Мектепте оқитын кәмлетке толмаған жасөспірімдер арасында жүктіліктің алдын алу

1.

ЖОБА АТАУЫ: Мектепте оқитын кәмлетке толмаған жасөспірімдер
арасында жүктіліктің алдын алу, отбасын жоспарлау туралы
репродуктивті сауаттылықты жоғарлату жөніндегі санитарлыағарту жұмысы
ЖОБАҒА ТАПСЫРЫС БЕРУШІ: Ақтөбе облысының денсаулық
сақтау басқармасы
ЖОБАНЫ ІСКЕ АСЫРУШЫ: “Береке-Даму” атты әлеуметтікэкономикалық фонды
ЖОБАҒА ЖАУАПТЫЛАР:
Балалар гинекологы: Тубулбаева С.А.
“Береке-Даму” әлеуметтік-экономикалық фонд директоры:
Канатбаева А.С.
Жоба координаторы: Донос Д.В.
Волонтер-лектор акушер-гинекологтар:Тасбергенова Д.Ғ, Донаева А.Е.

2.

ЖОБА МАҚСАТЫ:
Қоғамда әйел және ер адамның репродукті
денсаулығын қорғау жөнінде ақпаратты нығайту. Соның
ішінде жасөспірім жастан бастап жыныстық жолмен
жұғатын инфекциялар, АҚТҚ(ВИЧ), қажет емес
жүктіліктің(жасөспірімдік) алдын алу, отбасын
жоспарлау,осы мәліметтер жөнінде медициналық
қызметкерлердің тағайындамаларын орындау туралы
мәліметтерді насихаттау

3. ЖОСПАР: - Қызбалалардың жыныс мүшелері - Етеккір циклы - Жыныстық жолмен жұғатын инфекциялар -Контрацепция

4.

Жыныстық жетілу эндокрин және
нерв жүйелерімен
байланысты.Жыныстық жетілу қыз
балаларда ер балалардан гөрі ертерек
9-12 жаста басталады.Қыз балалар
толығымен 16 жасқа қарай жетіледі.

5.

Жыныс мүшелері:
Сыртқы
ішкі

6.

Қасаға- үшбұрышты
құрсақтың төменгі,
алдыңғы бөлігінде
орналасқан түкті бөлік
Үлкен жыныс ернеуі-қасағаның
төменгі жағына қатарлас
орналасқан екі тері қатпары. Үлкен
жыныс ернеулерінде Бартолоин
бездері мен қан тамырлар , нерв
жүйелері бар. Бұл бездерден
қынапты үнемі дымқылдандырып
тұратын сұйық зат бөлініп тұрады.
Кіші жыныс ернеуі- Үлкен жыныс
ернеуінің ішкі жағында орналасады.
Оның алдыңғы шеті екі бөлікті
аяқша болып бітеді. Кіші жыныс
ернеуінің алдыңғы аяқшалары
шүрті үстінде қосылып, оның шеткі
жағын, ал артқы аяқшалары шүрті
астында қосылып, оның шүрті
үзбесін жасайды
Клитор-қасағаның
төменгі жиегінде
орналасқан, оның
аяқшалары өзара бірігіп,
шүртекейдің дөңгелек
пішінді денесін құрайды
Қынап -алдыңғы жағынан
шүртімен, артқы және төменгі
жағынан үлкен жыныс
ернеулерімен, жақтаудың ішкі
жағынан кіші жыныс
ернеулерімен қоршалған
кеңістік, қынап сағасының
түбін қыздық құрайды
Қыздық перде-сыртқы
жыныс мүшелері мен
қынапқа кіреберіс жерде
орналасқан шырышты
қабатты қатпар.

7.

Жатыр - қуысты алмұрт тәрізді бұлшықетті мүше;
алдыңғы, артқы жағынан сәл қысылып
тұрады.Ұзындығы 8 см, салмағы 40 — 50 г. Жатырдың
жоғарғы жағы — Жатыр денесі немесе Жатыр түбі,
төменгі жағы Жатыр мойны деп аталады
Жатыр түтігі - жұмыртқа жасушасын аналық
жыныс бездерінен жатырға жеткізеді. Ұзындығы 6-20
см-ге дейін, көбінесе 12 см. Жыныс түтігі май
құйғыш тәрізді ұшымен аналық без маңында құрсақ
қуысында ашылады да, екінші жағымен жатырмен
жалғасады..
Аналық без-жамбас астау қуысында
орналасқан жұп мүше. Ол сопақ
пішінді,ұзындығы 2,5см,ені 1,5см,ал
қалыңдығы 1см болатын дене.Аналық безде
аналық жыныс жасушалары дамып жетіледі
және қан мен лимфаға әйел жыныс гормонын
бөледі.Аналық бездің түсі ақ-қызғылт

8.

