Табиғат ресурстары

1.

Табиғат ресурстары
в

2.

Аймақтық жер ресурстары
Ауданы бойынша
дүниежүзіндегі ең ірі
мемлекеттер (млн. км2)
1.
2.
3.
4.
5.
Ресей – 17,1
Канада – 10,0
Қытай – 9,6
АҚШ – 9,4
Бразилия – 8,5
Қолайлы аймақтары өте көп
мемлекеттер
(млн. км2)
1.
2.
3.
4.
5.
Бразилия – 8,1
АҚШ – 7,9
Австралия – 7,7
Қытай – 6,0
Ресей – 5,5
Қолайлы аймақтар – бұл мемлекеттің шаруашылық
жүргізуге болатын жерлері

3.

Жер ресурстары
Жер
Ауылшаруашылығы
үшін
Егістік
( 88 % )
11
0%
Орман
ресурстары
Елді мекендер
мен жолдар
Шалғын мен жайылым
( 10 % )
26
Қолайсыз жерлер
батпақ
32
3
шөл
мұздық
28
100%
Картаны пайдалана отырып, дәптерге жазыңыздар: 5 мемлекет - ең көп
егістік таралған, 5 мемлекет – жайылым көп, 5 – мемлекет жарамсыз
жерлері көп.

4.

Жер ресурстары
Егістік жерлері көп дүниежүзі елдері
200
185,7
США
166,1
150
100
130,3
92,5
45,4
50
34,8
47
0
43,2
млн. га
33,3
30,2
Индия
Россия
Китай
Австралия
Канада
Бразилия
Казахстан
Украина
Нигерия

5.

Жер ресурстары
Жер қорындағы өзгерістер
2 қарама-қарсы үрдістер
+
Ауылшаруашылық жерінің
ұлғаюы
•Жаңа жерлер
•мелиорация
•құрғату
•суару
•Теңіз жағалауын пайдалану
_
Ауылшаруашылық жерінің
сарқылуы
•Топырақ эрозиясы
•батпақтану
•тұздану
•Құм басу
Қауіпті жағдай: дүниежүзі жер ресурстары
азайып барады

6.

Орман ресурстары
Орман белдеулері
Солтүстік белдеу
Оңтүстік белдеу
Қоңыржай белдеу ормандары
Ылғалдыэкваторлық, өтпелі
экваторлық орман белдеулері
50 %
50 %
Оқулықты пайдалана отырып 5 қоңыржай, 5 экваторлық
орман белдеуінің елдерін жазыңдар

7.

Орман ресурстары
Дүние жүзі бойынша үлкен орман
алқаптары бар елдер
( млн. га )
60
800
Россия
766
600
400
200
Канада
494 488
Латинская
Америка
СНГ
52
37
40
31 31
26
Бразилия
18 17
США
296
174
0
Аймақтар бойынша
ормандардың таралуы
(%)
20
ДР Конго
0
Зарубежная
Европа
Северная
Америка
Африка
Австралия и
Океания
Зарубежная
Азия
Берілген елдер бойынша орман ресурстары әр адамға қаншадан
келетінін есептеп шығарыңдар

8.

Орман ресурстары
Қолданудан кейінгі мәселелер:
Үлкен аймақтағы
ормандарды кесу
Қазақстанда және басқа дамушы елдерде
орманды қалпына келтіру
жұмыстарының баяу іске асуы
Орман ресурстарын үнемсіз
пайдалану
Дамушы елдерде 50 % кесілген
орман отынға кетеді
Орман көлемдерінің азаюы
Дүние жүзі ормансыз қалу қаупі бар!

9.

Су ресурстары
Судың гидросферада таралуы
Мировой океан
подземные воды
97,2%
ледники
0,6%
0,1%
поверхностные
воды
2,1%
Тұщы су гидросфераның 2,5 % құрайды

10.

Дүниежүзінің су ресурстары
Су ресурсының аймақтар
бойынша таралуы (мың км3)
14
12
13,2
Азия
9,6
10
8
6
4
2
0
6,4 6,2
7
Южная
Америка
Северная
Америка
Европа
6
Африка
2
Австралия и
Океания
1
4
1,6
Тұщы су қоры бойынша
алдыңғы қатардағы елдер
(мың. км3)
Бразилия
6,9
4,5
Россия
5
4
2,9 2,8 2,5
Канада
3
Китай
Индонезия
0
Су ресурстарымен аз қамтылған 5 мемлекетті жазып, ол мәселені
қалай шешуге болатынына 3 аргумент келтіріңдер.

11.

Су ресурстары
Ірі су қоймалары
№
Су қоймасы
Мемлекет
1.
Виктория
Кения, Танзания,
Уганда
204,8
2.
Братск
Ресей
169,3
3.
Кариба
Замбия, Зимбабве
160,3
4.
Насер
Египет
157,0
5.
Вольта
Гана
148,0
Су көлемі
( км3 )

12.

Су ресурстары
Қолдану кезінде туындайтын
мәселелер:
Қолдану көлемінің
артуы
Үнемсіз қолдану
Ластануы
Тұщы судың тапшылығы
Мәселені шешу жолдары:
•Суды көп қажет ететін өнеркәсіптерді азайту;
•Су қоймаларын көбейту;
•Теңіз суларын тұщыландыру.

13.

Гидроэнергетикалық ресурстар
Гидроэнергоресурстар – бұл судан алынатын энергия көзі.
Аймақтардағы гидроэнергопотенциал пайызы ( % )
7,3
2
Зарубежная Азия
27,3
11,2
Латинская Америка
Северная Америка
Африка
16,4
СНГ
19,4
16,4
Зарубежная Европа
Австралия и Океания

14.

Геотермальды ресурстар
Геотермальды ресурстар – Жердің ішкі энергия
күштерін пайдалану
Тихоокеанское огненное кольцо
Осы ресурсты пайдаланатын 4 мемлекетті атап, кескін картада көрсетіңдер.

15.

Агроклиматтық ресурстар
Негізгі көрсеткіш – жоғары температура қосындысы.
Жоғары температура қосындысы– орташа күндік температура
жыл бойы + 10оС болу керек.
Географиялық
ендіктің заңдылығы:
Экваторға жақын
болған сайын –
…;
Полюсқа жақын
болған сайын – …
Суық белдеу
Қоңыржай белдеу
Ыстық белдеу
Қоңыржай белдеу
Суық белдеу
Қорытынды: агроклиматтық ресурстар жылы және ыстық
белдеуде орналасқан мемлекеттерде басым. Мысал келтіріңдер.

16.

Дүниежүзілік мұхит ресурстары
Рекреациялық
ресурстар
Мұхит ресурстары
Теңіз суы
Минералдық
ресурстар
Энергетикалық
ресурстар
Толысу энергиясы
су
мұнай
Еріген заттар
газ
Mn
I
NaCl
Zr
фосфорит
Ti
балық
Толқындар энергиясы
Теңіз жануарлары
Mg
Au
алмаз
Br
Fe
Биологиялық
ресурстар
Ағыстар энергиясы
Температура
айырмашылықтарының
энергиясы
өсімдіктері

17.

Рекреациялық ресурстар
Рекреациялық ресурстар адамның
демалысын ұйымдастыру мақсатында
құрылған жерлер
Рекреациялық ресурстар
дегеніміз не?
Рекреациялық ресурстар
Табиғи
Теңіздік
Тарихи-мәдени
Жер бедері
Тау
Приведите примеры рекреационных районов и центров
различных типов.