Асқорыту ағзаларының қатерлі және қатерсіз ісіктері

1.

Семей медицина университеті
Паталогиялық анатомия және сот медицинасы
кафедрасы
Тақырыбы: Асқорыту ағзаларының қатерлі және қатерсіз
ісіктері
Орындаған: Құмарқанов Т.Е.
334 топ ЖМФ
Қабылдаған: Стабаева Л.М.
Семей 2018ж.

2. Жоспар:

Кіріспе
Негізгі бөлім
Өңеш ісіктері
Асқазанның ісіктері
Ішек жолдарының ісіктері
Бауыр ісігі
Ұйқы безі ісігі
Қорытынды

3. Кіріспе:

Асқорыту жолдарының ісіктеріне өңеш, асқазан,
ішек-қарындардағы
ісіктерді
жатқызамыз.
Олардың өздері дамуына байланысты қатерсіз,
қатерлі болып келеді.

4. Өңеш рагы

Жалпақжасушалы рак (син.эпидермиялық рак) – өңеш
рагының ең жиі кездесетін түрі. Ер адамдар әйел
адамдарға қарағанда 3-4 есе жиі ауырады. Симптомдық
белгілердің басым түрі басында тығыз тамаққа, кейін
сұйық тамаққа дисфагия пайда болады. Арықтау дамиды.
Сирек гиперкальциемия байқалады. Науқастардың 10%
еріннің, тілдің, ауыз қуысының метахронды кейде
синхронды рагы байқалады. Екі клинико-морфологиялық
формасын ажыратады.
1. Беткейлік жалпақжасушалы рак (син: ерте рак,
интрмукозды рак) жергілікті лимфа түйіндерінде
метастаздары бар жоғына қарамай,өңештің сілемейлі
қабатының астынан ары қарай жайылмайды.
2. Терең инвазиалы жалпақжасушалы рак- бұл
өңештің кеуде бөлігінің ортаңғы, төменгі бөлігінде
дамиды.

5.

Өңештің жалпақжасушалы рагы

6. Асқазан полипы

Полип – бұл сілемейлі қабықтың
саусақтәрізді, саңырауқұлақ тәрізді немесе
одан да күрделі формалы шығыңқылар.
Бұл интакттілі сілемейлі қабықшаны
көтеретін осы қабықшаның
компоненттерінен немесе интрамуральді
(стромалы, лимфоидты және т.б.)
құрылымдардан тұруы мүмкін.

7.

Асқазан полипы
Макраскопиясы

8.

Асқазан полипі
Микроскопиясы

9. Асқазан кистасы

Киста – осы мүше тінінің екі еселенуі
(дупликациясы) нәтижесінде пайда
болатын, асқазанның дамуындағы дефект.

10.

Асқазан кистасы

11. Асқазан аденомасы

Асқазан аденомасы — тубулярлы
құрылымдардан түзілген, дисплазиясы бар
эпителиймен қапталған, нақты шектелген
қатерсіз ісік.
Эпителий қабықшасының дисплазия
деңгейіне қарай жіктейді:
Төменгі дәрежелі дисплазия
-Сілемейлі қабықшаның беткейінде
жүреді.
Жоғарғы дәрежелі дисплазия
-Сілемейлі қабықшаның терең
қабаттарында журеді.

12.

Асқазан аденомасы

13.

Асқазан аденомасы

14.

Аденома
Тубулярлы
Ворсинкалық
Тубулярлыворсинкалық

15.

16. Асқазан аденокарциномасы

Аденокарцинома адамдарда ең кең тараған ауру.
Бұл ісіктің дамуына: Helicobacter pylori –мен
шақырылған инфекциямен ауыру,атрофиялық
гастрит,асқазанның эпителиальді
құрылымдарының энтеролизациясы, асқазанның
хроникалық язвасы және Менетрие ауруы.
Асқазанның аденокарциномасы басқа да
органдарда болатын, жасушалардың генетикалақ
аппартының аберрациясымен қатар көрінеді.

17. Асқазанның аденокарциномасы

18. Аденокарциноманың таралу жолдарының түрлері мен типтері.

Инвазия арқылы.
Лимфогендік генерилизация арқылы.
Гемотагенді жол арқылы.
Трансплантациялық жол арқылы.

19. Асқазанның қатерлі аденокарциномасы

20. Формасына қарай:

АДЕНОКАРЦИНОМА
Тубулярлы
Папиллярлы
Муцин
тәрізді
Жасушалары
сақина
тәрізді

21. Диференциалдану дәрежесіне қарай:

Аденокарцинома
Жоғары
Жақсы
диф-ган
диф-ган
Төмен
диф-ган
Дифланбаған

22.

Асқазан
рагы
Ерте асқазан рагы
Асқазанның кіші
иілімінде болады
Прогриссирлеуші
асқазан рагы
Асқазан
бұлшықеттеріне
терең енеді

23.

