Кәсіпорынның ұйымдық - құқықтық нысандары

1. Кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық нысандары

221ққ
Бейсенбеков.Е

2. ,

Кәсіпорынның
ұйымдыққұқықтық нысаны дегеніміз –
заңмен және басқа да құқықтық нысанмен
қарастырылған, кәсіпорынның қалыптасуыны
ң құрылымдық тәсілі мен түрі, оның
меншік формасы, шығаратын өнім көлемі мен
ассортименті, оның капиталының қалыптасуы,
қызметінің сипаты мен мазмұнына тәуелді
болғандықтан және
әртүрлі фирмааралық одақтарға кіру тәсілі мен
бәсеке күресін жүргізу әдісіне байланысты
жіктелуі.

3. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексіне сәйкес  кәсіпорынның ұйымдық-құқықтық формалары мынадай түрлері бар:

Шаруашылық
серiктестiк
Акционерлiк
қоғам
Өндiрiстiк
кооператив
Шаруа
қожалықтары
Жеке (дара)
кәсіпкерлік.

4. Шаруашылық серiктестiк

Жарғылық капиталы құрылтайшылардың
(қатысушылардың) үлесiне (салымдарына)
бөлiнген коммерциялық ұйым шаруашылық
серiктестiк деп танылады.
Құрылтайшылардың (қатысушылардың)
салымдары есебiнен құрылған, сондай-ақ
шаруашылық серiктестiк өз қызметi
үрдiсiнде өндiрген және алған мүлiк меншiк
құқығы бойынша серiктестiкке тиесiлi
болады.

5. Шаруашылық серiктестiкке қатысушылардың құқықтары:

құрылтай құжаттарында белгiленген тәртiппен
шаруашылық серiктестiктiң iстерiн басқаруға қатысу
шаруашылық серiктестiктiң қызметi туралы ақпарат алуға
және құрылтай құжаттарында белгiленген тәртiппен оның
құжаттамаларымен танысуға
таза табысты бөлiсуге қатысуға құқығы бар. Құрылтай
құжаттарының бiр немесе бiрнеше қатысушыны пайданы
бөлiсуге қатысудан шеттетудi көздейтiн ережелерi жарамсыз
болып табылады
шаруашылық серiктестiк таратылған жағдайда несие
берушiлермен есеп айырысқаннан кейiн қалған серiктестiк
мүлкiндегi өздерiнiң үлесiне сәйкес мүлiктiң бiр бөлiгiн
немесе оның құнын алуға құқылы.

6. Шаруашылық серiктестiкке қатысушылар міндеттері:

құрылтай
құжаттарының
талаптарын сақтауға
салымдарды құрылтай
құжаттарында
көзделген тәртiп,
мөлшер, әдiстер және
мерзiмдер бойынша
салып отыруға
шаруашылық
серiктестiк
коммерциялық құпия
деп жариялаған
мәлiметтердi жария
етпеуге мiндеттi

7. Шаруашылық серiктестiк

Толық
серiктестiк
Қосымша
жауапкершiлiгi
бар серiктестiк
Сенiм
(коммандиттiк)
серiктестiгi
Жауапкершiлiгi
шектеулi
серiктестiк

8. Акционерлiк қоғам

Өзiнiң
қызметiн жүзеге асыру үшiн қаражат тарту
мақсатында акциялар шығаратын заңды тұлға
акционерлiк қоғам болып танылады. Акционерлiк
қоғамның акционерлерi осы заң актiлерiнде
көзделгеннен басқа жағдайларда оның
мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi және өзiне
тиесiлi акциялар құнының шегiнде қоғамның
қызметiне байланысты шығындар тәуекелiн
көтередi. Акционерлiк қоғамның өз
қатысушыларының мүлкiнен оқшауланған мүлкi
болады, өз мiндеттемелерi бойынша өз мүлкi
шегiнде жауапты болады және өз
қатысушыларының мiндеттемелерi бойынша жауап
бермейдi.

9. Акционерлiк қоғам

Еншiлес
ұйым
Тәуелдi
акционерлiк
қоғам

10. Өндiрiстiк кооператив

Азаматтардың
бiрлескен
кәсiпкерлiк қызмет үшiн мүшелiк
негiзде олардың өз еңбегiмен
қатысуына және өндiрiстiк
кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк
жарналарын бiрiктiруiне
негiзделген ерiктi бiрлестiгi
өндiрiстiк кооператив деп
танылады. Кооператив мүшелерi
екеуден кем болмауға тиiс.

11. ,

Шаруа қожалығы– заңды
тұлға құқығына ие дербес шаруашылық
жүргізуші субъект түріндегі ерікті
кәсіпкерлік нысаны. Мұндай
шаруашылықты жеке азамат, оның отбасы
немесе ауылшаруашылық өнімін өндіретін,
ұқсататын, сататын адамдар тобы құрады.

12. ,

Дара кәсіпкерлік - жеке
тұлғалардың кіріс алуға бағытталған,
жеке тұлғалардың өздерінің меншігіне
негізделген және жеке тұлғалардың
атынан олардың тәуекелі үшін және
мүліктік жауапкершілігімен жүзеге
асырылатын бастамашылық қызметі