Дәрігердің кәсіптік деформациясы

1.

Кафедра: Семейная медицина

2. Ахмет Ясауи атындағы Қазақ-Түрік университеті

Ахмет Ясауи атындағы ҚазақТүрік университеті
Орындаған: Әшірбек Ұ., Алтай З.
Қабылдаған: Жолдас К.
Тобы: ЖМ-108

3.

Жоспар :
1. Деформация түсінігі
2. Деформация фазалары
3. Дәрігердің кәсіптік деформациясы
4. Жану синдромы
5. Дәрігердің мамандық негізі

4.

Қоғамдағы дәрігердің науқастармен
қарым-қатынасы жиі өзгеріске ұшырап
тұрады, яғни деформацияға ұшырайды
Адамға оның мамандығының әсерін
суреттеу үшін жаңа ұғым - кәсіпкерлік
деформацияны енгізейік.. Дәрігердің
Ең алғаш кәсіпкерлік деформация
туралы 1960 жылдары жазыла
бастады кәсіпкерлік деформациясы
туралы қарастырайық.
Дәрігердің кәсіпкерлік
деформациясына кәсіптік сөнуін
жатқызуға болады. Дәрігердің
кәсіптік сөнуі үш фазадан тұрады:
Шаршау фазасы
Қарсылық фазасы
Қажу фазасы
Шаршау фазасы
Шаршау фазасында дәрігер көп
уайымдайды. Осының әсерінен оның
жалпы көңіл күйі тез түседі,
ашуланғыш келеді.Барлық іс-әрекеті
депрессивті типте болады.
Қарсылық фазасы.
бұл фазада дәрігерде қорғаныштық ісәрекеттер көрініс береді.Яғни
психологиялық және эмоциялық
жағдайына әсер ететін іс- әрекеттерден
қашуы байқалады.

5.

.
3.Фантомды -науқастың арызшағымы, науқастың Қажу фазасы
Бұл фазада дәрігердің
мамандығына деген іс-әрекетінің
жоғалып, көңіл-күйі түседі. Еске
сақтауы төмендейді. Басқаларға
көңіл аудармайды және оларды
әртүрлі аурулармен (жүрек
жұмысының бұзылуы, бас ауруы)
жауып, көрсеткісі келмейді.
Дәрігер эмоцияналды қобалжу
кезінде ымен лғида өлім қатынасыда
болады. Ол оған 3 түрде көрінеді:
1.Нағыз -реанимациялық
әрекеттерінің ешқандай нәтиже
бермеуі, хирургиялық столда
науқастың мерт болуы.
2.Потенциалды -дәрігердің білім
дәрежесінің және іскерлігінің
арқасында науқастың денсаулығы
тіпті болмаса өмірі шешіледі
туыстарымен қарым-қатынастың
қиын болуы.

6.

Осы қиыншылықтарды білімі жоғары,
эмоцияналды жетілген тұлға ғана шеше
алады.
Дәрігердің іскерлігіне қажудың,
шаршаудың әсері
дәрігерлер Дәрігердің қажуы мен
шаршауы оның кәсіпкерлік іскерлігіне
теріс әсерін алып келеді, сол себепті
науқастарға деген көзқарасы өзгереді.
Қажудың әсері:
Шыдамсыздық пен ашушандылық.
Еңбек көрсеткішінің баяулауы мен
төмендеуі.
Дәрігерлік қатерліктер.
Жұмыс нәтижесіне қанағаттанбауы.
Өз әріптестерімен ара-қатынастың
бұзылуы, түсініспеушілік және жан-жал.
“Сөну” фазасына ұшырайтындар:
психотерапевтер;
мұғалімдер;;

7. Эмоционалды сөнудің негізгі үш типін бөліп көрсетеміз:

