Аурудың оқу тарихын жазумен науқасты курациялау

1. Қожа Ахмет Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті Шымкент медицина институты Дипломнан кейінгі оқыту бөлімі

Неврология, психиатрия, наркология кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы:Аурудың оқу тарихын жазумен науқасты
курациялау
Қабылдаған: Шәкен .А
Орындаған: Түймебай .С
тобы ЖМҚ-507
Шымкент 2016

2. Жоспар

Кіріспе
I. Негізгі бөлім
1. Неврологиялық аурулардың
клиникалық ауру тарихының схемасы
2. Науқасты курациялау
II. Қорытынды
III. Пайдаланған әдебиеттер

3.

Клиникалық ауру тарихын жазуда
әдістемелік зерттеулер, тәжірибелік
дағдылар, топикалық, дифференциальды,
клиникалық диагноздарды анықтау
маңызды болып табылады.

4.

5. НАУҚАСТЫҢ ТҮСКЕН КЕЗДЕГІ НЕГІЗГІ ШАҒЫМДАРЫ

Науқастың түскен кездегі шағымдарын
келтіріп, оның ішіндегі басты және қосымша
шағымдарын айыру.
Шағымдар бойынша қай мүшенің немесе
жүйенің зақымданғанын шамамен болжау.
Шағымдарды талдау (әр шағымды өзінің
түріне байланысты қосымша сұрақтар арқылы
талдап анықтау).
Төмендегі берілген схема бойынша
сұрастырып барлық жүйелер мен мүшелерінің
функциясын анықтау.

6. РЕСМИ МӘЛІМЕТ (паспорттық бөлім)

1. Фамилиясы, аты, әкесінің аты ____________________________
2. Жасы _________________________________________________
3. Жынысы ______________________________________________
4. Білімі _________________________________________________
5. Жұмыс орыны __________________________________________
6. Мамандығы ____________________________________________
7. Атқаратын қызметі ______________________________________
8. Аурудың мекен-жайы ____________________________________
9. Ауруханаға түскен күні, сағаты ____________________________
10. Ауруханадан шыққан күні ________________________________
11. Жолдаманы берген мекеме ________________________________
12. Жолдама берген мекеменің диагнозы ______________________
13. Қабылдау бөлімінің диагнозы _____________________________
14. Клиникалық диагноз:
Негізгі ауру ____________________________________________
Негізгі аурудың асқынуы _________________________________
Қосымша (ілеспелі) ауру _________________________________

7.

8. ҚАЗІРГІ АУРУДЫҢ ТАРИХЫ

Бұл тараудың мақсаты аурудың басталуынан осы кезеңге
дейінгі аралығындағы даму барысын анықтау. Тиісті сұрақтар
арқылы: аурудың қашан, қалай басталғанын (кенеттен,
біртіндеп), алғашқы белгілері қандай болды, әрі қарай барысы:
күшеюі немесе үзілмелі (бір қайталауы). Өршу немесе басылу
(ремиссия) кезеңдерінің ұзақтығы.
Ауырғаннан бері жұмысқа жарамдылығы. Осы аурудың
себебінен мүгедек болса, онда қай уақыттан бастап мүгедек
және мүгедектің қай тобына жататынын сұрастыру керек.
Мүмкіншілігінше аурудың себебін анықтау: ауру уайымқайғы ,травма, салқындау, тамақ тәртібін бұзу т.с.с. Әсіресе
емханаға осы түсудің алдында болған аурудың өршуінің себебін
анықтаған жөн. Дәрігерлерге қаралды ма, емделді ме? Емделсе
емнің нәтижесі қандай болды? Қандай қосымша зерттеулер
жасалды (қанның, несептің анализі, рентгеноскопия, ЭКГ
нәтижелері) қандай диагноз қойылды?

9. АУРУДЫҢ ӨМІР ТАРИХЫ.

Науқастың өмірі туралы сұрастыруды
жалпы биографиялық мәліметтерден
бастайды: туған жылы мен жері.
Сонымен қатар әлеуметтік анамнез,
кәсіптік анамнез, балалық шағы, зиянды
әдеттер, ауырған арулар, аллергиялық
анамнез, эпидемиологиялық анамнез,
тұқымқуалаушылық мәлімет

10. ОБЪЕКТИВТl ТЕКСЕРУЛЕР

Науқастың жағдайы : қанағаттанарлық, орташа
ауыр, ауыр, өте ауыр, агональды.
Төсектегі қалпы: активті, пассивті, мәжбүрлік.
Дене бітімі: нормостеникалық, гиперстеникалық,
астеникалық.
Тері, кілегей қабаты, шашы, тырнақтары, лимфалық
түйіндері.
Басы: түрі, мөлшері, тыртықтар мен сүйек
дефектілерінің болуы.
Омыртқа: конфигурациясы, күш түсіргенде және
перкуссия кезінде ауырсыну. Буындардың жағдайы.
Дизрафикалық статустың болуы.