Етеккір цикліБұл
күрделі
биологиялық
процесс, көптеген мүшелер мен
жүйелердің
көрінеді
өзгерістерінен

9.

Фолликулде
уші кезең
Лютеиндеуш
і кезең
регенер
ация
пролиф
ерация
секре
ция
деквам
ация

10. Етеккір циклы және оның реттелуі

11.

Етеккір кезінде

12. Мерез Қоздырғышы - бозғылт трепонема

Жұқтыру жолдары.
1. Жыныстык қатынас арқылы.
2. Сүйіскенде, бір ыдыстан тамақ ішкенде, аурудың қалдық темекісін
тартқанда, біреудің ерін далабын жаққанда жұғуы мүмкін - егер мерез
белгілері ауыз қуысында, еріннің шырышты қабығында орналасса.
3. Науқасты қарағанда медицина қызметкері де жұқтыруы мүмкін.
Стоматолог, хирург, акушер-гинеколог үшін қол терісінің зақымдануы өте
қауіпті. 3ақымданбаған тері бозғылт трепонеманы өткізбейді.
4. Кейде балалар бір төсекте ата-анасымен жатқанда жұғады.
5. Аурудың қанын құйғанда.
6. Дұрыс тазартылмаған медицина құралдары шприцтер арқылы.
7. Анасынан баласына плацента арқылы жұғу.

13.

МЕРЕЗ
Инфекция
таратушы
сұйықтықтар
Жұғу жолдары
1.Жыныстыққатынас
2. Жыныссыз қатынас
КЕЗЕҢДЕРІ
Жасырын
Біріншілік
Екіншілік
10 күн 6 ай
2- 6 ай
2-3жыл
Қатты
шанкр
Полиаденит
Сифилидтер
1.Қан
2Көз жасы
3Емшек сүті
4Зәрі
5Слекей
Үшіншілік
Гумма
Шакрсыз
мерез

14. Қатты шанкр

15. Мерездік розеола

16. Мерездік іріңдік

17. Екіншілік мерез

18. Үшіншілік мерез

19. Трихомониаз

Қоздырғышы-қынап трихомонадасы, қарапайымдар класы
Клиникасы. Жасырын кезең-7-10 күннен 1 айға дейін созылады. Ер
адам
зәр түтігінен ағатын сұйықтық іріңді көбінесе
көпіршіктеніп
тұрады,
ақшылдау.
Қызбала,әйелдерде
вульвовагинит дамиды. Жыныс мүшелері қызарып ісініп, қышиды,
ашиды, іріңді, ақшыл, көпіршіктелген сұйықтық ағады.
Диагнозды анықтау. Микроскопиялық немесе бактерологиялық
зерттеулер арқылы.
Ер адамдарда – уретраның қабырғасынан қырып алады.
әйелдерде – жатыр мойнының өзегінен, қынаптың артқы
күмбезінен іздейді.

20.

Хламидиоз
Қоздырғышы – хламидия, грамм теріс бактерия.
Клинкасы. Баяу түрде өтеді. Белгілері өте аз. Танертеңгі
уақытта аздап шырышты сұйықтық ағады. Зәрі мөлдір,
ішінде аздаған жіпшелер кездеседі. Кіші дәретке жиі
отырып, ауырсыну, ашу, күйдіру, белгілері болады.
Көбінесе зәр түтігі зақымданады.
Диагноз қою үшін - микроскопиялық зерттеу жүргізіледі.
Материалды коньюнктивадан, қынаптан, жатыр
мойнының өзегінен алады.

21.

Барлық мемлекетте
балалар ата-аналарынан мына
сұраққа жауап сұрайды:
Бала қайдан пайда болады?
Жауаптар әртүрлі болады...

22.

Күндердің бірінде біз шындыққа
көз жеткіземіз:
Балалар әйел мен
ер азаматтың
СҮЙІСПЕНШІЛІГІНЕ
Н дүниеге келеді

23. Түсік (аборт) жасату денсаулыққа зиян:

Әйелдердің көпшілігі түсік
(аборт)жасатқаннан кейін ешқашан
балалы бола алмауы мүмкін!
Түсіктен(аборт) кейін әр үшінші әйелдің
өміріне қауіп төндіретін асқынулар
туындайды!
Жасөспірім қызбаларда ересек әйелдермен
салыстырғанда түсіктен (аборт) кейін
асқынулардың туындауы 2,5 есе жоғары!

24.

(
Әр жыл сайын
әлемде
түсіктен(аборт)
кейінгі
асқынулардан
500 000 әйел
қайтыс болады!
Қазақтанда 10
жүктіліктің 3-і
түсікпен(аборт)
аяқталады

25.

Әр жыл
сайын әлемде
14 миллион
жасөспірім
қыздар жүкті
болады!

