Модификалық өзгергіштік

1.

2.

ГЕНЕТИКА
Тұқымқуалаушылық
Өзгергіштік
Генетика дегеніміз – белгілердің тұқым қуалау
заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін
ғылым.

3.

Өзгергіштік
Тұқым қуаламайтын
өзгергіштік
генетикалық материалдың өзгеруімен
байланысты, бұл генетикалық
әртүрлілікке әкеледі
Тұқым қуаламайтын
өзгерістер
генетикалық материалды
қозғалмайтын болса,
олар келесі ұрпақтарға
берілмейді

4.

5.

Белгілер
Тұқымқуаламайтын
Тұқымқуалайтын
Анықтамасы
Сыртқы орта факторларының
әсеріне пайда болатын
блгілердің өзгеруі
Геннің кездейсоқ өзгеруі
Тікелей белгінің өзгеруі
Геннің немесе
хромосоманың өзгеруі
Пайда болу
жиілігі
Жаппай
Жеке
Таралуы
-
+
Мәні
Мысалы
дене салмағы, ой қабілеті,
шаштың түсі, аяқ киім
өлшемі, бойдың ұзындығы
тілдің иірілуі, қан топтары,
жынысы, көздің нұрлы
қабығының түсі, құлақ
сырғалы

6.

Еріннің қалың және жұқа болуы
Секпілдің болуы және болмауы
Көздің қара және көк түсі
Шаштың түзу және бұйра болуы

7.

Модификалық өзгергіштік

8.

МОДИФИКАЦИЯЛЫҚ ӨЗГЕРГІШТІКТІҢ КЕЛЕСІ ТҮРЛЕРІН АЖЫРАТАДЫ:
МОДИФИКАЦИЯЛАР, МОРФОЗДАР, ФЕНОКОПИЯЛАР

9.

Маңызы
• Ағзалардың тiршiлiк ету ортасына бейiмделуiн қамтамасыз
етедi. Фенотиптік өзгергіштіктің заңдылықтарын білу медицина
тәжірбиесі үшін өте маңызды, бұл сыртқы орта факторларының
не олардың жиынтықтарының фенотиптің қалыптасуындағы
ролін анықтауға мүмкіндік береді.
• Фенокопияларды білу дәрігерге :
• а) дұрыс диагноз қоюға;
• б) аурудың жағдайына дәлірек болжам жасауға және болашақта
сол жанұяда ауру бала туу мүмкіндігін анықтауға мүмкіндік
береді.

10.

• Хромосомалық
аурулар
- геномдық (хромосомалар
санының өзгеруі) және
хромосомалық
(хромосомалар
құрылысының өзгеруі)
мутацияларға байланысты
қалыптасады.

11.

12.

Патау синдромы

13.

1657ж
1960ж

14.

15.

Туа біткен даму ақаулары:
• бас ми түзілісінің бұзылуы;
• көз алмасының, ми және бет әлпеті бас сүйегінің дұрыс
түзілмеуі;
• әдетте бас сүйегі көлемі кішірейген;
• төмен, көлбеу маңдай туа біткен катаракта, көру
жүйкесінің гипоплазиясы;
• құлақ қалқаны төмен орналасқан, деформациаланған;
• бет және таңдай жырығы;

16.

Ішкі ағзалар ақаулары
• Туа біткен жүрек патологиясы
• Ішектің толық айналуы
• Бүйрек, ұйқыбез кисталары
• Ішкі жыныс органдарының аномалиялары(екі мүйізді
жатыр)
• Полидактилия байқалады

17.

• Көріну жиілігі: 1:5 000-7 000
• Диагностикасы- хромосоманы
зерттеу
• Емдеу- медициналық көмектің
ерекшеліктері шектеледі және
жақсы қамқорлық, жақсы
тамақтану, инфекция алдын алу,
қалпына келтіру және
симптоматикалық терапия
ұйымдастыру

18.

Вордволл:
https://wordwall.net/ru/resource/67435334

19.

Куиз:
https://quizizz.com/join/game/U2FsdGVkX1%252FM
bzIc9DkTRL%252FEjtmQjTYWlXM3gTtKoOaH2AKlI
dXduaKrWXz1t5Ue?gameType=solo

20.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Мұхамбетжанов К.Қ. Генетика. Алматы: Print-1,
2005.
2. Ордабеков С., Сейтбаев Қ., Сембаева Ж.
Генетика негіздері. Тараз: Тараз университеті,
2009.
3. Бегімқұл Б.К. Генетика. Алматы: РБК, 2000.
4. Отаубаева А.У. Генетика есептері. Орал: Батыс
Казақстан, 2002.