Жүктілік көтереалмаушылық. Босану әрекетінің ауытқулары

1.

С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ
АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА
УНИВЕРСИТЕТІ
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ
МЕДИЦИНСКИЙ
УНИВЕРСИТЕТ
ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
Тақырыбы: Жүктілік
көтереалмаушылық.Босану әрекетінің
ауытқулары
Қабылдаған: Л.Құмарбековна
Орындаған : Оспан Айдана
Курс: 4
Группа: СТ14-003-02

2. Жоспар:

1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлім:
• Жүктілік көтереалмаушылық.
• Босану әрекетінің ауытқулары
Босану әрекеті ауытқуларының себептері (БӘА)
3. Қорытынды бөлім.

3. Жүктілікті көтере алмаушылық

-
-
Бұл жүктіліктің ұрықтанған күннен бастап 37 аптаға
дейінгі аралықта өзіндік үзілуі
Үйреншікті жүктілікті көтере алмаушылық дегеніміз
- жүктіліктің қатарынан 2 немесе одан көп үзілуін
айтамыз (Сидельникова В.М., 1986 г.).

4.

Ұрық
тану
16
апта
22 апта
28 апта
Жүктіліктің
22
аптаға дейін үзілуін
өзіндік түсік
деп
Кеш мерзімдегі
атаймыз. Жүктіліктің
өзіндік түсік
22 аптадан 37 аптаға
дейін
үзілуін
мерзімінен
бұрын
Мерзімінен бұрын босану
босану дейміз.
Ерте мерзімдегі
өзіндік түсік
37 апта
Мерзімімен босану
40
апта

5. Өзіндік түсік

барлық қалаулы жүктіліктің 15-20%
болады.
Түсіктік материалды зертетегенде 60-тан 80%-ға
дейін хросомдық ауытқулары бар эмбриондар
анықталады.
Өзіндік түсік – бұл 22 аптаға дейін жетілмеген
және өмір сүруге қабілетсіз нәрестенің дүниеге
келуімен аяқталатын немесе нәрестенің салмағы
500,0 гр-нан да аз болады.

6. Себептері

Әлеуметтік факторлар
Жағымсыз әдеттер
Жағымсыз өндірістік факторлар
неустроенность семейной жизни
ауыр физикалық еңбек
стресстік жағдайлар
Медициналық факторлар
Ата-аналарының кариотиптерінің генетикалық
поломки кариотипа родителей
эндокриндік бұзылыстар
Жатырдың даму ауытқулары
Инфекциялық аурулар
бұрынғы жасалған жасанды түсіктері

7. Өзіндік түсік

Клиникалық ағымына байланысты
ажыратады:
қауіпті түсік
басталған түсік
Жүрістегі түсік
толық емес түсік
толық түсік
Жетілмей қалған жүктілік
индуцирленген түсік

8. Қауіпті түсік

Диагноз: ерте түсік кезінде –
іштің
төменгі
бөлігі
мен
құйымшақ аймағындағы тартып
тұрған тәрізді ауру сезімі, ал кеш
түсік кезінде – толғақ тәрізді
ауру сезімі; аздаған қанды
бөлінділер,
жатыр
мойны
қысқармаған,
ішкі
ернеу
жабық,
жатыр
тонусы
жоғарылаған. Жатырдың көлемі
жүктіліктің
мерзіміне
сай
үлкейген, ұрық жұмыртқасының
сылынуы аздаған аймақта ғана
болады.
Тактика: кешенді сақтап қалу
терапиясы.

9. Басталған түсік

Диагностикасы:
толғақ
тәрізді ауру сезімі және
қанды
бөлінділер
айқынырақ,
жатырдың
көлемі
жүктіліктің
мерзіміне
сай
келеді,
жатыр мойны сақталған,
цервикалдық канал жабық
немесе аздап ашылған.
Тактика:
қан
тобын,
қанның резус-факторынғ
жалпы
қан
анализін,
гемостазиограмманы,
УДЗ анықтау.
Кешенді
сақтап
қалу
терапиясы.

