Кеңестік білім беру. Реформалары

1.

• https://www.youtube.com/watch?v=E8ilMstcO5Y

2.

Кеңестік білім беру
реформалары
қандай мақсат көздеді?

3.

Оқу мақсаттары:
• өткен материалды жіктеп,
мысалдар келтіру
• тарихи оқиғаға өзіндік пікір
(интерпретация) айту
• Тоқырау кезеңінің білім мен
ғылымға тигізген әсерін талдау

4.

Жетістік критерийлері:
• Білім беру реформасының мектеп
өмірімен байланысты қандай оң және
теріс жақтары болғанын анықтау
• Қазақ мектептерінің жабылуының 9
себептерін анықтау:
• Қазіргі кездегі білім жүйесін кеңестік
дәуіріндегі білім жүйесімен
салыстырып, 3 айырмашылығын
атау

5.

Соғыстан кейінгі Халық ағарту ісін
дамыту міндеттері
Мамандардың орнын
толтыру
Ғылым мен білімді
дамыту
Жаңа мамандар
дайындау
Жаңа Орта және
Жоғарғы оқу
орындарын ашу
ҰОС –да көп
мамандар қазаға
ұшырады ,
ҒТП дамуы ,
жаңа кен орындары
мен өнеркәсіптердің
ашылуы, жаңа
совхоздардың
ашылуы ...

6.

Кеңес үкіметі 1947 ж. қарашада “Қазақ КСРінде жоғары және орта білімді бұрынғыдан
әрі жетілдіру шаралары туралы” қаулысы
қабылданды
Республика мектептері
мен басқа да оқу
орындарының құрылысына, материаллдықтехникалық базасын жабдықтауға қосымша қаржы
бөлінді
Қазақстанға кәсіби мамандар жіберілді
Жергілікті жастардың өкілдерін елдің
орталық жоғары оқу орындарына қабылдау
саны артты

7.

Мектептерге бөлінген қаржы
1946 ж.
85,6 млн сом
1950 ж.
146,5 млн сом
Адамдар аз қоныстанған аудандарда
интернаттар жүйесі құрылып, 1953
ж. оларда 40 мыңдай бала оқыды

8.

Мектеп реформалары
1949 ж.
Жалпыға бірдей міндетті жеті жылдық
білім беру ісі жалғасты
50 –жылдары
Жалпыға бірдей міндетті орташа білім
алуға, ірі орталықтарда – онжылдыққа
көшу жөнінде шаралар жүзеге асты
1959 жылы КСР Жоғарғы Кеңесі
«Мектептің өмірмен байланысын
нығайту туралы және Қазақ КСР-інде
халыққа білім беру жүйесін одан әрі
дамыту туралы» заң қабылдады.
1962-1963 оқу жылынан бастап
жалпыға бірдей міндетті 8 жылдық
білім беруге көшу, 11 жылдық еңбекполитехникалық мектептерін құру,
жұмысшы жастар мектептерін көбейту,
мектеп-интернаттар жүйесін кеңейту
шаралары көзделді. Осы кезеңде
кәсіптік-техникалық училищелер мен
техникумдардың қатары өсті.
70- жылдары
Жалпыға бірдей орта білім беруге көшу
науқаны өріс алды
80-жылдары
Алты жастан бастап оқыту, мектептің
материалдық базасын нығайту, жаңа
піндер енгізу, мұғалімнің беделін көтеру
шаралары ...

9.

МӘТІНМЕН ЖҰМЫС:
БІЛУ.
8 мин.

10.

1-тапсырма. Зерттеу жұмысы. Топпен жұмысы
• 1-топ. 1959 жылғы білім беру реформасы
негізінде мектептің өмірімен байланысын
нығайтудың қандай оң және теріс жақтары
болды?
• 2-топ. «Еңбек политехникалық
мектептердің» пайдалы және кері жақтары
қандай?
• 3-топ. «Болашағы жоқ мектептердің»
жабылуының қазақ ұлтына әсері.

11.

2-тапсырма. Қазақ мектептерінің
жабылуының 9 себебін анықтау:
1. ---------------------------2. ---------------------------3. ---------------------------4. ----------------------------5. ----------------------------6. ----------------------------7. ----------------------------8. ----------------------------9. -----------------------------

12.

Қазақ мектептерінің жабылу себептері:
1. КСРО-да кеңес ұлтын қалыптастыру;
2. Жоғарғы оқу орындарында орыс тілінде оқыту;
3. Қызметке тек орыс тілін білетіндерді алу;
4. Жоғарғы оқу орындарында оқулықтардың
орыс тілінде болуы;
5. Орыс тілі - мемлекеттік тіл болуы;
6. Қазақ ұлты санының аздығы;
7. Ауылдық жерлердегі «болашағы жоқ»
мектептердің жабылуы;
8. Қазақ тілінің 10-ақ функция атқаруы;
9. Ақпарат құралдарының басым көпшілігі орыс
тілінде болуы.

13.