Үндеместік Бәрін білетін данышпан Бірінші тип-
эмоциялардың “өшуі”,уайымдау немесе қуану т.б сезімдердің
айқындығының жойылуы.Сырттан қарағанда бәрі жақсы,бірақ
барлығы өте көңілсіз болып тұрады.
Екінші тип- науқастармен дау-дамайдың пайда болуы.Басында ол
жасырын түрде болады.”Сөне” бастаған әріптестерінің арасында
дәрігер өз науқастары туралы жақтыртпай сөйлеуі мүмкін.
Үшінші тип- қоғам үшін әлеуметтік және
экономикалық
қауіпті болып
табылады,ол адам өмір құндылықтарын
жоғалтады.Өмірде еш нәрсе керек жоқ деп сезінеді және өмірге
немқұрайлықпен қарайды.
адам немесе ештеңке білмейтін адам ғана үндемейді.
Олар өзінің қағаздары мен компьютерін жанындай
жақсы көреді.
Ештеңеге қызығушылығы болмайды.

8.

“Мен” коцепциясымен жүруі
Бәрін білгіш
Бәрін білгіш
Өз өзімен сөйлеседі
Басқалардың емдеу әдістерін қабылдамайды.
Өзі дәстүрлі емес әдіс шығарады.
Өзін қоғам арасында ерекшк тұлға ретінде
санайды.
Өзін ерекше дара білікті маман, тұлға ретінде
ұстайды.
Оған науқастың ауруы белгілі болып тұрғандай
жүз білдіреді.
Барлық емді қолдануға дайын.
Ғалым сияқты жұмыс істейді.
Өз-өзіне өте сенімді және ұстамды
Дәрігердің кәсіпкерлік деформациясын
оның келесі қасиеттерімен
түсіндіруге болады.
Олар:
Дәрігердің беделі.
Дәрігердің оптимизмі
Дәрігердің адалдығы мен шыншылдығы
Дәрігердің сөзі
Дәрігердің гуманизмі

9. Дәрігердің беделі .

Кәсіпкерлік деформациясы, яғни кәсіпкерлік сөнуі кезінде
дәрігер өз беделін науқастардың алдында және де әріптестер
алдында өз беделін жоғалтады.
Дәрігер өз жұмысына немқұрайлы қарап науқастардың
шағымдарын зейін қойып тыңдамауы, ез ашуланғыш болуы
оның беделін науқастар және де әріптестер алдында түсіреді.
Дәрігердің оптимизмі
Науқас дәрігермен қарым-қатынаста дәрігердің іскерлігін
сезінуі керек. Ал кәсіпкерлік деформация кезінде дәрігер
науқаспен қарым-қатынасты тез аяқтағысы келеді және де
мынадай сөзді жиі қолданады: “Сіз босқа көп уайымдамаңыз,
сізде бәрі жақсы, бара беруіңізге болады”.
Дәрігер науқаспен қарым-қатынас кезінде қатал болып, дөрекі
сөздерді қолданады
Дәрігердің адалдығы мен шыншылдығы
Дәрігердің кәсіпкерлік деформациясы кезінде дәрігер науқастың
диагнозын асыра бағалап айтады немесе диагностикалық емдеу
шараларын көп жүргізбей дұрыс диагноз қоймайды.

10.

Кәсіпкерлік деформациясы, яғни кәсіпкерлік сөнуі кезінде дәрігер
өз беделін науқастардың алдында және де әріптестер алдында өз
беделін жоғалтады.
Дәрігер өз жұмысына немқұрайлы қарап науқастардың
шағымдарын зейін қойып тыңдамауы, ез ашуланғыш болуы оның
беделін науқастар және де әріптестер алдында түсіреді.
Дәрігердің оптимизмі
Науқас дәрігермен қарым-қатынаста дәрігердің іскерлігін
сезінуі керек. Ал кәсіпкерлік деформация кезінде дәрігер науқаспен
қарым-қатынасты тез аяқтағысы келеді және де мынадай сөзді
жиі қолданады: “Сіз босқа көп уайымдамаңыз, сізде бәрі жақсы,
бара беруіңізге болады”.
Дәрігер науқаспен қарым-қатынас кезінде қатал болып, дөрекі
сөздерді қолданады
Дәрігердің адалдығы мен шыншылдығы
Дәрігердің кәсіпкерлік деформациясы кезінде дәрігер науқастың
диагнозын асыра бағалап айтады немесе диагностикалық емдеу
шараларын көп жүргізбей дұрыс диагноз қоймайды.