Асқазанның экзофитті рагы

24.

Ерте асқазан рагы
Полип
тәрізді
Беткейлік
Ойық
жараланған

25. Асқазан карциномасы:

Асқазан карциномасы асқазан ісіктерінің ішінде
0,3% алады. Көбінесе Японияда жиі кездеседі.
Оның екі формасы болады:
1. Атрофиялық
гастритпен
ассоциацияланған,
көптік.
2. Аталған байланысы жоқ, жеке.

26.

Асқазан карциномасы

27. Ішек жолдарының ісіктері:

Ішек жолдарының ісіктері жалпы ісіктердің
арасында ең жиі кездесетіні. Бұл ісіктен өлім саны
12% құрайды.
Зерттеу материалы болып.
Биопсияның колоноскопиясы
Биоптатты гистологиялық зерттеу

28. Тоқ ішектің гиперпластикалық полипі

Гиперпластикалық полип (син.
метапластикалық полип) жабынды эпителийдің
жасушаларының пролиферациясымен
сипатталады.
Клиникалық симптомдары байқалмайды.
Тоқ ішекте барлық карциноманың 15%, аденомасы
50-60 жасар ер кісілер мен әйелдердің жартысында
кездеседі.

29.

Гиперплазиялық полип

30. Тоқ ішек қатерлі ісігі (рагі) этиологиясы:

Рак ісіктерінің пайда болуында маңызды қызмет
атқаратын факторлар болып рак алды аурулар
жатады. Олардың ішінде ең алдымен тоқ ішектегі
жанұялық және тұрмыста болған полипоздар,
түтікті тәріздес ісіктер және аденоматоздық
полиптер. Зерттеушілер тоқ ішек рактарының
пайда болуын жергілікті халықтың қоректену
сипатымен және тамақтың құрамымен
байланысты деп санайды.

31.

32. Патологиялық анатомиясы:

Тоқ ішек рагінің 90%- тен астамының құрылысы
аденокарциномалар. Кілегейлі, жазық жасушалы
және дифференциаланбаған рактар – аса сирек
кездеседі. Кілегейлі қабықта пайда болған ісік ,
ішек қабырғасының барлық қабатында өсіп, ішекке
таралады. Ісіктің өсу типіне қарай рактың
экзофиттік және эндофиттік түрлері болады. Оның
метастаздануы гематогендік, лимфогендік,
имплантациондық жолдармен жүреді.

33.

Экзофитті ісіктер шегі айқын болып ішектің
саңылауына қарай өсіп, ішектің бойымен тарауы
және терң қабаттарына өсуі бәсең болады.Ісіктің
бұл түрі кең негізде отырған полип сияқты ,
түйінді немесе түсті капустаға ұқсас болып
бүрленіп өседі де, тоқ ішектің оң жақ бөлшегінде (
бүйенде, өрме тоқ ішекте, ішектің бауыр
бұрышында) жиі кездеседі.

34.

Тоқ ішектің сол жақ және көлденең
бөлшегінде эндофиттті және жаралы түрлері жиі
кездеседі.Ісіктің бұл түрлері ішектің шеңберін,
саңылауын тарылта терең қабаттарына
тарап,беріштеніп өседі. Ісіктің аралас түрі ішектің
екі жақ бөлшегінде бірдей жилікте кездеседі.
Ісік ішектің шырышты қабатынанан басталып,
микроскопиялық құрылысы бойынша:
аденокарцинома , шырышты, қомақты рак және
аралас түрі болып бөлінеді. Тоқ ішек рагі баяу өсіп,
кеш метастаз береді. Экзофитті ісіктің
макроскопиялық шегі мен микроскопиялық шегі
үйлесетін болса, инфильтративті ісіктің
макроскопиялық шегінен 2-3 см қашықтықта рак
клеткаларын кездестіруге болады.

35.

36.

Тоқ ішек рагі лимфа жүйелері арқылы метастаз
береді.Лимфа жүйесі арқылы метастазды жиі
ішектің сол жақ бөлшегінде орналасқан эндофитті
өскен шырышты және қомақты ісіктер береді.
Қан арқылы метастаз негізінде бауырда пайда
болады.

37. Тоқ ішек көлемі және таралуы бойынша рак 4 сатыға бөлінеді:

таралуы бойынша рак 4
сатыға бөлінеді:
1-саты. Кілегей қабықпен шектелген және кілегей астындағы
қабатта болатын ісіктер, метастаздары жоқ.
2-саты.
А) ішектің жарты шеңберінде орналасқан әрі оның шегінен
шықпайтын ісік, метастаздары жоқ.
Б) лимфа түйіндерінде метастаздары болатын ісік.
3-саты.
А) Ішектің жарты шеңберінен көбірек орын алатын және іш
астарда өсетін ісік,метастаздары жоқ.
Б) Лимфа түйіндерде метастаздары бар. Кез-келген шамадағы
ісік.
4-саты. Ішектен өтіп, көрші ағзаларға өсетін және лимфа
түйіндерінде метастаздары бар. Метастаздары бар ісік.