10. Жүрістегі түсік

Диагностика: іштің төменгі
бөлігіндегі толғақ тәрізді
ауру сезімі және айқын қан
ағулар, ұрық жұмыртқасы
жатыр мойнының каналында
анықталады, оның төменгі
полюсіқынапқа түсуі мүмкін.
Жүрістегі
түсік
толық
немесе толық емес түсікпен
аяқталады.
Тактика
-Ерте мерзімдегі толық емес
түсікте–
жедел түрде
зерттеп және жатыр қуысын
тазалау
керек,
антибактериалды терапия.
- Кеш мерзімдегі толық емес
түсікте (қанақ суының кетуі)
жүктілікті сақтап қалуға
болмайды, жатыр қуысын
қыру жүргізіледі.
- Жүктіліктің 14-16 аптасына
дейін толық түсік болғанда –
– жатыр қабырғасын қыру,
кеш мерзімде- қырмайды.

11. Болмаған түсік (дамымаған жүктілік, missed abortion)

Диагностика: қуіпті түсік
белгілерінсіз
нәрестенің
өлуі,
диагноз
тек
ультрадыбысты
зерттеу
арқылы ғана дәлелденеді;
Нәрестенің шетінеуі – түсік
түрінде
клиникалық
белгілерімен көрінеді.
Тактика: жүктіліктің мерзімі
үлкен емес болғанда жатыр
қуысын аспаптар арқылы
тазалау
керек,
үлкен
мерзімдерде
босануды
жасағанды (индукцияланған)
жүргіземіз.

12. Мерзімінен бұрын босану

Жүктіліктің 28 аптасынан 37 аптаға дейінгі мерзімде босануы, бұл кезде
нәрестенің салмағы 1000 –нан 2500 грамға дейінгі аралықта болады.
ДЖДСҰ (дүние жүзілік денсаулық сақтауын ұйымдастыруда) ұсынылған
бойынша,жүктілік 22 апта немесе одан да жоғары мерзімде үзілсе,
нәрестенің салмағы 500 г немесе одан артығырақ болады, 7 күндей ғана
өмір сүреді. Осы босану салмағы өте аз нәрестемен мерзімінен бұрын
босану болып саналады. Жүктіліктің 22 аптасынан кейін (салмағы 500 гр
немесе одан артығырақ) туылған нәрестенің 7 күннен кейін шетінеуі
перинаталдық өлім көрсеткішіне кіреді.

13. Мерзімінен бұрын босанудың алдын алу:

төсектік
тәртіп
психотерапия, седативті дәрілер
Медикаментозды терапия:
- спазмолитиктер (метацин, баралгин, но-шпа,
папаверин)
- Жатыр белсенділігін төмендететін дәрілер: 25%
магний сульфаты; токолитиктер: партусистен,
бриканил,
гинипрал;
Са
ионынынң
антогонистері– нифедипин.

14. Мерзімінен бұрын босану ағымының ерекшеліктері:

Қағанақ
суының мерзімінен бұрын кету
(40%);
Босану әрекетінің ауытқулары;
Босануға дейінгі қан ағулар (ҚОПМБС,
плацентаның жатуы), бала жолдасы
бөлшектерінің қалып қалғандығына
байланысты бала жолдасы кезең мен
босанғаннан кейінгі ерте кезеңдегі қан
ағулар;
Босанудың инфекциялық асқынуы–
хорионамнионит, босанғаннан кейінгі
кезеңде – эндометрит, флебит және т.б.;
Нәрестенің гипоксиясы.

15. Мерзімінен бұрын босануды жүргізу:

Босануға
неонатолог қатысуы керек
Босануды баланың босану жарақаттарын
азайту мақсатында аралықты қорғамаймыз;
Нәресте басының жарып шығуын жеңілдету
мақсатында перинео- немесе эпизиотомия
жасалады;
Нәресте жылы жаялыққа алынады;
Алғашқы 1-ші минуттарда кіндігін қысу
қажет

16. БОСАНУ ӘРЕКЕТІ АУЫТҚУЛАРЫНЫҢ СЕБЕПТЕРІ:

