Қолдан сұрыптау

1. Қолдан сұрыптау Орындаған: Мекебаева Райла Бт-21 Тексерген: Абаш Алтынгүл

2. Селекция

1. Адамға сапасы және қасиеттері үшін
пайдалы жануарлар қолтұқымының
өсімдіктер іріктемесінің, ұсақ ағзалар
себінділерінің жаңа туындыларын
шығару үдерістері
2. Жануарлар қолтұқымын, өсімдіктер
іріктемелерін және ұсақ ағзалардың
таза туындылар шығарудың теориялық
негіздері және әдістерін жетілдірумен
шұғылданатын ғылым

3. Селекция ғылымының теориялық негізі – генетика

“Селекция” – сұрыптау деген мағына
береді

4.

Сұрыптау
Өнімдердің, іріктемелердің және қолтұқымдардың сапасын
жақсарту
Іріктемелер
түсімділігі мен
қолтұқымдар
өнімділігін
арттыру
Ауруға қарсы
тұрақтылықты
арттыру
Іріктемелер мен
қолтұқымдардың
эволюциялық
сапасын жақсарту
Механикаландырылғ
ан немесе
өнеркәсіптік бағытта
өсіріп, дамытуға
жарамды іріктемелер
мен қолтұқымдар
шығару

5.

Табиғи сұрыптау
Сұрыптау
Қолдан сұрыптау
Мақсатсыз ( санасыз)
Жабайы жануарларды қолға
үйрету, жабайы өсімдіктерді
сұрыптау
Жаппай ( белгілі мақсат,
жаңа түр)
Мақсатты ( саналы )
Жекелей ( бір дарадан көп
ұрпақ алу)

6.

Қолдан сұрыптау
Табиғи белгісі
Табиғи сұрыптау
Адам
Кім жүргізеді?
Табиғат
Адамға қажетті белгісі бар
дарақтар
Нәтижесінде қайсысы тірі
қалады?
Қоршаған орта
жағдайларына жақсы
бейімделетін дарақтар
Төмен
Тіршілікке бейімделу
дәрежесі
Жоғары
Бірнеше жылдан бірнеше
ондаған жылға дейін
Үдеріс жылдамдығы
Жүздеген немесе мыңдаған
жылдар
Жағымсыз белгілері бар
бірде бір дарақ көбеюге
рұқсат етілмейді
Әртүрлі жылдамдықта болу
себептері
Көбеюге ұзақ уақыт
жағымсыз белгілері бар
дарақтар қатыса алады

7.

+
+
=
Жеміс
сапасы
=Тәтті жемтамыр
Қолдан сұрыптау(Дарвин бойынша)

8. Мақсатсыз сұрыптау

Мақсатсыз немесе санасыз сұрыптау.
Санасыз сұрыптаудың арқасында
адамдар малдарды мінез құлқына
қарап біртіндеп үй жағдайына үйрете
бастады. Адамдар жануарларды үй
жағдайына қолға үйретудің алғашқы
кезеңінде осы әдісті пайдаланды.

9. Мақсатсыз сұрыптау Жабайы банкив тауығы Барылдауық үйрек Жабайы еуропалық қоян

10. Мақсатсыз сұрыптау Жабайы еуропалық түр Қасқыр

11. Мақсатты сұрыптау

Белгілі бір мақсат
бойынша өнім
алады
Сұрыптау
нәтижесінде жабайы
ата тегінен өзгеше,
жаңа түр пайда
болады
Пайдалы, бағалы

12. Жекелей сұрыптау

Жеке сұрыптау кезінде
жекеленген өсімдіктің
немесе жануардың біреуін
іріктеп, оның генотипін
зерттейді.
Бір реттік немесе
қайталанбалы бола
алады
Ұрпақтарына бағалы,
қажетті қасиеттер мен
белгілерін тұрақты беретін
дараларды сұрыптайды

13. Жеке сұрыптаудың маңызы:

Генотипі жағынан бағалы бір дарадан көп
ұрпақ алуға болатындығында.

14. Жаппай сұрыптау

Бастапқы материалдан
селекционер үшін тиімді
белгілері бар особьтар
топтарын бөліп алу
Айқас тозаңданатын
өсімдіктерде қолданылады
Әдетте келесі бірқатар ұрпақта
әлденеше рет, кейде бір рет
қолданылады
Сыртқы белгілері,
қасиеттері бойынша
сұрыптау

15.

16. Назарларыңызға рахмет!!!