Opakowania szklane

1. WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I LOGISTYKI POLITECHNIKA OPOLSKA

PROJEKTOWANIE OPAKOWAŃ DLA
PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO
dr inż. Andrzej Lachowski
[email protected]
Katedra Zastosowań Chemii i Mechaniki

2. Opakowania szklane

Szkło zostało wynalezione w Mezopotanii,
a pierwsze naczynie szklane powstało około
1500 roku pne. Z czasem, gdy produkcja szkła
coraz bardziej się rozwijała, stało się ono
standardowym materiałem na butelki.
W minionym wieku dominacja szkła jako
materiału do wyrobu butelek została zagrożona.
Wynaleziono plastik i jego metody przerobu.

3. Opakowania szklane

Niemniej jednak opakowania szklane od lat
są tradycyjnymi opakowaniami wielu produktów
spożywczych powszechnego użytku. W wyniku
szybkiego
postępu
w
technologii
ich
wytwarzania, charakteryzują się bez porównania
wyższym niż w przeszłości poziomem jakości i
reprezentują nową generację wyrobów.

4. Opakowania szklane

Opakowania szklane spełniają obecnie
wymagania
techniczne
stawiane
przez
nowoczesne przemysłowe systemy pakowania
produktów
spożywczych,
obejmujące
wysokowydajne linie napełniania i zamykania, z
procesami pasteryzacji i sterylizacji włącznie.

5. Opakowania szklane

Opakowania szklane nadal są jedynymi lub
dominującymi opakowaniami dla niektórych
grup produktów takich jak:
•napoje alkoholowe,
•konserwy warzywne i owocowe,
•soki i odżywki dla niemowląt i starszych dzieci,
•sosy i płynne koncentraty spożywcze.

6. Opakowania szklane

Ponadto są stosowane w przemyśle
kosmetycznym i farmaceutycznym.
Opakowania szklane spełniają wymagania
ekologiczne w różnych aspektach:
•mogą być wielokrotnie wykorzystywane,
•po zużyciu są pełnowartościowym surowcem
wtórnym.

7. Opakowania szklane

Rotacja butelek użytkowych może sięgnąć
20÷50 cykli użytkowych, w zależności od
wytrzymałości. W czasie każdego cyklu
wytrzymałość ta ulega redukcji o 1,4÷1,8%.
Opakowania szklane cechują się dużą
barierowością (mała przepuszczalność gazów i
cieczy), niekorzystnym stosunkiem masy do
pojemności oraz kruchością.

8. Opakowania szklane

W okresie ostatnich 30-35 lat osiągnięto na
świecie redukcję masy jednostkowej opakowań
szklanych o 30÷70%. Stało się to możliwe
dzięki zastosowaniu nowych technologii,
głównie pokrywaniu zewnętrznej powierzchni
np. butelek powłokami:
•poliuretanowymi,
•otrzymywanymi metodami zol-żel.

9. Opakowania szklane

Powłoki te wywołują na powierzchni
opakowania siły ściskające powodujące wzrost
wytrzymałości.

10. Opakowania szklane

Do produkcji opakowań stosowanych w
przemyśle spożywczym używa się najczęściej
szkła bezbarwnego lub barwionego na kolor
zielony lub brunatny. Stopień nasycenia barwą
jest często różny w zależności od przeznaczenia
opakowania.

11. Opakowania szklane

TECHNOLOGIE WYTWARZANIA OPAKOWAŃ
SZKLANYCH
Najczęściej stosowane są dwa rodzaje
formowania pojemników szklanych:
•metodą wytłaczania i rozdmuchiwania (Press
and blow process),
•metodą rozdmuchiwania (Blow and blow
process).

12. Opakowania szklane

Formowanie metodą wytłaczania i rodmuchiwania

13. Opakowania szklane

Formowanie metodą rozdmuchiwania

14. Opakowania szklane

W celu ochrony powierzchni i zwiększenia
wytrzymałości opakowania szklane poddawane
są obróbce chemiczno fizycznej przez
nanoszenie mikropowłok, metodami „na
gorąco” i „na zimno” (lub tylko jedna z tych
metod).

15. Opakowania szklane

Powłoki nakładane na gorąco w
temperaturze około 6000C stanowią najczęściej
organiczne i nieorganiczne związki cyny lub
tytanu. Przy powlekaniu na zimno, w końcowej
fazie odprężania (około 1500C) dokonywany jest
natrysk przy użyciu wosku, polietylenu lub
żywicy silikonowej.

16. Opakowania szklane

Grupy opakowań szklanych w przemyśle
spożywczym to:
•butelki do: piwa, wina, innych napojów
alkoholowych,
napojów
gazowanych
i
niegazowanych, syropów, soków, sosów i innych
przypraw, płynnych koncentratów spożywczych,

17. Opakowania szklane

• słoje do: konserw jarzynowych, sałatek i
koserw owocowych, dżemów, konfitur,
powideł, kompotów, konserw mięsnych i
warzywno-mięsnych, odżywek dla dzieci,
przypraw itp.

18. Opakowania szklane

Rodzaje zakrywek do butelek:
•zakrywki metalowe, koronowe (do piwa,
napojów gazowanych, wód mineralnych)
występują w odmianych zmodyfikowanych z
zawleczką do zrywania lub odpowiednim
przetłoczeniem umożliwiającym otworzenie i
zamknięcie przez odkręceni i zakręcenie na
główce butelki,

19. Opakowania szklane

• zakrywki aluminiowe (również plastikowe)
Pilferproof są to zakrywki dwuczęściowe z
nacięciami na obwodzie połączeń mostkowych
części odkręcanej i części pozostającej na
szyjce,

20. Opakowania szklane

• zakrywki metalowe kontaktowe Twist Off (na
ogół z 3 zaczepami). Mogą być wyposażone w
tzn. membranę guzikową (wklęsła przed
otwarciem, wypukła po otwarciu),

21. Opakowania szklane

• zakrywki metalowe lub z tworzyw sztucznych
gwintem jedno lub wielozwojowym,
• korki,
• zakrywki zaciskowe z folii aluminiowej (butelki
na mleko)
• zamknięcie pałąkowe.

22. Opakowania szklane

Rodzaje zakrywek do słoi:
•zakrywki z gwintem segmentowym Twist Off
(metalowe lub plastikowe),
•zakrywki gwintowane (np. kawa rozpuszczalna,
miód),

23. Opakowania szklane

• zakrywki nasadzane (np. musztarda),
• zakrywki metalowe z membraną guzikową
(wklęsła przed otwarciem, wypukła po
otwarciu),
• zakrywki szklane ze sprężynującym zamkiem
dociskowym (słoje Wecka).

24. Opakowania szklane

25. Opakowania szklane

26. Opakowania szklane

27. Opakowania szklane

PODSUMOWANIE
•Opakowania szklane od lat są tradycyjnymi
opakowaniami wielu produktów spożywczych.
•Są tak wytwarzane aby spełnić wymagania
współczesnych linii pakujących.

28. Opakowania szklane

• Opakowania szklane formuje się metodami:
– rozdmuchiwania,
– wytłaczania i rozdmuchiwania.

29. Opakowania szklane

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