Өттің құрамы мен қасиеттері. Жаңа туылған балалардың физиологиялық сарғаюы

1.

М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік
Медицина Университеті
Кафедра:Қалыпты физиология
Факультеті: жалпы медицина
Студенттің өзіндік жұмысы
Тақырыбы:Өттің құрамы мен
қасиеттері.Жаңа туылған балалардың
физиологиялық сарғаюы.
Орындаған: Маукенова А.Ш
Тобы: 302 Б
Тексерген: Алишбаева А.Ү

2. Жоспары:

Өттің қоймасы-өт қапшығы туралы
түсінік
Өт қапшығының құрылымы мен қанмен
қамтамасыз етілуі
Өт қабының ас қорыту жүйесіндегі
маңызы
Жастық ерекшеліктері
Өт шығару жолдарының
гистофункциялық сипаттамасы

3. Өт қапшығы(vesica fellea)

Өт қапшығы сыртқы пішіні алмұрт
тәрізді,бауырдың өтқуығы шұңқырында
орналасқан өттің қоймасы болып
табылады.Өтқуық түбі fundus vesicae fellae,денесі
corpus vesicae fellae,мойыны collum vesicae
follae,және түтігі,ductus cysticus
ажыратылады.Сыйымдылығы 40-70мл,ұзындығы
8-12см,ені30-50мм қабырғасы 1,5-2мм болып
келген қапшық. Қабырғасы үш қабықтан тұрады:
Кілегейлі қабық
Ет қабығы
Адвентициальды қабық
Қапшық құрсақ қуысы жағынан сірі
қабығымен жабылған.

4.

5. Кілегей қабығы

Көптеген қатпарларды
түзейді. Ол жиекті биік
призмалық эпителий
жасушалары мен қапталған.
Эпителийдің астында көп
мөлшерде эластикалық
талшықтары бар кілегейлі
қабықтың меншікті қабаты
орналасады. Қап мойыны
аймағында кілегей бөлетін
бөлетін альвеолярлы –
түтікшелі бездер бар, ол
кілегей бөледі. Кілегей
қабықтың эпителийі суды
және кейбір заттарды өт
қабындағы өттен сіңіру
қабілетіне ие болады.

6. Ет қабаты

Айналмалы бағытта тор түрінде
орналасқан, бірыңғай салалы ет
жасушаларының шоғырларынан тұрады.
Қап мойыны аймағында ет
жасушаларының айналмалы шоғырлары
жақсы жетілген. Олар өт өзегінің ет
қабатымен бірігіп, сфинктерді құрайды.
Ет жасушаларының шоғырларының
арасында әрқашан болбыр дәнекер тінінің
айқын жетілген қабаттары болады.

7. Адвентициальды қабығы

Өт қабығының соңғы,сыртқы
қабаты ішастармен үш жағынан
жапқан. Ол тығыз талшықты
дәнекер тінінен тұрады. Онда
көптеген жуан эластикалық
талшықтар тор түзейді.

8. Өтқуықтың қанмен қамтамасыз етілуі

Өтқуықты меншікті
бауыр артериясының
тармағы өтқуық
артериясы,a.cystica,қанм
ен қамтамасыз
етеді.Веналық қан аттас
веналар арқылы қақпа
венасына ағады.

9.

10. Өттің ас қорытудағы маңызы

Өт ұйқы безі сөліндегі ферментердің,әсіресе липаза
ферментінің әрекетін күшейтеді
Өт қышқылдары майды ұсақ бөлшектерге
бөледі(эмульсияға айналдырады)
Ыдырау барысында пайда болған май қышқылы мен
глицерин өт арқылы сіңеді
Өт ішек қимылын күшейтеді
Өт қышқылдары он екі елі ішек бөліп шығаратын
просекретин гормонын секретинге айналдырады
Өт.оның ішіндегі қышқылдары қанға сіңіп.бауырда өт
түзілуін,өттің он екі елі ішекке құйылуын тездетеді
Өттің бактериоцидтік қасиеті бар
Өт майда еритін витаминдердің,холестерин мен
Са+иондарының қанға сіңуін жеделдетеді

11.

12. Жасқа сай ерекшеліктері

Жаңа туылған баланың денесінің
орталық жазықтығы өт қабыжазықтығымен үшкір бұрыш
құрайды,ал ересек аадамдарда ол
параллель жатады.Жас ұлғайған сайын
бауыр жасушаларында жасушаларды
қоңыр түске бояйтын липофуссиннің
мөлшері көбейеді. Бөлінетін
жасушалардың саны тез азаяды. Бауыр
жасушаларының ядролары көлемі
жағынан қалыптан тыс ұлғайып,
ондағы ДНҚ - ның мөлшері артады
және гиперхроматоз байқалады.
Қартайған шақта бауыр бөліктерінің
арасында дәнекер тінінің өсуі білінеді.

13.

14.

Жасы
Ұзындығ Негізінде Мойынн Көлемі,м
ы,см
гі ені,см ың ені,см л
Жаңа
туылған
1-5ай
6-12ай
1-3Жыл
4-6Жас
7-9Жас
3,4
1,08
0,68
_”_
4,0
5,05
5,0
6,9
7,4
1,02
1,38
1,6
1,79
1,9
0,85
1,0
1,07
1,11
1,3
3,2
_”_
8,5
_”_
33,6
10-12Жас
7,7
3,7
1,4
_”_
Ересектер
7,7
3,7
1,4
1-2Мл
1кг дене
салмағы

15. Өт шығару жолдары.Оларға бауырішілік және бауырдан тыс өт өзектері жатады.Бауырішілікке бөлікаралық өт өзектері,ал бауырдан тыс бөлігіне

Өт шығару жолдары.Оларға бауырішілік және бауырдан
тыс өт өзектері жатады.Бауырішілікке бөлікаралық өт
өзектері,ал бауырдан тыс бөлігіне оң және сол бауыр
өзектері,жалпы бауыр,өт қабы және жалпы өт өзектері
жатады.Бөлікаралық өт өзектері,қақпа венасы және бауыр
артериясы триада түзейді.Бөлікаралық өзектер қабырғасы –
бір қаабатты аласа призмалы,ал үлкен өзектерде-жиекті
биік призмалы эпителийден және болбыр дәнекер тінінің
жұқа қабатынан тұрады.Бауыр,өт қабының және өт
өзектерінің құрылысы шамамен бірдей.Бұлар-қабырғалары
үш қабаттан тұрады.
Кілегей қабық бір қабатты биік призмалық
эпителийден,меншікті қабаттан тұрады.
Ет қабығы жұқа,араларында көп дәнекер ткань
бар,бірыңғай салалы ет шоғырлары шиыршықты
орналасады.
Адвентициальды қабық болбыр дәнекер тінінен тұрады

16.

17.

Ж.П.Аяпова
“Цитолология, эмбриология және
гистология”Алматы 2009ж
“Балалар ауруларының пропедевтикасы”
Ақтөбе,2002ж
Сәтбаева.Х.Қ. Өтепбергенов .А.А
Нілдібаева.Ж.Б “Адам физиологиясы” Алматы
2005