Паразиттік аурулар. Анықтамасы

1.

ҚОЖА АХМЕТ ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ
ҚАЗАҚ - ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ
Медицина факультеті
«» кафедрасы
Қабылдаған: Букебаева
Орындаған:Мухиддинова В
Тобы:ЖМ-114

2.

Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
A)Паразиттік аурулар
а)Қотыр
б)Битшеңдік
в)Қышыма
с)Қызғылт теміреткі
III. Қорытынды

3. Паразиттік аурулар. Анықтамасы

Кейбір дерматоздар адам терісіне енетін жәндіктермен (кенелер, биттер,
бүргелермен) шақырылады.
Битшеңдік
Адам терісінде биттің 3 түрі бар:
1.Бастық ;
2.Киім кешектік;
3.Қасағалық.
Бастағы биттеу Pediculus capitis адамнан адамға тіке контактта болғанда,
сонымен қатар біреудің бас киімдерін, тарақ, орамалдарын қолданғанда
беріледі.
Бас биті – сұр түсті, атасы 2-3 мм, анасы 2,4-4 мм. Бастың шашына түскенде
ұзындығы 0,75-0,8 мм ақшыл-сұр түсті сірке қалдырады. Олар хитин затымен
шашта мықты ұсталады. Бит шыққанда қышыма басталады. Импетигомен
асқанады. Биттер бастың шашты бөлігінен басқа, қаста, сақал және мұртта
орналасуы мүмкін. Биттердің тістеп алуы және олардың сілекей ферменттері
қатты қышу шақырады.
Диагноз сіркелер мен биттердің ануықталуымен расталады.

4.

5.

Киім кешектік бит – Pedikulus
corporis. Бұл биттер бастағы
биттерге қарағанда ірілеу
болады, олар төсек жабдықтар
қыртыстарыдан көйлектен
денеге өтеді. Көбінесе киімнің
теріге тиіп тұратын жеріне
орналасуы мүмкін және қатты
шаққанда қышиды. Қасынғанда
сызықша экскорация түзіледі.
Сыздауықпен, пиогендік
информациямен асқынуады.
Орналасуы – төсек жабдықпен
тығыз жанасатын тері
аймақтары мойын, жаурын, бел
аймақтарында болады.

6.

Қасаға биті немесе
ПЛОЩИЦА- Pediculus
pubis- көлемі өте үлкен –
ұмада, бұтаралықта,
шапта, артқы тесік
айналасында сиректеу –
кірпікте, сақалда
орналасады. Жүн басқан
кісілерде денесінің
барлық жерінде болуы
мүмкін. Шашта майда
сіркелер табылады.
Қасынған із, көкшіл дақ
пайда болады және
қышыма сезімі
байланысты.

7. Емі:

Асқынусыз биттеуде шашқа керосинді өсімдік майымен араластырып .
жатады да қағазға салып байлап қояды. 8-10сағат өткен соң шашты сабын
қосып ыстық сумен жуады. Сіркені алу үшін бірнеше күн шашты мүсәтір сулап,
содан кейін мақта салып ірі тарақпен тарайды. шашты қырық 5-10%ақ сынап
майымен н\е сынаппен күкірт қоспасын жағу, теріні алмас спиртінің ерітіндісін
сүрту керек.
Киім кешектік бит –Жалпы гигиена шараларын жүргізеді: киімді
дизинфекциялау, моншада шомылу.
Қасаға битін емдеу үшін пара плюс, спрей-плюс, аэрозолін қолданады.
Профилактикасы;
Біттеудің пайда болуына тазалықтың болмауы,
біреудің жеке гигиеналық заттарын және киімін
қолдану алып келеді, сондықтан негізгі алдын алу
шаралар халықтың санитарлық мәденіетін көтеру
және жалпы гигиеналық шаралар жүргізу.

