალებების
ექსპლუატაციიდან მოხსნა
საავტომობილო საშუალების პირვანდელი ღირებულება 20 000 ლარია, დაგროვილი ცვეთა 12 000 ლარი.
საჭირო გახდა ძირითადი საშუალების ექსპლოატაციიდან მოხსნა.
2180 საავტომობილო საშაულებები
( აქ სადებეტო ნაშთით აღრიცხულია ძირითადი საშუალება 20000 ლ)
2280 საავტომობილო საშაულებების ცვეთა ( აქ საკრედიტო ნაშთით აღრიცხულია ძირითადი საშუალების დაგროვილი ცვეთა 12000 ლ)
8290 არასაიპერაციო ხარჯები
ცვეთის ჩამოწერა
დებეტი
კრედიტი
ჩამოწერის ოპერაცია
დებეტი 8290
კრედიტი 2180
2280
2180
12 000
12 000
8 000
8 000
(200000-12000)

16.

ძირითადი საშუალებების უსასყიდლოდ
გადაცემა.
უსასყიდლოდ გადაეცა საქველმოქმედო ორგანიზაციას ძირითადი საშუალება,
რომლის პირვანდელი ღირებულება 20 000 ლარია დარიცხული ცვეთა 12 000
ლარი.
2180 საავტომობილო საშაულებები
2280 საავტომობილო საშაულებების ცვეთა
ცვეთის ჩამოწერა
დებეტი - 2280
კრედიტი - 2180
ჩამოწერის ოპერაცია
დებეტი - 8290
კრედიტი - 2180
12 000
12 000
8 000
8 000