38. Бауыр рагы

рактың өте сирек
кездесетін түрі,
көбінесе бауыр
циррозына
байланысты 50-60
жастан кейін
дамиды.

39.

Сыртқы көрінісіне қарап бауыр
рагының: 1)түйінді; 2)ауқымды;
3)диффузды түрлерін ажыратады.
Рактың түйінді түрінде бауырда бірнеше ісік
түйіндері табылады. Олардың түрі ақшыл, сары
немесе сарғыш жасыл, консистенциясы жұмсақ
немесе қатты. Ісік түйіндері бірнеше жерден бір
мезгілде өседі. Ауқымды рак бауырдың бір
бөлігінде іріісік түйіні түрінде өседі. Кесіп
көргенде ол ақшыл сұр немесе некроз, қан
құйылуға байланысты, шұбар түсте көрінеді.
Диффузды рак цирроздық өзгерістер негізінде
дамиды, кейде ол бауыр тканіне араласа өсіп,
сыртқы көрінісі анық білінбейді. Кейде рак
диагнозы микроскопиялық тексеруден кейін
ғана

40.

Бауыр рагын туындау көзі бойынша бірнеше
топтарға бөледі:
1)бауыр клеткалары рагы;
2)өт жолдары рагы;
3)аралас рак;
4)дифференциаланбаған рак.
Осылардың ішінде ең жиі
ұшырайтыны гепатоллюлярлы рак. Рак
клеткалары трабекула типіндегі
құрылымдар түзеді, кейде олардың
арасында без түзілісі тәрізді саңлаулар
пайда болады.

41.

Холангиоцеллюлярлы рак өт жолдарының
эпителиіне ұқсайтын клеткалардан тұрып,
безді рак құрылысына ие болады.
Дифференциаланбаған рактарға ашық түсті
клеткалардан тұратын рак және
анаплазиялық рак кіреді, олар клетка
атипизмінің басымдығымен сипатталады.
Бауыр рагы лимфа түйіндеріне, гематогенді
жолмен өкпеге, миға, бүйректерге метастаз
береді. Кейде рак түйіні бауырдың өзінде
метастаз жолымен таралады.[1]

42. Ұйқы безінің ісіктері

Қатерсіз ісіктер:
а) Инсулома (бета клеткалы аденома) - ісік клеткалары
инсулин шығарады. Ол гипогликемия синдромын
береді.
б) Улъцерогенді аденома (гастринома) - ұйқы безінің
инсулин шығармайтын клеткаларынан өседі. Бүның
клеткалары гастрин шығарады.
Гастрин қарынның шырышты қабатынан тұзды
қышқылдың көп шығуына соғып қарын және ұлытабар
язвасына ұшыратады.
Гастриноманың 60% қатерлі ісікке жатады, ол лимфа
бездеріне, бауырға, өкпеғе, брюшинаға, теріғе метастаз
береді. Золлингер-Элиссон синдромын береді.

43. Ұйқы безінің рагі

Барлық қатерлі ісіктердің 2-7% жетеді. Ер адамдар
әйелдерден екі есе жиі ауырады. Рак бездің басында
(70%) өседі. Көбінесе аденоқарцинома өседі. Ісік тез
арада жалпы өт жолына, ұлытабарға, қарынның
антралды бөлігіне және денесіне, кұрделі
қантамырларына шабады. Бауырға, өкпеге, бүйрекке,
сүйекке гематогенді жолмен жайылады.
Науқас ұйқы безінің функциясы бұзылуынан,
диспепсиядан, шаршампаздықтан, ішінің
ауырсынуынан, кейде іш өтуінен басталады. Одан соң арықтау, дене сарғайуы, іш ауыруы күшейеді. Іш
ауыруы, жамбасқа, белге (опоясывающая) шабады.
Курвуазье симптомы (созылып ұлкейген, ауырмайтын
өттің анықталуы).

44.

45. Қорытынды:

Жоғарыда көрсетілгендей асқазан ішек
жолдарының ісіктері сан алуан болып келеді. Және
де олар басқа да мүшелерге метастаз жая алады.
Сондықтан оларды ең алдымен алдын алған жөн.

46. Қолданылған әдебиеттер:

www.google.kz.
kz.wikipedia.org
А.И.Струков, В.В.Серов Патологиялық анатомия
(Жалпы аурулар бөлімі)
Патологиялық анатомия. А.И. Струков, В.В.
Серов. Қарағанды 1996 ж.