8. Қышыма чесотка

Балалар Қышымасы prurigo infantum ,
ересектер қышымасы -prurigo adultorum және
түйінді қышыманы-prurigo nodosum ажыратамыз.
Балалар Қышымасы (prurigo infantum)-Реактивтіліктің конституциональді өзгерген
фонында дамитын, тері мен кілегейде аллергиялы қабынумен көрінетін клиникалық
белгілер кешені.
Тері ауруының жұқпалы ауруы. Қышыма кенесімен шақырылады.
Патогенез. Иммунды аллергиялық реакциясының адам организміне әртүрлі тағамның
әсерінен түсуінде кененің болуыда мүмкін.
Клиникасы. Бет, дене және аяқ-қолдарының терісіндегі экскориациямен жүретін
қышынуымен қоса коптеген жайылған эритематозды- сквамозды, папуло-везикулезді
бортпелер болады. Аяқ-қолдың жазғыш бетінде көп мөлшерде тез серозды
қабыршақпен жабылатын папуло-везикулезді элементтер корінеді.

9.

10. Диагностикасы

Атопиялық дерматит пен қотырдың айырмашалағы –
қышымасы бар науқастарда пигментация мен лихенизация
ошақтары болмайды. Бөртпелер көбіне жазғыш
бөліктерінде, ал атопиялық дерматитте- бүккіш беттерінде
орналасады. Ажырату диагностикасын қотыр мен
токсикадермиямен жүргізеді.
Емі
Маңызды орынды диетотерапия алады. Емшек сүті
жетіспегенжағдайда донорлқ сүт қажет.арнайы
гипосесибилизация мақсатында емшек берместен 15-20
мин бұрын 10-15 тамшы сауылған ана сутин беру қажет.
-Бифукал, бактисубтил секілді ферментті препараттарды.
Антигистаминді қышынуға қарсы заттармен (тавегил,
фенкарол, диазалин) комплексті түрінде тағайындайды.
Калций препараттары.
Егерде дермографизмде метилксантинерді эуфилин,
теофилин тағайындалады, Алибур мазь
Физиотерапия, емдік ванналар қолданылады.

11.

Ересектер қышымасы -prurigo
adultorum бұл ауру егде тартқан
әйелдерде жиі кездеседі. Оның
негізінде асқазан ішек
функциясының бұзылысы,
эндокринопатиялар, алиментарлы
факторлар жатыр.
Клиникалық көрінісі. Аяқ-қолдың
жазғыш бетінде, кейін арқа, іш
және бөксе терісінде үдемелі
қышыну мен папулезді бөртпелер
пайда болды. Папулалар жайылып
орналасады, қосылуға бейім емес.
Олар тығыз консистенциялы, конус
немесе жартылый шеңбер тәрізді.
Диаметрі мм қанық қызыл түсті.
Қышыманың созылмалы түрінде
невротикалық бұзылыстар болып,
ұйқысының бұзылысы байқалады.
Науқастарды лимфа түйіндері
ұлғайып, қанында эозинофилия
анықталады.
Емі: Жалпы ем
1.Антигистаминді терапия:
Rp: Tab. Ceretizini – 10.0
S. 1таб күніне 1рет сағ 9:00де №10күн
2.Десенсиберлеуші терапия
Rp: Sol. Calci chloride 10%-5ml
S. күніне 1рет тамыр ішіне тамақтан кейін сағ 13:00де №10күн
3.Седативті препараттар
Rp: Natrii bromidi 0.5
D.t.d №10 in tab
S. 1таб күніне 1рет ұйықтар алдында №7күн
4.Иммуномодулятор
Rp: Tab. Methyluracili – 0.5
S. 1таб күніне 2рет №7күн
5. витаминотерапия
Rp: Caps. Aeviti
D.t.d №10 in caps
S. 1капсуладан күніне 2рет №7күн
Жергілікті ем:
2% салицил майы таңертең
5% Целестодерм зақылдалған теріге жағамыз
Нафталан
Ихтиол қосылған майлар

12.

13.