Көптеген нейро – психикалық әсерлер
Жүкті әйел организміндегі эндокринді және зат алмасу
процесінің бұзылыстары
Миометриядағы патологиялық өзгерістер
Жатырдың созылуы (ірі нәресте, көп нәресте, көп сулық)
Миоциттердің генетикалық немесе (туа пайда болған )
туа пайда болған патологиясы, миометрия
жасушаларының қозғыштығының төмендеуінен немесе
болмауына байланысты болады
Алғаш босанатын әйелдердің жасы 30 дан жоғары және
18 ден төмен
Жатыр мойнының ашылуына және ұрықтың босану
жолдары арқылы өтуіне механикалық кедергілердің
болуы (тар жамбас, бастың дұрыс орналаспауы және т.б
Ятрогенді әсерлер

17. БОСАНУ ӘРЕКЕТІ АУЫТҚУЛАРЫНЫҢ ЖІКТЕЛУІ (Чернуха Е.А., 1990 ж.)

1. Жалған толғақтар
2. Босану әрекетінің әлсіздігі
біріншілік
екіншілік
күшену әлсіздігі
3. Шапшаң босану.
4. Дискоординацияланған босану әрекеті.
жалпы дискоординация
төменгі сегментінің гипертонусы
жатыр тетанусы (тырысулы толғақтар)
Жатыр мойнының циркуляциялық
дистоциясы

18.

Партограмма –ол
босанудың I кезеңін
графикалық бағалау
Ана мен нәресте
жағдайын қадағалап
отыру

19. Партограммада толғақтардың күшін белгілеу

- әлсіз толғақтар
- толғақтардың күші орташа
- толғақтардың күші жақсы

20. ЖАТЫР МОЙНЫНЫҢ АШЫЛУЫ

09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00

21.

Сыртқы абдоминалді зерттеу арқылы бастың
жылжуын анықтау
Жамбастың
кіреберіс
жазықтығының
жоғарғы бөлігінде,
қимылы
шектелмеген = 5/5
Бас жамбасқа
енген = 2/5
Жамбастың
кіреберіс
жазықтығының
жоғарғы
бөлігінде, бас
толық алақан
деңгейінде
Бас кіреберістің
жоғарғы
бөлігінде екі
саусақ
деңгейінде
орналасқан
21

22. Партограммда толғақтардың күшін белгілеу

14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
O
O
O

23. Жатыр мойнының ашылуы

09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00

24. Босану әрекетінің біріншілік әлсіздігі

2-10% жиілікте кездеседі
Толғақтар босанудың алғашқы
сәттерінен бастап
әлсіз және нәтижесіз болады (10 минут ішінде 1-2
толғақ, 15-20 сек., сайын, күші әлсіз)
Жатыр мойнының ашылуы 8 сағатқа дейін
баяулайды, жатыр мойнының ашылуы 3 см – ден
төмен, партограммада ашылу процесін көрсететін
сызық, оң жағындағы қауіп сызығымен
қиылысады да әсер ету сызығына дейін жетеді.
Босанудың ұзақтығы созылады, ол әйелдің
шаршауы мен нәрестенің жедел гипоксиясына
әкеледі.

25. Босану әрекетінің екіншілік әлсіздігі

2,4% жиілікте кездеседі
Жиі ұрықтың өлшемдерімен анасының жамбас
өлшемдерінің сәйкес болмауынан дамиды
Босану әрекетініңжеткілікті күші және ретті
толғақтардан кейінгі босану әрекетінің әлсіреуі
Жатыр мойнының ашылуы 4-6 см жетеді, одан кейін
ашылу байқалмайды, партограммада ашылу процесін
көрсететін сызық, оң жағындағы қауіп сызығымен
қиылысады да әсер ету сызығына дейін жетеді.
Босану каналдары арқылы бастың жылжуы бірден
баяулайды немесе тоқтайды
Босанушы әйел шаршайды, жиі нәрестенің жедел
гипоксиясы дамиды

26. Алғаш босанатын әйелдердегі босану әрекетінің сипатына байланысты партограмма

I – қалыпты босану;
II –босану әрекетінің біріншілік әлсіздігі;
III –босану әрекетінің екіншілік әлсіздігі.