11.

Э Зеер пікірі:
кәсіптік деформацияны толықтай қарастыра
отырып:
бір жұмысты көп атқаратын адамдардың еңбекке
қабілеттілігінің,кәсіптік білімінің,шеберлігінің
төмендеуін айтады
Кәсіптік деформация ол ақырындап жинала берген
қызметтік және адамның өзінің өзгерістерінің
қосылып,жемісті еңбекке және бұл процестегі басқа
адамдарға әрекеттесуі болып табылады
Дәрігердің кәсіптік деформациясына алып келетін
негізгі шағымдары мыналар:
тәбеттің бұзылуы;
ұйқының бұзылуы;
қан қысымының бұзылуы;
бұлшықет пен буындардың ауруы;
өзінің психикалық ауруларын қайталайды;
жану синдромы психотропты заттар мен
алькоголды,есірткіні қолданғаннан пайда
болады.
Дәрігерге жану синдромының әсер ету салдары:
Физикалық жоғары сапалы салмақтың түсуі;
Ұзақ күндері жұмыстың қиындауы;
Мақсаттың дұрыс қойылмауы;
Қызметінің және жеке басындағы өсу қызметінің
болмауы;
Жұмыстағы қолайсыз жағдайлар;
Өз мамандығына деген көзқарасының өзгеруі;

12.

Психолог-ғалымдар эмоцияны қолдану
қорғаныстың бір түрі ретінде қарайды,ол
созылмалы стресте дамиды.Адам тұйық
болып кетеді және өзінің уайым қайғысын
жасырады. Мұндай синдром- невроздың
пайда болуымен түсіндіріледі
Дәрігердің жұмысы-адамның толықтай
берілуін талап етеді:
Ол өзінің жұмысы кезінде әртүрлі
эмоцияларды бастан кешуі;
Сәтті жасалған операция немесе емдеу
шараларының жақсы көрінісі;
Өзінің керек екенін сезінуі;
Әріптестерімен тығыз қарым-қатынас
орнатуы;
Әріптестерінің арасында сыйлы болуы
Теріс шағымдары:
Өкінішке орай, дұрыс диагноз қоймағаны
үшін:
Дұрыс емдемегені үшін іштей күйінуі;
Дәрежесі биік әріптестеріне
қызғаныштық сезімінің артуы
Өзінің мамандығына қанағаттанбауы;
Болашаққа сенімсіздігі;

13.

Дәрігер жұмысы, жеке өмірінен ауыртпалықтар алуы мүмкін.
Осыдан шыға ол депрессияға ұшырайды.Депрессияға тез түсетін
дәрігер науқастың сенімділігі жоғалады. Бұл кезде тіпті дәрігер
науқастың жазылғанын байқамай қалады
Білікті дәрігер, ол қандай болу керек?
Дәрігердің жоғары дәрежелі білімі;
Дәрігердің психологиялық қабілеті;
Дәрігердің өзін өзі ұстай білуі;
Дәрігердің нақты шешім шығаруы;
Дәрігерлік құпияны сақтауы;
Мейірімділік,сыпайылық танытуы;
Науқасты құрметтеуі;
Қайғысын бөлісу,жанашырлық сезімі;
Эмпотиялық сезімін білдіру;

14.

Әрбір адам қандай да болмасын өз
мамандығын таңдаған кезде өз ісінің
шебері болуы керек.
Біз ақ халатты абзал жан,келешек
дәрігер маманы болғандықтан,
атымызға затымыз сай болайық
құрметті әріптестер

15. Назарларыңызға рахмет!