Ч.Дарвин эволюциялық теорияның негізін салушы. Сұрыпталу, өзгергіштік. ДНҚ. Тірінің құрылымдық негізгі деңгейлері

1.

«Ч.Дарвин
эволюциялық теорияның
негізін салушы. Сұрыпталу, өзгергіштік. ДНҚ
құрылысы және қызметі.
Тірінің құрылымдық негізгі деңгейлері
Орындаған:
Тексерген:
Жазықбай Асан
Дәулет Гүлдана

2.

Жоспар:
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім
а)Ч.Дарвиннің эволюциялық
теориясы
б) Өзгергіштік (Мутация) түрлері
в) ДНҚ құрылысы мен тірінің
құрылымдық формасы
ІІІ.Қорытынды

3.

Эволюция ұғымы,оның бағыттары.
Биологиялық эволюцияның мынадай бірнеше
анықтамалары бар:
1. Тірі ағзалардың тарихи дамуының
қайталанбайтын үдерісі.
2. Биологиялық жүйелердін; біртіндеп, аздыкөпті бағытта жоғары сатыға көтерілу үдерісі.
3. Тірі ағзалардың қарапайым формадан
күрделірек (жетілген) формаға баяу өзгерген
үдерісі.
4. Тірі зерзаттардын, ұзақ мерзімінде жоғары
сатыға көтерілуі

4. Чарлз Дарвин (1809-1882)

Чарльз Роберт Дарвин - әйгілі ағылшын
ғалымы , натуралист , биологиялық
эволюцияның негізін салушы . Эволюциялық
өзгерістердің механизмін енгізуді алғаш
ұсынған ғалым . Ч.Дарвин Санк - Петербургтің
ғылыми академиясының шетелдік мүшекореспонденті еді.

5.

Дарвин ілімінің
қалыптасуында
түрлі ғылым
салаларындағы
зерттеу нәтижелері
де үлкен рөл
атқарды.Салыстыр
малы
морфологиялық
және анатомиялық
мәліметтер:”Бір
типке жататын
жануарлардың
дене құрылысы
мен жалпы көрнісі
ұқсас, ендеше
олардың ата-тегі
бір”,- деп көрсетті.

6.

Чарльз Дарвин Табиғи сұрыптау тіршілік үшін күресте
күштілердің жеңуін
қамтитын
эволюцияның жүзеге
асырылуы үрдісі.
Оның «Түрлердің
шығу тегі туралы»
еңбегі 1859ж
жарыққа шықты

7.

Биологиялық алға басу
(прогресс)
Биологиялық кері кету
(регресс)
дарақтар
санының, жүйеленген сан
алуандылығын (едәуір усақ
жүйеленген топтар санының)
артуы және аймақтың кеңеюі
дарақтар саны мен олардың
жуйеленген топтары
санының кемуі және
аймақтың тарылуы.

8. Табиғи Сұрыптау

Қоршаған ортаға жақсы бейімделген дарақтар
тірі қалады .
Өсімдіктер мен жануарлардың жаңа түрлері
пайда болады .
Өзгергіштігі тұқым қуалайды .
Тіршілікке бейімділік дәрежесі жоғары болады.

9.

10. Қолдан сұрыптау

Адамның араласуы арқылы болады .
Адамға қажетті белгісі бар дарақтар тірі қалады .
Тіршілікке бейімділік дәрежесі төмен.
Жағымсыз белгісі бар бірде-бір дарақ көбеюге рұқсат
етілмейді.
Өсімдіктердің іріктемесі , жануарлардың қолтұқымы түзіледі
.

11. Қолдан сұрыпталу нәтижелері

12.

Қолдан сұрыптау және табиғи сұрыпталу.
Табиғи сұрыпталу табиғи популяцияларға тән үдеріс.
Қолдан сұрыптауды адам өз мүддесі үшін жүргізеді. Ч.
Дарвин теориясының пайда болуына тарихи алдын ала
жағдайлардың бірі XIX ғасырдың басы мен ортасында
Англиядағы өнеркөсіптік төңкеріс болды. Сол кезде
ауыл шаруашылық өндіріс тұңғыш рыноктың
талабына тез және тиімді жауап қайтаруға үйренді. Үй
хайуанаттарының жаңа қолтұқымдары және өсімдіктер
жаңа іріктемелері көптеп шығарылды. Сонымен бірге
өндірушілер бір маусымда қалаған белгілері бар
жануарларды немесе өсімдіктерді шығаруға қол
жеткізді. Бұдан соң гүлдердің ғажап түсі мен пішіндері
сәнге айнала салысымен қалаған белгілері бар толып
жатқан өсімдіктер көрмелерден орын алды. Жылмажыл орасан қосымша салмак беретін ірі қаралардың
бірегей қолтұқымдары (қолда бағылған кездегі ересек
дарақтың салмағы 600-1000 келіге дейін жеткен)
шығарылды

13.

14.

15.

16.

Деңгейлер
Дене құрылымы
Молекулалық,
жасушалық,
жасушаішілік
ағза жасушалары, сондай-ақ біржасушалылардың
жасушаішілік кұрылымдары молекулалардан күралады
Мүшелік-ұлпалық
көпжасушалы ағзалар мүшелер мен ұлпалардан
қүралады
Ағзалық
жеке түрлері құралады
Популяциялық-түрлік
белгілі түрлер өзара еркін шағылысады
Биогеоценозды
зат алмасуы және қуат алмасуы негізінде тірі ағзалармен
өлі құрамдас бөліктерді мекен ету жағдайларын біріктіре
зерттейтін табиғи күрделі жүйе
Биосфералық
Барлық биогеоценоздардың жиынтығы. Жердегі барлық
құбылыстар кіреді

17.

Пайдаланылған әдебиеттер
1. Қазіргі заманғы жаратылыстану концепциялары: Оқу құралы/Е.А.Ахметов,
М.Ө.Әбілова
2. Сартаев А., Гильманов М. С22 Жалпы биология: Жалпы білім беретін
мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған
оқулық. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006. ISBN 9965-33-634-2
3. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "СөздікСловарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9