26.

“14-15 жастағы қызбаларда түсік(аборт) жасату деңгейі
жоғары болуы қорқатындай жағдай»
«Қазақстанда жыл сайын 1000 жасөспірім қыздардың
30-ға жуығы дүниеге сәби әкеледі. Ал дамыған
мемлекеттерде бұл көрсеткіш 4-6-8 қызбаланы
құрайды»
«Репродуктивті жастағы әйелдің 10ның 1-і түсік(аборт)
жасатады»
Т.Джусубалиева (жыныстық және репродуктивті
денсаулық жөніндегі Қазақстан Ассоциациясының
президенті ) © ZONAkz, 2012г)

27.

Діннің барлығында түсік
(аборт) жасату адам өлтіру
болып саналады
Өз нәрестенді
қолайсыз уақытта
пайда болғаны үшін
өлтірмеу керек.
Сіз онымен әлі таныс
емессіз!

28. Контрацепция

Бұл қазіргі кезде
қызбала және
барлық әйелдерге
қажет емес жүктілікті
болдырмайтын,бала
саны мен оны
дүниеге әкелу
уақыты жөніндегі
жауапкершілік
сұрақтарына
көмектесетін заттар
мен әдістер.

29.

Егер адамзат контрацепция жайлы
мәлімет пен оны қолдануды
білмеу,түсік (аборт) санын көбейте
түседі
Әрбір
контрацепция
Қажет емес жүктілік
пен түсік(аборт)
жасатуға қарағанда
жақсырақ!

30.

Гормональды:
Екпелер
Дәрілер
Пластырьлер
«Жатырішілік
спираль»
Қынаптық
сақина
Жедел
контрацепция

31.

Гормональды емес:
Мүшеқап
Үзілген
жыныстық
қатынас
Күнтізбелік
әдіс
Лактационды
аменорея әдісі
Спермицидтер
Хирургиялық
стерилизация

32. Мүшеқап

Жағымды
жақтары
♦ Жыныс жолдары
арқылы берілетін
инфекциялардан
қорғайды!
♦ Қол жетімді
Жағымсыз жақтары
♦ Сексуальды сезімді басып
тастауы мүмкін
♦ Деформация, перфорация
болуы мүмкін
♦ Латекске аллергиялық жауап

33. Спермицидтер

Жағымсыз жақтары
Жағымды
жақтары
♦ ЖЖБИ қауіпін
төмендетеді
♦ эффективтілігі төмен
♦ аз уақытты эффект (2-6 сағат)
♦ Аллергиялық жауап
♦ Ретсіз жыныстық қатынаспен өмір
сүретін әйелдерге арналған
♦ Қынап микрофлорасын бұзады

34. Үзілген жыныстық қатынас. -Жасөспірімдер арасында кеңінен таралған әдіс. -көбінің түсінігі бойынша ең қауіпсіз әдіс деп

саналады(қате пікір).
♦
Жағымды
жақтары :
Қарсы көрсеткіштер
жоқ
Жағымсыз жақтары
:
♦ өте
төмен
эффективтілік!
♦ тәжірибесіз жұптарға сәйкес
келмейді
♦әйелдер мен әр азаматтарда
сексуальды бұзылыстар
туындатуы мүмкін.

35. Жедел контрацепция \ЖК\

Бүкіл әлемдік денсаулық сақтау ұйымы
ескертеді :
«... Жедел контрацептивтерді 1 ай ішінде қайта қолдану стероидтардың көп
мөлшерде болуын туындатады»;
«...жатырдан тыс жүктілік болу қауіпі жоғары »;
Қарапайым контрацептивтермен салыстырғанда , ЖК препараттарының
эффективлігі төмен , жағымысыз әсерлері көп болғандықтан жиі қолданбау
тағайындалады .

36. Барлық контрацепция түрлері нәтижелі емес

97%
99,9%
100%
86%
94%
69%
70%
Күнтізбелік әдіс
80%
Спермицидтер
75%
63%
60%
40%
Оральды
контрацептивтер
Спираль
Мүшеқап
Диафрагма
0%
үзілген
жыныстық
қатынас
20%
Уровень надежности методов контрацепции, %

37. Әр қызбаланың организмі жеке дара, сондықтан

Сіздің
денсаулығыңызға
сәйкес келетін
гормональды
контрацепцияны
тек
гинеколо
г дәрігер
маманы ғана
тағайындай
алады.

38. L.KCA.PH.WH.04-02-2010.0013

Біз осыған
дайын
болуымыз
үшін,жүктілі
к тің өз
уақтымен
болғанын
қалаймыз
L.KCA.PH.WH.04-022010.0013
Сәбидің дүние есігін ашуы-ол бір
таңғажайып ғалам, сондықтан