Түйінді қышыманы-prurigo nodosum жиі 50 жастан асқан адамдарда, әсіресе әйелдерде
кездесетін, клиникалық жәнегистопатологиялық жағынан айқындалған созылмалы ағымды ауру.
Өте ауыр және ұзаққа созылатын қышыма жүйке рецепторларының өзгеруіне әкеледі.
Патогенезі. Ауру негізінде созылмалы гепатитпен, гепатохолециститпен сирек бауыр
циррозымен қосарланатын эндокрин жүйесінің бұзылыстары жатады.
Клиникалық көрінісі. Тығыз жартылай шар тәріздес түйіншіктер және түйіндер пайда болады,
диаметрі 5-15мм немесе одан да үлкен, қанық қызыл тқсті, кейде кірпішті-қызыл түстес, тегіс
бетті немесе сәл бұдырлы болады. Бөртпелер аяқтардың жазғыш беттерінде, кейде қолдардың
және денесінің терісінде орналасады.
Емі
Қышынуға қарсыантигистаминді препараттармен қоса (ЛОРАТАДИН, КЛЕМАСТИН, ЭБАСТИН)
ЖЕРГІЛІКТІ қышынуға қарсы заттарімен Димексид бар креммен жақпа майлар қолданылады.
Айқын қышынуда жақпа май жақпастан бұрын құрамында 2 % Фенол 1-2 % МЕНТОЛ, 5 %
АНИСТИЗИН ЖӘНЕ 2-4 % лимон қышқылы бар спиртті ерітінділер немесе окклюзиондвы
байламаның астына кортикостероидды жақпа майларды жағу қажет. Үдеріс қатаң түрде
откен жағдайда Хлорэтилен сұйық азотты себу, түйіндірді 2 % новокоин ерітіндісімен егу
лазеротерапия немесе диатермококоагуляция әдісімен жою жүргізіледі. 2% салицил майы
таңертең
5% Целестодерм зақылдалған теріге жағамыз
Нафталан
Ихтиол қосылған майлар

14.

15. Қышыма диагностика

Қышыманың белгілері жыныстық қатынас кезінде берілетін көптеген аурулардың
белгілеріне ұқсас болып келеді. Оны сифилиспен саралап диагностикалау
жүргізіледі.
Сифилис диагнозының алдыға шығуын болдырмау үшін серологиялық зерттеулер
жүргізу керек. Балаларда қышыманы крапивницадан немесе балалардың
қышымасынан ажырата білу керек. Сондай – ақ қышыманы дерматиттерден,
экземалардан, жәндіктердің шағып алуынан, аллергиялық шығулардан ажырата білу
керек. Қышыма басқа да тері аурулары сияқты жыныстық жолмен берілетін басқада
инфекциялардың болуын көрсетеді. Себебі бір инфекцияға шалдыққан ағза басқа
ауруларды жеңе алмайды. Кене зақымдаған тері жыныстық инфексиялар үшін
кіретін қақпа тарізді. Қышыманың өзі маман оңай анықтап, науқас адамды тез
емдейтін ем тағайындай алатын ауру. Тері зақымдану мен пайда болған қышыманы
назардан тыс қалдырмауға болмайды.

16.

Қызғылт теміреткі - эритематозды-сквамозды дерматоз болжамды
инфекциялық-аллергиялық вирусты текті ауру. Қызғылт теміреткі жиі
инфекциялық аурулардан, ішек бұзылысынан кейін, вакцинациядан соң,
көбіне көктем мен кузде дамиды. Үлкен жастағы балалар арасында
қызғылт теміреткі мен ауыратындар барлық тері ауруларының ішінде
3,5% ал 2 жасқа дейінгі балалар арасында һте сирек кездеседі
.Этиологиясы мен патогенезі: түбегейлі анықталмаған; бұл вирусты
этиологиялы инфекциялық-аллергиялық үдеріс деп болжанады.
Клиникалық көрінісі. Дөңгелек немесе сопақ нақты шекарасы бар
эритематозды ошақ түзіледі, оның шеттері аздап ісінген және негізі аздап
шүңірейген, нәзік қабыршақтармен қапталған, өңделмеген папирус
қағазына ұқсас. Біріншілік ошақ ол аналық қатпар деп аталады, терінің
кез келген бөлігінде орналасуы мумкін бірақ жиі кеуде, арқа іш немесе
сан аймағына шығады.
Емі: ең алдымен асқазан-ішек жолын, жүйке-психикалық жағдайын
тексерістен өткізеді; диета сақтап, витаминге бай тағамды жеу керек;
транквилизаторлар, антидеприссанттар, антигистаминдер, вирусқа
қарсы препараттар, иммунды модуляторлар қолданылады, тері
қабынуын қайтаратын стероидты майларды (синофлан, лоринден,
фторокорт, флюцинар) жағу қажет.

