Туберкулез

1.

№4 Қалалық емхана ШЖҚ МКК
Алдын алу және әлеуметтік-психологиялық көмек бөлімшесі
Ту б е р к у л е з
Дайындаған: СӨС дәрігері Болат Г.

2.

Тарихи мағлұмат
•Туберкулез ежелгі заманнан бері белгілі.
Аурудың іздері біздің эрамызға дейінгі 3000
жылдан бастап мысырлық мумиялардан
табылған.

3.

Тарихи мағлұмат
1882
ң қ
1882
24
қ ғ
қ
")
қ
ү
.
ғ
ң
ғ
ң
.
ғ
ғ
.

4.

бұл көбінесе өкпеге әсер ететін және
бактериялардың белгілі бір түрінен болатын жұқпалы ауру.
Ол жұқтырған адамдардың жөтелгенінде, түшкіргенінде
немесе қақырық түсіргенінде ауа арқылы таралады.
Қазақстанда туберкулездің алдын алу, диагностикалау және
емдеу тегін және мемлекет тарапынан толық
қаржыландырылады.

5.

Қазақстандағы туберкулезбен сырқаттанушылық және өлім-жітім динамикасы (2018-2023 ж.)

6.

:
• ұзақ жөтел (кейде қанмен),
• кеудедегі ауырсыну,
• дене салмағының төмендеуі,
• қызба,
• әлсіздік,
• шаршаудың жоғарылауы,
• түнгі тершеңдік

7.

Клиникалық белгілері:
негізгі көріністер
• 2-3 аптадан астам жөтел (құрғақ
немесе қақырықпен)
• Қан түкіру (кейінгі кезеңдерде)
• Қызба (әдетте төмен дәрежелі,
субфебрильді)
• Түнгі тершеңдік
• Салмақ жоғалту және тәбеттің
төмендеуі
• Әлсіздік және шаршау.
Клиникалық белгілері:
атипті формалар
• Балаларда, қарттарда және иммунитет
тапшылығы бар науқастарда ауру
басқаша жүреді
• Балаларда жалпыланған формалар
жиі кездеседі
• Егде жастағы адамдарда жойылған
белгілер
• АИТВ жұқтырған адамдарда өкпеден
тыс формалардың (менингит, сүйек
туберкулезі) ықтималдығы жоғары.

8.

:
қ
Туберкулез инфекциясының
бар-жоғын тексеру үшін.
Тері астына туберкулин
енгізіледі, реакция 48-72
сағаттан кейін тексеріледі.
Манту вакцинация емес,
туберкулезге қарсы иммунитеттің
жағдайын анықтауға және балада
ауруды ерте анықтауға мүмкіндік
беретін терінің аллергиялық
сынағы.
ДиаскинтестТесттің көмегімен барлық органдардың
туберкулездің болуын,
туберкулезбен белсенді ауру түрін
аурудың даму
анықтауға, науқас микобактериялардың
сипаттамаларын анықтауға тасымалдаушысы болып табылатын
симтомсыз тасымалдаушы табады.
арналған тері сынамасы.

9.

Диагностика:
аспаптық әдістер
•Рентгенография және КТ – бейнелеудің негізгі
әдістері.

10.

Туберкулездің алдын алу үшін сәбилерге
немесе жас балаларға Кальметт-Герен
бацилласына (БЦЖ) вакцина енгізіледі.
БЦЖ вакцинасы-туберкулез ауруын
тудыруы мүмкін емес, бірақ ауруға қарсы
иммунитетті дамытуға мүмкіндік беретін
әлсіреген вакцина штаммы.

11.

Алдын алу шаралары:
Негізгі профилактикалық
стратегиялар:
• Ерте диагностика жасау
• Инфекция көздерін бақылау
• Белсенді формасы бар
науқастарды оқшаулау
• Өмір сүру және тамақтану
жағдайларын жақсарту
• Тәуекел топтарына арналған
білім беру бағдарламалары мен
скринингтер.

12.

ң
01
Туберкулезді білу және
алдын алу өзіңізді және
айналаңыздағы адамдарды
қорғауға көмектеседі
?
02
Туберкулездің алдын алуға
және емдеуге болады.
03
Тұрақты тексерулер, гигиеналық
нормаларды сақтау және
вакцинация денсаулықты
сақтаудың маңызды қадамдары
болып табылады.

13.

ң
Әлеуметтік аспектілер:
• Туберкулезбен ауыратын адамдардың
әлеуметтік стигматизацияға ұшырауы
сирек емес.
• Кейбіреулер жұмысынан айырылады,
біржақты көзқарасқа тап болады.
Көптеген елдерде АИТВ-мен
байланысты туберкулез пациенттерді
оқшаулау факторы болып қала береді.
?

14.

қ
ү
ң ө
Ұлттық бағдарламаларға мыналар кіреді:
• Тегін емдеу
• Тәуекел топтарындағы міндетті скрининг
• Зертханалық диагностиканы дамыту
• Штаммдардың төзімділігін бақылау
• Халыққа арналған білім беру науқандары.

15.

Туберкулезге қарсы күрестің болашағы:
ДДҰ 2050 жылға қарай эпидетті жоюды
мақсат етіп қойды.
Жаңа стратегияларға жеке дара медицина,
гендік терапия және диагностикадағы
жасанды интеллект кіреді.

16.

Қорытынды
Туберкулез адам денсаулығына үлкен қауіп болып қала береді. Бұл ауруды жеңу үшін
дәрігерлердің, ғалымдардың және саясаткерлердің бірлескен күш-жігері қажет.