Эндодонтиялық емдеу кезіндегі қателіктер

1. С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университеті Кафедра:Терапиялық стоматология

Орындаған :Рисбекова А.А.
Факультет: стоматология
Курс: 6
Топ: 602-1
Тексерген : Тасилова А.А.

2. Жоспар:

• 1. Кіріспе
Эндодонтиялық емдеу кезіндегі қателіктер
2. Негізгі бөлім.
Тіс сауытын ашу кезіндегі асқынулар
Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар.
Түбір өзекті обтурациялау кезіндегі немесе кейін
байқалатын асқынулар
3. Қолданылған әдебиеттер.

3. Эндодонтиялық емдеу кезіндегі қателіктер

• Түбір өзектердің күрделі анатомиялық
құрылысына байланысты қателіктер:
• 40% - төменгі күрек тістерде 2 түбір өзек
болады;
• 58% - жоғарғы жақтың екінші премолярында 2
түбір өзек болады;
• 31% - төменгі жақтың бірінші премолярында
2 түбір болады;
• 20% - алдыңғы тістердің негізгі түбір өзегінен
жанама өзектер бұтақтанады.

4. Статистика бойынша:

• Эндодонтиялық емдеудің негізгі қателігі–
түбір өзектерінде бактериялардың толық
жойылмауы (76%).
• Емдеуге деген дұрыс емес көрсетілімдер
(22%).
• Рентгенографияны жүргізбеу.
• 4 пен 10 жас аралығында 10% эндодонтиялық емделген тістер
хирургиялық кірісуді талап етеді.

5. Қайта емдеуге көрсетілімдер:

• Деструкцияның периапикальдық ошақтары;
• Сезімтал немесе ауру сезіммен жүретін
перкуссия;
• Сыздауықтың немесе ісінулердің пайда болуы;
• Түбір өзектерінің адекватты емес
пломбылануы, әсіресе, ортопедиялық кірісу
алдында;
• Нашар реставрацияланған тіс сауыты
есебінен, пломбыланған өзектің ауыз
қуысымен ашық байланысуы.

6. Тіс сауытын ашу кезіндегі асқынулар

• Тіс жегі қуысының қабырғасының
сынып кетуі.
Себебі – бордың дұрыс емес бағдарлануы,
оған қатты қысым көрсету.
Емдеу –қабырғаны композитпен немесе
стеклоиономермен қалпына келтіру
(реставрациялау).

7. Тіс сауытын ашу кезіндегі асқынулар

• Тіс қуысының сауыт
бөлігінің
қабырғасының немесе
түбінің перфорациясы.
• Себебі – тіс қуысының
топографиялық
анатомиясын еске алмай
өңдеу.
• Емдеу – перфорациялық
тесікті ШИЦ-пен бітеу.

8. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Түбір өзектің формасын
өзгертпей, оны тым
кеңейту.
• Белгілері – үлкен
диаметрлі саймандардың
өзекте бос жүруі.
• Профилактикасы –
өзектің өңдеуден кейінгі
диаметрін еске ала
отырып, оны 2-3 размерге
үлкейту.

9. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Түбірдің майысқан
жерлеріндегі
өзектердің тым кенеюі.
• Белгісі – саймандардың
өзекте тым бос жүруі.
• Себебі – түбір өзекте
майыспайтын немесе аз
майысатын
саймандармен жұмыс
істеу.

10. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Түбір өзекте сайдың пайда
болуы.
• Белгісі – жұмысшы
ұзындықтың бітпей тұрып,
құралдың бітеліп қалуы.
• Профилактика – Мұқиятты
ирригация, ЭДТА
препараттарын қолдану,
түбір өзектерін мерзіммерзім кіші диаметрлі
құралдармен өндеу.

11. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Тамыр қабырғасының
латеральді
перфорациясы.
Белгісі – дұрыс емес жолға
барғанда ауру сезімінің пайда
болуы және түбір өзегінен қан ағу.
Себебі – ұшы өткір құралды, оны
майыстырмай қолдану
Емдеу – дұрыс емес жолды
пломбылық материалмен
обтурациялау (мысалы, Pro Root).

12. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Тамыр өзегі саңылауының дентин
қалдықтарымен бітеліп қалуы.
• Белгісі – кіші диаметрлі құрал, бұрыңғыдай,
жұмысшы ұзындығына кіре алмайды.
• Мұқиятты ирригация, ЭДТА препараттарын
қолдану, түбір өзектерін мерзім-мерзім кіші
диаметрлі құралдармен өндеу.

13. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар.

• Тамыр қабырғасының
жұқаруынан болған
перфорация.
• Белгісі – тамыр өзегінен қан
ағу және қабырғаларды
өңдегенде ауру сезімінің
пайда болуы.
• Себебі – түбір өзегінің
майысуын дұрыс бағаламау.
• Емдеу – түбір өзекті
пломбылау немесе
құрамында кальцийі бар
препаратпен уақытша
обтурациялау.

14. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Апикальды саңылаудың тым кеңейіп
кетуі.
• Белгісі –құралдың жұмыс ұзынығынан тыс
батып кетуі «проваливание» .
• Себебі – түбір өзекте, жұмысшы
ұзындықты еске алмай отырып, жұмыс
істеу.
• Емдеу – апикальды тіреу қалыптастыру.

15. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Түбір өзегінің сағасында
құралдың сынуы.
• Белгісі – түбір өзектің
сағасында сынық визуалды
көрінеді.
• Себебі – құралмен жұмыс
істеу заңдылықтарын
ұстамау.
• Емдеу – түбір өзектің
сағасын кеңейту, сынықты
алып шығару.

16. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Түбір өзегінің апикальды
немесе ортаңғы жағында
құралдың сынуы.
• Белгісі – түбір өзекте
қолданған құралдың
қысқаруы, апикальды немесе
ортаңғы жақта құралдың
өтпеуі.
• Емдеу – ЭДТА қолданып,
сынықты бойлай, өзектен
өту, мүмкін емес жағдайында
– депофорез, тамыр ұшының
резекциясы қоданылады.

17. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Периодонттың механикалық жарақаты.
• Белгісі – түбір өзектен қан ағу, шайнағанда
ауру сезімінің пайда болуы.
• Емдеу– антисептикалық және қабынуға
қарсы препараттарды қолданып түбір өзекті
уақытша обтурациялау.

18. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Периодонттың
химиялық жарақаты.
• Белгісі – ауру сезімі
(өзіндік немесе
шайнағанда).
• Емдеу – антидоттарды
қолдану,
антисептикалық және
қабынуға қарсы
препараттарды
қолданып түбір өзекті
уақытша обтурациялау.

19. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Инфицирленген
заттардың тамыр
ұшынан өтуі.
• Белгісі – ауру сезімі
(өзіндік немесе
шайнағанда), шырышты
қабаттың, жұмсақ
тіндердің ісінуі.
• Емдеу – түбір өзекті
уақытша обтурациялау,
өтпелі қатпардың тегістігі
болған жағдайда– тілу.

20. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Теріасты эмфизема.
Белгілері– пальпация жасағанда крепитация
байқалатын жұмсақ тіндердің ісінуі.
Себебі – пистолет ауасын қолданып өзекті
кептіру.
Емдеу – түбір өзегін дезинфекциялау,
эмфизема аймағына суық затты және
қысымды қолдану, антибиотиктерді
тағайындау, ісіну мен крепитацияның толық
жойылғанына дейінгі күнделікті қадағалау.

21. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Эндодонтиялық препараттың аспирациясы.
• Белгілері – ауыз қуысынан құралдың мүлдем
жоғалып кетуі, шулы, ысқырықты тыныс алу,
қиындатылған дем алу.
• Бұл асқыну тұншығуға алып келу мүмкін!
• Жедел жәрдем– жедел жәрдем бригадасын
шақыру, жедел госпитализациялау, тұншығу
пайда болғанда – қолдағы бар заттармен
трахеотомия жасау!

22. Түбір өзекті өңдеу кезіндегі асқынулар

• Эндодонтиялық құралдың жұтылуы.
• Белгілері – ауыз қуысынан құралдың,
аспирация белгілерісіз, мүлдем жоғалып кетуі.
• Жедел жәрдем–гастроэнтерология бөліміне
жедел госпитализациялау, құралдың табиғи
жолмен шығуына дейін күнделікті бақылау
жүргізу.

23. Түбір өзекті обтурациялау кезіндегі немесе кейін байқалатын асқынулар

• Түбір өзектің силермен
толып кетуі және оның
тамыр ұшынан шығуы.
• Белгілері – ауру сезімі
(өзіндік немесе
шайнағанда), шырышты
қабаттың, жұмсақ тіндердің
мүмкін ісінуі.
• Рентгенограммада–
рентгенконтрастты массаның
тамыр үшынан шығуы.
• Емдеу – физиотерапия, ісіну
байқалса– өтпелі қаптарда
тілік жасау.