11.

12. lШКl МҮШЕЛЕРl

Тыныс алу мүшелерінің жүйесі. Жүрек
тамыр жүйесі. Ас қорыту жүйесі (бауыр
және талақты қосқанда), несеп жыныс және
эндокринді жүйелер.

13. ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСl:

Психикаға, орынға ориентировкасы, қоршаған ортаға,
контактылық уақыты, галлюцинация, өзінің жағдайына
критика жасау, өтіп кеткен және өткендерге есінің
жағдайы.
Интеллект (жасына және біліміне сай келеді немесе
келмейді) науқастың көңіл күйі.
Сөйлеуді тексеру: сөйлеудің артикуляциясы, моторлы,
сенсорлы, амнестикалық, семантикалық, афазиялық.
Жазуын, оқуын тексеру. Праксис және гнозистер.
Менингеальды симптомдар: шүйде, бұлшық еттерінің
регидтілігі. Керниг, Брудзинский, Лессаж симптомдары.
Балалардағы еңбектерінің жағдайы. Бас ми нервтері.

14.

15.

• І жұп - сезу нерві. Сезудің төмендеуі, болмауы,
жоғарылауы, сезу галлюцинацияларының болуы.
• ІІ жұп - көру нерві. Көру өткірлігі. Амблиопия
(амавроз). Ақ түстерге көру аймағы (гемианопсия,
концентрирлі тарылу скотома) көру
галлюцинациялары, түс сезімі (дальтонизм). Көз
түбі (көру нервісінің емізікшелерінің іркілуі, көру
нервісінің невриті, емізікшелердің атрофиясы).
• ІІІ, ІV, VІ жұп - көз қозғалтқыш, бүйірлі, әкетуші
нервтері. Көз алмасының кеңеюі,көру аймағы
жағдайы. Көз алмасының жағдайы (сыртқа, ішке
көздің қитарлануы, диплопия), қарашықтардың
ауқымы және түрі. Көз алмасының қозғалу көлемі.
Конвергенция және аккомодацияларға
қарашықтардың реакциясы.

16.

17.

V жұп - үштік нерві. Бет аймағында ауырсыну
және парестезия, нервтен шығатын тармақтардың
нүктелерін басқанда ауырсынуы, перифериялық
және сегментарлық аймақтардағы бет терісінің
сезімталдығы. Корнеальды және конъюктивальды
рефлекстер. Шайнау бұлшық еттері (жиырылу
күші, тонусы, графикасы).
VІІ жұп - бет нервісі. Тыныштық кездегі беттің
симметриясы. Мимикалық бұлшықеттердің қолғалу
көлемі: көтергенде және қасын түю,көздерін жұму,
Ұртын үру, тістерін тигізу, түтік тәрізді еріндерін
шүртейту. Симптомдары: логофтальм. Белла, парус
және Шарконың сұрау белгісі, жас ағу және көздің
құрғауы, тілдің 2/3 алдыңғы бөлігінде гипогевзия.

18.

19.

VІІІ жұп - есту және вестибулярлы
нервтер.
Есту паспорты.
AS
AD
1м
6м
Естудің төмендеуі немесе болмауы,
құлақтың шулауы, есту галлюцинациялары.
Бас айналу. Жүрісінің өзгеруі,
горизонтальды және вертикальды нистагм.

20.

21.

• ІX, X жұптар - тіл жұтқыншақ және кезбе нервтері.
Науқастың дауысы: дауысты, гипофония, назология.
Жұтынуы: қырылдауы, тағамдардың мұрынға түсуі,
жұтынудың толық болмауы. Фонацияда жүмсақ
таңдайдың қоғалысы, тыныштық кездегі жағдайы.
Жұтыну рефлексі. Тілдің 1/3 артқы бөлігіндегі дәм
сезімі.
• XІ жұп - қосымша нервісі. Кеуде-бүғана-емізікше және
трапеция тәрізді бүлшық еттердің қозғалысының
көлемі, күші, тонусы. Бастың бұрылуы, иықты
көтергенде, горизонтальды бағытта қолды жоғары
көтеру.
XІІ жұп - тіласты нерві. Тілдің ауыз қуысында, ауыз
қуысынан шығарғандағы жағдайы (ортаңғы сызықпен
немесе тілдің бір жағына ауытқуы). Фибриллярлы
дірілдеткенде, тілдің бүлшық еттердің атрофиясы.
Сөйлеудің артикуляциясы, дизартрия, анартрия.

