без теста Ерітінділер. Ерітініер концент (1)

1. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ «Химия» пәні ЕРІТІНДІЛЕР . ЕРІТІНДІЛЕР

КОНЦЕНТРАЦИЯСЫ.
аға оқытушы: Кайырбаева М.Ж.
аға оқытушы: Жорабек А.А.
ҚАРАҒАНДЫ 2020

2.

Дәрістің мақсаты:
Студенттерге ерітінділер, олардың
концентрациясы және Рауль заңы
туралы жалпы мағлұмат беру, мысал
келтіру, есеп шығару арқылы
түсіндіру.

3. Жоспар:

Ерітінділердің анықтамасы және олардың
концентрациясын бейнелеу әдістері
Заттардың ерігіштігі және оған әсер ететін
факторлар

4. Ерітінділер туралы көрсетілім

5.

Ерітінділер деп – біртекті жүйені айтамыз,
ол екі немесе одан да көп компоненттерден
тұрады. Олардың бір-біріне қатынасы әр түрлі
болады.
Ерітінді = еріген зат +су(еріткіш)
Дисперс= дисперс фаза + дисперс орта жүйе
Дисперс фаза мен дисперс ортаның арасында
әрекеттесу пайда болады.
Ерігіштік дегеніміз заттардың суда еруін
сипаттайтын қасиет. Заттардың барлығының
суда еруі бірдей емес, осыған байланысты
оларды жақсы еритін (е), аз еритін (ае) және
ерімейтін (ем) деп бөледі.

6.

7. Ерітінділердің жіктелуі

8. Концентрацияны бейнелеу әдістері

Ерітінділердің концентрациясы – ерітіндінің
немесе еріткіштің нақты мөлшеріндегі еріген
заттың нақты мөлшері.
Концентрацияны бейнелеу әдістері
Массалық үлес
ω, %
Молярлық концентрация
- См, моль/л
Эквиваленттік концентрация - Сн , моль/л
Моляльдық концентрация
- Сm , моль/кг
Мольдік үлес , Титр
- Т, г/мл

9.

Массалық үлес, ω, % – 100 грамм
ерітіндідегі еріген заттың массасын сипаттайтын
концентрация.
ω, % = mерт.зат·100% / mер-ді
Мысалы, 20% HCl ерітіндісінің 100 грамында
20 грамм тұз қышқылы және 80 грамм су
болады.

10.

Молярлық концентрация (молярлылық),
См, моль/л – 1литр ерітіндідегі еріген заттың
мөлшерін сипаттайтын концентрация.
См, моль/л = ер.зат / Vер-ді = mер.з / Mер.з∙ Vер-ді
Мысалы, См = 2 моль/л H2SO4 ерітіндісінің 1
литрінде 2 моль немесе 196 г H2SO4 болады.

11.

12.

Моляльдық концентрация

13.

Мольдік үлес – еріген зат немесе еріткіш
мөлшерінің ерітіндіні құрайтын
компоненттердің жалпы мөлшеріне қатынасы.
Еріткіштің мольдік үлесі:
N1= 1 / ( 1 + 2 )
Еріген заттың мольдік үлесі:
N2= 2 / ( 1 + 2 )

14.

Титрлік концентрация
Титр, Т, г/мл – 1 мл ерітіндідегі еріген
заттың массасын сипаттайтын концентрация.
Т, г/мл = mер.з / Vер-ді
Ерітіндінің титрі 1мл ерітіндідегі еріген
заттың массасын көрсетеді.

15. Ерітінділердің коллигативтік қасиеттері

Осмос қысымы
Ерітінді беткейіндегі қаныққан бу
қысымының салыстырмалы төмендеуі
Ерітіндінің қайнау температурасының
жоғарылауы
Ерітіндінің қату температурасының
төмендеуі

16. Осмос. Осмос қысымы.

Вант-Гофф заңы
Осмос деп еріткіш (су ) молекулаларының
жартылайөткізгіш арқылы біржақты өтуін айтады.
Жартылай өткізгіш арқылы еріген заттың ірі
молекулалары өте алмайды. Осмос салдарынан
ерітіндіде осмос қысымы деп аталатын қысым пайда
болады.
Вант-Гофф заңы: Ерітіндінің осмос қысымы сол
еріген зат газ күйінде болып,осы температурада,
ерітіндінің көлеміндей алып тұрғандағы туғызатын
қысымына тең.
P ocm = См·R·T

17. Рауль заңы және оның салдарлары

Рауль заңы: ерітінді беткейіндегі қаныққан бу
қысымының салыстырмалы төмендеуі
ерітіндідегі еріген заттың мольдік үлесіне тура
пропорционал‫׃‬
(Pº - P) / Pº = N2
Pº - P = Pº · N2
∆P = Pº · N2

18. Рауль заңының салдарлары

Ерітіндінің қайнау температурасының
жоғарылауы оның моляльдық
концентрациясына тура пропорционал‫׃‬
∆t = E·Cm
Мұндағы E- 0,152-судың эбускопиялық константасы;
Ерітіндінің қату температурасының
төмендеуі оның моляльдық
концентрациясына тура пропорционал‫׃‬
∆t = K·Cm
мұндағы К=1,86- судың криоскопиялық константасы

19. Электролиттер үшін

Осмос қысымы:
P = i См·R·T
Рауль заңы:
∆P = i Pº N2
Рауль заңының салдарлары:
∆t = i E·Cm
∆t = i К·Cm
i - изотоникалық коэффициент электролиттің
қасиеттерінің салыстырмалы сипаттамасы

20.

21.

Бақылау сұрақтары:
1. Ерітінді дегеніміз не?
2.
Нақты
және
коллоидты
ерітінділердің
айырмашылығы?
3. Негіздердің, қышқылдардың және тұздардың
эквиваленттері қалай анықталады?
4. Массалық үлес қалай анықталады?
5. Нормалдық, молярлық, молялдық қалай анықталады?

22.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:
1. Глинка Н.Л. Общая химия.-Москва: Интеграл- Пресс, 2003,728с.
2. Коровин Н. В. Общая химия: - Москва: Высшая школа,
2000, -557 с.
3. Лучинский Г.П. Курс химии . - Москва: Высшая школа,
1985. - 258 с.
4. Дробышева Т.И. Общая химия.-Ростов н/Д: Феникс, 2004.448с.
5. Коржуков Н.Г. Общая и неорганическая химия.- Москва:
МИСИС:
ИНФРА-М, 2004-512с.
6. Гольдбрайх З.Е.Сборник задач и упражнений по химии.Москва: ООО Издательство «Астрель», 2004,-383с.
7. Зайцев О.С.Задачи, упражнения и вопросы по химии.Москва, Химия, 1996.-432с.
8. Коровин Н.В., Мингулина Э.И., Рыжова Н.Г.Лабораторные
работы по химии.-Москва: Высшая школа, 2001.-256с.