Құқық пен этика ғылымның императивтік қатынасы

1. Құқық пен этика ғылымның императивтік қатынасы

Орындаған: Ермек М.Е
Тексерген:Тусупова Г.Н

2. Этика

• 1.Этика (грек тілінен аударғанда -әдет
ғұрып.ETHIKE) –сөзінен шыққан. Этика мына
салалармен байланысты;
• 1. Ғылым, моральдық зертеу, этикалық система
және логикалық структура түсінгін моральдық
феномендік түсіндіру болып табылады.
• 2. Арнайы қоршаған ортада немесе кәсіптік топта
қабылданған; актау принципі және тәртіптік
нормасы (мысалы. Құқықтық этика). Заңгердің
мамандырылған этикасы оқу пәнінде жалпы
моральдық норманы қолдану ретінде табылады.

3.

4.

• Тәртіптің түп нұсқасын түсінуге және жекелер көрсету, ол
басты негіз болып табылады, қылмыстық және азаматтық ісжүргізулерде моральдық тәртіп ерекше роль атқарады, себебі іс
–жүргізуде ол тікелей мәдеиеттілікті қамтамасыз етеді, соттық
тексерулерде осының барлығын ескереді, заңгердңі моральдық
шешмімі тиянақты шешім болып табылады. Категориялық
этиканың жалпы түсінгі ол заңгер маманның этикасы
қажеттілікті және білімнің практикалықұ жүйесін қадағалайды
және басқада облыстардың заң заңгерлік тәртіптілігін
қадағалайды. Мысалы қылмыстық құқық процесінде өзіндік
тарихи іс жүргізуде сітн мазмұынын тексеріледі, соттың тұпнұсқалы қортындысы ерекше үкім істің мазмұыны тексеріледі,
соттың тұп нұсқалы қортындысы ерекш үкім болып
табылады.Істің қалай жүргізгені туралы өз көз қарасын
білдірген заңгерге ешқандай моральдық заңға қайшы келмейді.
Мамандардың этикалық білім міндетті түрде жоғарғы білімді
қажет,себебі қылмыстық құқық процесте, азаматтық құқық
процесте, криминалистикада , криминалогияда, тарихи құқықта
және мемлекеттік конституцияда, еңбек жүргізілу құқығында
жауаптылықты сезінеді.

5.

• Заңгердің ортақ біліктілігі барлық облыста
тең құқылы. өмірде заңгерлердіңғ өзіндік
тәртіптілігі және адамгершлігі бағаланады
және де басқа да мамандар мен өзіндік көз
қарастарын бір біріне түсіндіріледі және
курста жүргізіледі, конституциялық
құқықта, философияда теориялық құқығы,
тарихи саяси әдістемелік облыстарда
міндетті түрде үлгеріледі ақ ойыдың болуы
қажет.

6.

7.

• Этика ар-ұят әр түрлі көрінстерде шатасқан түрінде
көрінетін феномен.Этикалық әденбиеттерде бұл
сұрақтарға әртүрлі жауап береді.Сенеканың
пірінше, өз этикаылқ қасиеттермізге орай біздің
қылықтармызды сынайтын немесе қоғайтын ішкі
дауыс ар ұяттты білдіреді. Сократ философиясы
оны өзіндік сақтанумен байланыстырады. Діни
философияда ар-ұят құдайдың адамға жіберген
ақыл ойының заңдылығы.Фихтеніні айтуынша, ар
ұят адамдардың қоғамдқы жағдайына байлыансыт
емес, ол ішік Менін дауысы және моральдың нағыз
беделі болып табылады. К. МАркс бойынша ол
ішікі қарай бағытталған ашу ыза. Ж.П. Сартр ар-ұят
адамға қоғам тарапынан қойылатын сыртқы
талаптар мен тыйымдарға қарсы тұратын ішікі
тұлғалық әрекеттің аралы деп жариялайды.

8.

• Ар-ұят адамгершілік
сананың моральдықпсихологиялық тетігі
ретінде қоғамдағы
моральдың императивті,
байлануыстырушы
күшіне ұқсас . Ол
қоғамдық қатынастарда,
мәдениетте, әлеуметтік
субьектілер әрекеті мен
өмір сүру тәртібінде
обьективтік бекітілген
адамгершілік
құндылықтардың белңглі
бір жүйесін рухани ішкі
әлемінде қорғайды.