22. ҚОЗҒАЛҒЫШ СФЕРА:

• Науқастың жүрісі: спастикалық,
паретикалық, степажды, атактикалық,
адымдауы. Вернике-Манна позасы.
Фибриллярлы дірілдегенде,
псевдогипертрофиясында, бұлшық ет
атрофиясында дене бұлшық еттерін жалпы
қарау.
• Активті қозғалыс көлемі: толық, шектелген,
қозғалысының болмауы.

23.

24. БҰЛШЫҚ ЕТТЕРДІҢ КҮШТЕРl:

Бүлшық ет тонусы пассивті аяқ - қолдардың
және бұлшық еттерді сипағанда анықталады.
Бұлшық еттері қалыпты, гипертония, пирамидалы
немесе экстензорлы дистония. Мишық функциясы.
Тепе-теңдікті, қозғалыстың координациясы мен
синергиясы, Ромберга сынамасы, саусақ-мұрын,
табан-тізе, адиодохокинез Бабинский сынамаларын
анықтау. Симптомдары: Ромберга қалпында
түрақсыздық, саусақ-мұрын сынамасы, жанынан
өту, гипертермия, интенционды дірілдеу, нистагм,
скандирленген сөйлеуді анықтау.

25.

26. РЕФЛЕКТОРЛЫ СФЕРА:

Терең рефлекстер: карпорадиальды, бүгілу-шынтақты,
жазылу - шынтақты, тізе, ахиллов.
Беткей, ішастар (жоғарғы, ортаңғы, төменгі)
рефлекстер.
Табан, кримастер рефлекстері.
Айқын рефлекстер дәрежелері: тірі, әлсіреген, болмауы,
тегіс емес - анизорефлексия. Бабинский, Оппенгейм,
Гордон, Шеффера, Гроссмана, Россолимо, Бехтерева,
Жуковский патологиялық табан рефлекстері. Табан
және тізе тостағаншалар клонустары. Оральды
автоматизм рефлекстері: тұмсықты, алақанды-иек асты,
Маринеску-Радович, Янишевский жармасу
рефлекстері.

27.

28.   СЕЗІМТАЛДЫҚ СФЕРА:

СЕЗІМТАЛДЫҚ СФЕРА:
• Парестезия, ауырсыну және олардың сипатына,
орнына шағымдану. Шүйде нервтері шығатын,
паравертебральды, Эрба-Валле және т.б. нүктелерді
басқанда ауырсынудың болуы. Нерв бағанасы және
тұбіршіктерді тартылу симптомдары: Лассега,
Нери, Вассерман,Мацкевич. Беткей сезімталдықты
тексеру: ауырсыну, температуралы, тактильды.
• Терең сезімталдықты тексеру: бұлшықет - буын
сезімі, вибрационды, күрделі түрдегі сезімталдық,
сезімталдық орыны, екі жақты, үш жақты сезімдер.
Сезімді сызудың бұзылыстары.

29.

30. ВЕГЕТАТИВТl НЕРВ ЖҮЙЕСl

• Тері жабындылары: бозғылт, гиперемия,
мраморлы, майлы, гипергидроз, құрғақты.
Шаштары: тақыр, түсу. Тырнақтары: сынғыш,
деформация, қалыңдауы, Мебса сызығы.
• Дермографизм.
• Жергілікті және рефлекторлы. Ашнер
пиломоторлы рефлекс, ортоклиностатикалық
сынама. Ойылу, артопатия болуы. Жамбас
мүшелерінің бұзылуы: несептің кідіруі, ұстай
алмау, нағыз немесе өтпелі, императивті
жағдайлар, Горнер үштігі.

31.

ТОПИКАЛЫҚ ДИАГНОЗ
Науқастың негізгі объективті тексерулеріне, анықталған патологиялық
ошақтардың орналасуынадағы симптомдармен синдромдарына сүйене
отырып қою. Бүл кезде ошақты, көп ошақты, нерв жүйесінің жүйелі
зақымдануларын анықтау. Топикалық диагнозды сызу.
БОЛЖАМДЫ ДИАГНОЗ
Анатомиялық және объективті мәліметтеріне сүйене қою.
ҚОСЫМША ЗЕРТТЕУ ТӘСlЛДЕРlНlҢ НӘТИЖЕЛЕРІ
Қан, несеп, Жүлын сұйықтықтарының анализдері. Бас және омыртқаның
рентгенографиясы, көз түбін анықтау, ЭЭГ, РЭГ, ЭМГ, ЭхоЭГ жәнет.б.
ДИФФЕРЕНЦИАЛЬДЫ ДИАГНОЗ
СОҢҒЫ КЛИНИКАЛЫҚ ДИАГНОЗ
ЕМl. КҮНДЕЛlК, ЭПИКРИЗ