27. ЕМІ

Психо – эмоционалдық көмек
Амниотомия
Босануды қоздыру (окситоцин)
Босанушы әйел шаршағанда – акушерлік
ұйқы
демалысын беру
Босануды қоздыру нәтижесіз болса және басқа
акушерлік патология қосылса (жамбаспен
жату, көп босанған әйел және т.б.), ұрықтың
өлшемдерімен анасының жамбас
өлшемдеріндегі арасындағы сәйкессіздік
болса кесар тілігі арқылы босандыру

28. Күшену әлсіздігі

Күшенулер
қысқа, әлсіз және сирек болады.
Ұрықтың босану каналдары арқылы жылжуы
бірден баяулайды немесе тоқтайды.
Жұмсақ тіндердің басылу белгілері болады,
нәтижесінде несеп - жыныс және ішек - жыныс
мүшелерінің арасында жыланкөз пайда болады.
Нәрестенің жедел гипоксиясы дамиды, ұрықтың
интранаталды өлімі болады

29. Емі

Анасының
жамбас өлшемдері мен
ұрықтың өлшемдері сәйкес келсе
босануды окситоцинмен қоздырады.
Қажет жағдайда – акушерлік
қысқыштар салынады
Диагностика кезінде клиникалық тар
жамбас анықталса кесар тілігі
жасалады

30. Тыныс алуының бұзылу синдромында окситоцинді енгізу әдісі

5
Бірлік (1 мл) окситоцинді 500 мл
5%глюкоза ерітіндісінде немесе натрий
хлоридінің изотониялық ерітіндісінде
араластырады. Инфузияны минутына 68 тамшыдан көктамырға енгізеді, әр 10
минут сайын дозаны 8 тамшыға дейін
көтереді. Нәтижесінде максимальды доза
минутына 40 тамшыны құрайды.

31. Шапшаң босану әрекеті

0,8% жиілікте кездеседі
Толғақтар күшті, жиі (10 минут ішінде 5 және одан да
көп) болады
Жатыр мойнының пісіп жетілуі мен ашылу процессі
тез жылдамдықта жүреді. Босанудың ұзақтығы
қысқарады (жолда, үйде босану)
Жатыр – плацентарлық қанағысының бұзылысы
байқалады, ұрықтың жедел гипоксиясы дамиды
Сонымен қатар қалыпты орналасқан плацентаның
мерзімінен бұрын бөлінуі пайда болады
Ана мен нәресте жағынан жарақаты болады

32. Шапшаң босану әрекеті

Тез
босану: алғаш босанатын
әйелдерде босанудың ұзақтығы 6
сағатты құрайды, ал қайта босанушы
әйелдерде – 4 сағатқа созылады.
Шапшаң босану: алғаш босанатын
әйелдерде босанудың ұзақтығы 4 сағатты
құрайды, ал қайта босанушы әйелдерде –
2сағатқа созылады.

33. Емі

Әйелді
бір бүйіріне жатқызып босандыру
Толғақтарды басу үшін ßадреномиметиктер қолданылады

34. Дискоординацияланған босану әрекеті (жиілігі 1-3%)

Төмендеген үштік градиент бұзылған, жүргізу ритмі
жатырдың төменгі сегментінде орналасуы мүмкін немесе
бірнеше жүргізу ритмі болуы мүмкін.
Жатыр бөліктерінде синхронды жиырылу бұзылады,
миометриядағы базальды тонусының жоғарылауы дамиды
Ретті, күшті толғақтарға қарамастан жатыр мойнының
ашылуы баяу жүреді, партограммадағы ашылу процесін
көрсететін сызық оң жағындағы қауіп сызығымен
қиылысады
Толғақтары ауру сезімді, толғақтардың арасында жатыр
толық босаңсымайды
Ұрықтың босану каналдары арқылы жылжуы бірден
баяулайды немесе тоқтайды.
Жатыр – плацентарлық қанағысының бұзылысы байқалады,
ұрықтың жедел гипоксиясы дамиды

35. Жатырдың тетанусы (тырысулы толғақтар)

Жатырдың мүлдем
босаңсымауымен
және барлық уақытта тоникалық
тырысуда сақталатын патологиялық
процесс. Ең жиі себебі - ол ұрықтың
өлшемі мен анасының жамбас
өлшемдерінің сәйкес келмеуі. Жиі
нәрестенің жедел гипоксиясы дамиды.

36.

Назар қойып тыңдағандарыңызға
рахмет!