7.4 XIХ ғасыр -XX ғасырдың басындағы Қазақстанның мәдениеті. Абай Құнанбаев – ұлы ойшыл

1.

Бөлім тақырыбы :
7.4 XIХ ғасыр -XX ғасырдың басындағы Қазақстанның мәдениеті
Сабақ тақырыбы: Абай Құнанбаев – ұлы ойшыл
( 1-сабақ)
Оқу мақсаттары:
7.2.2.2 – Абай Құнанбаевтың ақын, ойшыл, қоғам қайраткері ретіндегі
қызметіне баға беру
Қазақстан тарихы
7- сынып

2.

Бағалау критерийлері:
• Қазақ тарихындағы Абайдың алатын орнын білу және
сипаттай алу керек
• Ақынның әдеби мұрасының тарихи құндылығын бағалау;

3. Ақынның балалық шағы

Абай Құнанбайұлы 1845жылы
қазіргі Шығыс Қазақстан
облысының Абай ауданындағы
Шыңғыс тауында дүниеге келген.
Әкесі Құнанбай қажы,атасы
Өскенбай да Орта жүздің тобықты
руының өте ықпалды, беделді
тұлғалары болатын. Абайдың арғы
атасы Ырғызбай да атақты би әрі
батыр болған. Абай әуелі ауыл
молдасынан сауат ашып, сосын
Семейдегі Ахмет Риза
медресесінде үш жыл оқып білім
алады.

4.

• Ол бала жасынан кітапқа
құмар болды, араб- парсы
және көне түркі әдебиетінің
үлгілерімен танысты. Абай
халық ауыз әдебиетінің
үлгілерін өте жақсы білді,
медреседе оқып жүрген
кезінде ақ өзінің алғашқы
өлеңдерін жаза бастады.

5. Орыс зиялыларымен араласуы

Болашақ ақынның дүниеге
көзқарасының қалыптасуына
оның озық ойлы орыс, украин,
поляк зиялы қауымының
өкілдерімен араласуы орасан
зор ықпал етті. Қазақ жеріне
саяси жер аударылып келген
Е.П. Михаэлис, С.С. Гросс,
Н.Коншин, Н.И.Долгополов
сияқты зиялылармен кездесті.

6.

Орыс мәдениетінің ірі өкілдері А.С.Пушкиннің, М.Ю.Лермонтовтың
шығармаларымен жете танысты.

7. Абай – ұлы ақын әрі ойшыл

Абай өз өлеңдерін бала кезінен
бастап жаза бастады.Алғаш рет
ХІХ ғ.80-жылдарының орта кезінен
бастап таныла бастады.
«Ескендір», «Масғұд», «Әзім
әңгімесі» поэмалары мен
этикалық-философиялық еңбегі
«Қарасөздерді» жазды.
Абай қазақ қоғамын ерінбей
еңбек етуге шақырды.Қазаққа мал
өсірумен қоса сауда жасауды,
белгілі бір кәсіп түрімен
шұғылдануды үйрену қажеттігіне
баса назар аударды.1880 жылғы
алапат ауыр жұтты өз көзімен
көрді.

8.

1 - тапсырма
Сәйкестендіру
Абай Құнанбаев, Семей облысына қарасты
Шыңғыс тауының баурайында дүниге келген.
Абайға азан шақырып Қанапия деген есім
берілді.
Ол Семейдегі Ахмет Риза медресесінде білім
алды.
Абай қазақтардың мал өсірумен қоса сауда
жасауды, кәсіп түрімен шұғылдануды үйрену
қажеттігіне баса назар аударды.
ақиқат
жалған

9.

Жауабы
Сәйкестендіру
ақиқат
Семей облысына қарасты Шыңғыс тауының
баурайында дүниге келген.
+
Азан шақырып қойған аты Қанапия
жалған
+
Семейдегі Ахмет Риза медресесінде білім
алды.
+
Қазақтардың мал өсірумен қоса сауда
жасауды, кәсіп түрімен шұғылдануды үйрену
қажеттігіне баса назар аударды.
+

10. 2 – тапсырма «Тарихи диктант» Қазақ жеріне саяси жер аударылып келген ... , ... , ... , ... сияқты зиялылармен кездесті. Абай

өз өлеңдерін бала кезінен бастап жаза бастады.Алғаш рет
ХІХ ғ.80-жылдарының орта кезінен бастап таныла бастады.
Абай Құнанбайұлы ... , ... , ... поэмалары мен этикалықфилософиялық еңбегі … жазды.

11. Жауабы: Қазақ жеріне саяси жер аударылып келген Е.П. Михаэлис, С.С. Гросс, Н.Коншин, Н.И.Долгополов сияқты зиялылармен

кездесті.
Абай өз өлеңдерін бала кезінен бастап жаза бастады.Алғаш рет
ХІХ ғ.80-жылдарының орта кезінен бастап таныла бастады.
Абай Құнанбайұлы «Ескендір», «Масғұд», «Әзім әңгімесі»
поэмалары мен этикалық-философиялық еңбегі «Қарасөздерді»
жазды.

12. 3-тапсырма:

Абай орыс мәдениетінің ірі өкілдері
кімдердің шығармаларымен жете танысты?

13. Жауабы:

Орыс мәдениетінің ірі өкілдері А.С.Пушкиннің,
М.Ю.Лермонтовтың шығармаларымен жете танысты.

14.

Қорытынды:
Абай Құнанбаевтың ақын, ойшыл, қоғам қайраткері
ретіндегі қызметін бағаладыңыз