17. Қотыр

Қотыр Кенелерімен Sarcoptes hominis шақырылатын жұғатын паразитарлы ауруы.
Эпидимеологиясы. Әсіресе жиі жеке гигиеналық ережелерін сақтамайтын, тығыз
жағдайларда тұратын адамдар аурады. Жұғұ ауру адаммен қатынаста болғанда
немесе науқастың инфицирленген жеке құралдарын қолданғанда жұғу мүмкін.
Қотырды жұқтыру- жыныстық қатыныаста, бір төсек жабдықты, ортақ сүлгі, дене
жүғыш немесе киім қолданудан жұгу мүмкін.
Қотырмен ауратын науқастардың көбі- балалар және 29 жасқа дейінгі жастар.
Қотырлық жолдан бөлінген кене аналығының өмір сүру қабілеттілігі 5-15 күн
аралығы.
Клиникасы
-инкубациялық кезең 8-12 күн.
Кішкентай көпіршік дақтар
-күшейген қышу әсіресе түнде қозиды.
- жұп және шашыраған нүктелі түйінді – көпіршікті бөртпелену,
қотырлық жол және теріні қасығаннан сызаттар пайда болады.

18.

ДИАГНОСТИКА
Диагностика критерилері
Шағымдар мен анамнез
1. Тиянақты жиналған жанұялық эпидемиологиялық анамнез.
2. Əсіресе кешке жəне түнде өршитін айқын терінің қышуы.
Физикалық тексеру:

19.

20.

1. Қотырлық жолдар – аздап көтерілген тура жəне иілген, лассұр 1мм ден бірнеше сантиметрге дейін тізбектер. Алдыңғы соңда
(соқыр) жиі жағдайда көпіршіктер көрінеді (бұл жерде қара нүкте
түрінде көрінетін кененің ұрғашысы бар). Қотырлық жолдар білезік қол
буындарының шеткі беттерінде, ерлердің сыртқы жыныс
мүшелерінде, əйелдерде емшекте орналасады.
2. Аяқ пен қолдың бүгу беттеріндегі саусақ ұштарында, денеде (көп
жағдайда кеуде клеткасының алдыңғы бетінде), іш, белде
байқалатын, ұсақ папулалар, везикулалар, нүктелік жəне тізбектік
экскориациялар.
3. Қотырлық кенелер мен олардың личинкаларын қырындыны
микроскоптық зерттеу кезінде табу.

21.

ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ
Емдеу тактикасы
Ем мақсаты: науқасты қышынудан құтқару, аурудың қайта қайталануының жəне
таралуын алдын алу, тері бөртпелерінің регрессі, тығыз тұрмыстық жанасуды
профилактикалық емдеу.
Дəрі-дəрмектік ем:
Ыстық ваннадан соң, «перметрин» кремімен өңдеу жүргізуге болмайды. Əр
мəжбүрлі қол жуудан кейін, қайта өңдеу қажет.
1. Бүкіл денені, бас, бет, мойын жəне құлақ терілерін 5% «Перметрин» кремімен
өңдеу. Перметриннің көз, мұрын, ауыз қуысы сілемейлі қабығына түсуінен аулақ
болу қажет. Заттың сілемейлі қабыққа түскен жағдайында оларды ағынды сумен
шаю қажет. 8-12 сағаттан кейін препар

22. Пайдаланылған әдебиеттер:

Ю.К Скрипкин
А.А. Кубанова
В.Г.Акимов \тері және венерологиялық аурулар
2015ж
www. Google.ru
Wwww,balkhashib,kz
Www.kazmedic.kz

23.

Назар
аударғандарыңызға
рахмет!