9. Заңгердің кәсіби этикасының әдістері

• Құқық қорғау орнадары қызметкерінің борышы- тұлғаны
қоғамды және мемлекетті қорғаудың обьектитвтік
қажетіктерінен туындайтын, мемлекетік –құққытық
талапптармен және адамгершілік ішкі сезімдерімен
толықтыралатын ерекше міндет.
Негізігі тілек пен борыштың сәйкес келуі адамгершілік
үшін ерекше бір мәселе. Борыш пен тілектің обьективтік
талаптарының сәйкес келуін түрлі ғалымдар түрлінше
түсіндіреді. Кейбір ғалымдардың ойынша міндетті нәрсе мен
қалаулы нәрсенін арасында ешқандай қарам қайшылықтар
жоқ.Алайда, кез келген адам эмпирикалық жол ароқылы
басқашаш қортындыға келе алады. .Әриние қоғамдық
міндетіллік өзіндік талап ретінде түсіну міндетттілкпен
қалаушлықтың арасын біршама қысқартады. Мүндай
жақындастыққа күмән жоқ, бірақ ешқашан абсолюттік сипатқа
ие бола алмайды.

10. Табиғи құқық және мораль

• Ежелгі гректер табиғи құқығы адамның табиғатымен, оның
өмір сүруге құқығымен өзінің табиғи қажеттілігін
қанағатандырумен ләзат алу құқығымен сонымен қатар жеке
бас бостандық құқығымен байластырған.Өмір салты ретінде де
белгілі бір шаттылық үлесі бар этнос ретінде де табиғи құқық
ретінде қаылптасқан.
Жолдағы табынатын негізгі құндылықтардың қатраына
ізденіспен өз мақсатына жетуді жатқызуға болады.Жол бұл
әртүрлі әлемдерді байланыстыратын және жаңа әлемдердің
қайнар көзі болып табылады. Ерекше тәжірбие.
Табиғи құқықтың ескермейтінін ескерген жөнОлар
заңдылық мәртебесін иелене отырып, жартылай мемлекеттің
құқыққа еніп кетеді, жартылай мораль құқық құндылықтар
саласында қалып қояды, сөйтіп қоғамның жекелеген
салаларында өмір сүре береді, жартылай өзгертілген күйде
сақталып қалады.

11.

12. Әдiлеттi соттың қалпына келтiру қазидалары.

• 1.Сот алдында әдiлеттiлiкке жеткiзу. Сот билiгi дұрыс
тапсырмаларды қажет етуi. Сот отырысындағы
мәдениеттiлiктiн қалпына келтiрiлуi. Сот процессiнде
сот төоағасы үлкен қызмет атқарады.
Процессте сот билеушiсi бiрiңғай iсте тұлғалармен,
басқа да тұлғалар мен қарым-қатынас жасайды. Сот
процессiнде этика сұрақтары жалпылама және басқа
тұлғалармен ескерiледi.
2. Соттың басқа да шешiмдерiмен үкiмнiн мазмұны
әр қилы болады. Заң мен моральдiктiн қажеттiлiктерi
заң үкiмiмен байланысты. Соттың қаталдығы этикалық
соттың кодексi.

13. Этикалық сот алқасы. Сот алқасынның этикасы.

• Этиканың жалпы принципi процессте
Прокурор процесс кезiнде мемлекеттiн сенiмдi
тұлға болып келедi. Сот алқасынның бiлiктi
көрсеткiшi. Этикалық мiнездiн принципi
процессте тендiлiктi қадағалайды.
Прокурордың этикалық бiлiтiлiгi. Процесс
кезiнде адвокат өз қорғауындағы және де басқа
да тұлғалармен жұмыс жасайды. Адвокаттың
құпия адвокат процесс кезiнде бiрiңғай
жауапкершiлiктi қадағалайды. Адвокаттың
қорғаныш сөзi этикаға жүктеледi.

14. Назарларынызға рахмет!