3-тапсырма . Бағалау
Қазіргі білім беру жүйесінің
кеңестік білім беру жүйесінен
3 айырмашылығы мен
3 артықшылығын атаңыз
1.
2.
3.

14.

Қазақстан ғалымдарының
ғылым мен білімнің
дамуына қосқан үлесі

15.

Сабақтың мақсаты:
• Тоқырау кезеңінің білім мен
ғылымға тигізген әсерін талдау
• қазақ ғалымдарының ғылым мен
білімге қосқан үлесін бағалау

16.

Жетістік критерийлері:
Қазақстандық ғалымдардың
(Д.Сокольский, У.Ахметсафин,
М.Айтхожин, Ә.Марғұлан, Е.Букетов,
К.Ақышев, т.б.) ішінен кем дегенде
2-уінің ғылыми жетістіктерін талдап,
маңыздылығына орай ретімен
орналастырады

17.

2-тапсырма. Терминдер мен ұғымдар
Прогресс
Алға жылжу, даму үдерісіндегі
жақсару, регреске қарама-қарсы
құбылыс
Иделогия
Адамдардың үлкен әлеуметтік
топтарының іс-әрекетіне бағдар беріп,
олардың мақсат-мүдделерін білдіретін
идеялар мен көқарастар жүйесі
Ғылыми орталық
Әр түрлі ғылыми және басқа
ұжымдардың ғылыми-зерттеулерді
ұйымдастыру формасы
ЮНЕСКО
Біріккен Ұлттар Ұйымының білім
беру, ңылым мен мәдениет жөніндегі
мамандандырылған мекемесі,
үкіметаралық ұйым. Өз қызметін 1946
жылы бастады.
Мәдениет
«culture» – адам жасаған, сондай-ақ қоғам
дамуының белгілі бір деңгейіне тән рухани
және материалдық құндылықтардың
жиынтығы. Тіл, салт, дәстүр т.б
жиынтықтарды қамтиды

18.

Сокольский Дмитрий Владимирович
1910-1987 жж.
Көрнекті химик-ғалым,
Қазақстандағы катализдік химия
мектебінің ғылыми негізін салушы,
химия ғылымдарының докторы,
профессор,
Социслаистік еңбек Ері, Қазақстан
ғылымына еңбек сіңген
қайраткер,
академик.
Айтхожин Мұрат Әбенұлы (29.6.1939 19.12.1987) - биология ғылымының
докторы (1977), профессор (1980),
Қазақстан ғылым академиясының
корреспондент мүшесі (1979),
академик (1983), Қазақстанда
молекулалық биология мен
биотехнологияның негізін
қалаушылардың бірі, ғалым.

19.

У.Ахметсафин- 1912-1984
жж. көрнекті ғалым, қазақ
кеңес гидрогеологы, геология минералогия ғылымының доктор
ы (1947), Қаз. КСР Ғылым
Академиясының академигі (1954;
корр. мүшесі 1951). Қазақстан
КСР-інің ғылымға еңбек сіңірген
қайраткері (1961), Социалистік
Еңбек Ері (1969).
Ебіней Арыстанұлы Бөкетов
1923-1983 жж.
көрнекті ғалым, техника
ғалымдарының докторы,
профессор,
Қазақ КСР ҒА-ның академигі,
Жазушылар Одағының мүшесі

20.

Әлкей Хақанұлы Марғұлан 19041985 жж.
әдебиеттанушы, өнертанушы, шы
ғыстанушы,
Ұлттық археология мектебiнiң
негiзiн қалаушы.
Бүкiлодақтық географияқоғамын
ың толық мүшесi
(1933), филология ғылымының
докторы (1945), Қазақстан ғылым
академиясының академигі (1958),
Қазақ КСР-iнiң еңбек сiңірген
ғылым қайраткерi (1961).
Кемел Ақышев 23.5.1924, Павлодар
облысы, Баянауыл ауданы. Археолог,
тарих ғылымдарының докторы, қазақ
археология ғылымының негізін
қалаушылардың бірі. Көне және орта
ғасырлардағы Қазақстан
ескерткіштерің әлемдік маңызы зор
Есік обасынан табылған «Алтын адам»
(б.з.б. \/-І\/ ғасырлар), Бесшатыр (б.з.б.
\/І-\/ ғасырлар), Отырар жәдігерлерін
ашып зерттеді.

21.

1-тапсырма. Қазақстан ғалымдарының
ғылым мен білімнің дамуына қосқан үлесі
қандай?
1.
Сокольский Дмитрий Владимирович
Айтхожин Мұрат Әбенұлы
2.
Уфа Ахметсафин
Ебіней Арыстанұлы Бөкетов
Әлкей Хақанұлы Марғұлан.
Кемел Ақышев
3.

22.

Зерттеу критерийлері:
• нақтылық
• сәйкестік
• деректі пайдалану

23.

2-тапсырма. Нақтылау
Қазақстан ғалымдары
У.М.Ахмедсафин
М.А Айтхожин
Д.В.Сокольский
Е.А. Букетов
Ә.Х. Марғұлан
Кемел Ақышев
ғылымға қосқан үлесі