24. Түбір өзекті обтурациялау кезіндегі немесе кейін байқалатын асқынулар

Гуттаперчилік
штифттің
периапикальдық
тіндерге шығуы.
• Белгілері – өзіндік
немесе шайнағанда ауру
сезімі, штифттің тамыр
ұшынан шығуының
рентгенологиялық
көрінісі.
• Емдеу– физиотерапия,
әсері болмаса – өзекті
пломбыдан тазалау,
штифтті шығарып алу.

25. Түбір өзекті обтурациялау кезіндегі немесе кейін байқалатын асқынулар

• Тамыр өзегінің толық
емес обтурациясы.
• Белгілері – емдеуден
ұзақ уақыттан өткеннен
кейінгі ауру сезімі,
тамыр өзегінің толық
емес обтурациясының
рентгенограммадағы
көрінісі.
• Емдеу - тамырлық
пломбыны алып тастау,
тамыр өзекті қайтадан
обтурациялау.

26. Түбір өзекті обтурациялау кезіндегі немесе кейін байқалатын асқынулар

• Тіс тамырының бойлай сынуы.
• Белгілері: гуттаперчидің латеральді
конденсациясы кезінде ауру сезімінің пайда
болуы. Спредер тамыр өзегіне еркін кіре
бастайды. Тамыр сынуының
рентгенограммада көрінісі.
• Емдеу– Тіс жұлу.

27. Түбір өзекті обтурациялау кезіндегі немесе кейін байқалатын асқынулар

• Төменгі жақ өзегіне силердің шығуы.
• Белгілері- тілі байлану, төменгі жақтағы
иннервация аймақтарында ауру сезімі.
Төменгі жақ өзегіндегі пломбылық
материалдың рентгенограммадағы көрінісі.
• Емдеу - физиотерапия, В топ витамндерін
тағайындау, әсері болмаса– оперативті
емдеу.

28. Түбір өзекті обтурациялау кезіндегі немесе кейін байқалатын асқынулар

• Гаймор қуысына силердің шығуы.
• Белгілері – ауру сезімінің пайда болуы,
мұрын бітіп қалуы және ағуы. пломбылық
материалдың гаймор қуысының түбіндегі,
рентгенограммадағы көрінісі.
• Емдеу – бақылау, одонтогенді гайморит
пайда болған жағдайда– оперативті емдеу.

29. Түбір өзекті обтурациялау кезіндегі немесе кейін байқалатын асқынулар

• Пломбылаудан кейінгі ауру сезімі.
• Белгілері – тамыр өзегін пломбылаудан
кейінгі ауру сезімі.
• Рентгенограммада – тамыр өзегі
анатомиялық тарылуына дейін
пломбыланған.
• Емдеу – физиотерапия, динамикалық
бақылау.

30. Пломбылаудан кейінгі ауру сезімін тудыртатын факторлар:

Эндодонтиялық емдеуге дейінгі ауру сезімі;
Емдеу кезіндегі науқастың мазасыздығы;
Емдеу кезінде қолданылатын препараттары;
Құралдар түрі және олармен тамыр өзекті
өңдеу жолдары.

31. Пломбылаудан кейінгі ауру сезімін тудыртатын факторлар

• Егер емдеу шаралары интенсивті ауру
сезімі болған жағдайда басталса, онда
пломбылаудан кейінгі ауру сезімі пайда
болуы–20%-ке дейін болады.
• Егер емдеу шаралары интенсивті емес ауру
сезімі болған жағдайда,адекватты емдеу
жүргізілген жағдайда болса, онда
пломбылаудан кейінгі ауру сезімі пайда
болуы–1,7%-ке дейін болады

32. Пломбылаудан кейінгі ауру сезімін тудыртатын факторлар

• Тіс сауытының түсінің өзгеруі.
• Себебі – тістің қатты тіндерінің түсін
өзгертетін материалдарды қолдану,
некроздалған тіндердің толық емес
шығарылуы.
• Емдеу – Тамырішілік ағарту, дентин
резекциясы, ламинирлеу, жасанды тіс сауыты.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39. Қолданылған әдебиеттер.

• И. К. Луцкая. «Эндодотическая
стоматология» 2009г.
• Жоғары оқу орындарына арналған
«Стоматологик аспап және материалдар»
кітабы. 2005г
• Петрикас. А. Ж. «Что такое эндодонт?»
Клин. Стом. 1997г