Жартылый өткізгіштікке ие химиялық элементтер

1. Жартылый өткізгіштікке ие химиялық элементтер

2.

Н.Н.
Бекетов
1865
• Балқу t 1420С
• Қайнау t 2600С
• Атомдық нөмері 14
Таза күйде
кездеспейді
Табиғатта
көп
тараған
• Цинк буымен
тотықсыздандырып
алынады
• Оттектен кейінгі көп
тараған элемент

3. Кремний материалынан диодтар, транзисторлар, термисторлар жасалады. Кремний диодының артықшылығы оның жұмыс температурасының

• Кремнийдің түсі күңгірт-сұр, шайырдай жылтыр
• Таза кремний темір, мыс, алюминий, қорғасын қорытпаларында
қолданылады. Ол мұндай қорытпалардың қышқылдарға төзімді,
мықты,электрлік және магниттік қасиеттерін арттырады.
Кремний материалынан диодтар, транзисторлар, термисторлар
жасалады.
Кремний диодының артықшылығы оның жұмыс температурасының
180 — 200°С-ге дейін жететіндігі. Яғни ток тығыздығы жоғары. Осыған
байланысты қуаттары бірдей болғанда кремний диодтарының көлемі
кіші болып келеді.
Бірақ та, табиғатта таза кремнийді алып, оны сол қалпында сақтау
біраз қиыншылықтар туғызады. Соның салдарынан кремнийден
жасалған жартылай өткізгіш аспаптар біраз қымбат тұрады

4.

Клеменс
Винклер
(1866 ж.)
• Атомдық нөмірі 32
• Қайнау
температурасы
28500С.
• Балқу температурасы
958,50С
Табиғатта
жеке
күйде
кездеспей
ді
Таза
Германий
• Германит
• Аргиродит т.б.
• Түсті металдарды
өңдеу
• Көмірлерді жағу
процесі

5.

• Германий – морт сынғыш, күміс түсті кристалл зат.
• Германий – өте тұрақты элемент, қыздырса ауада қос тотық
қабыршағымен қапталады, галогендермен, күкіртпен әрекеттеседі.
Су, сілті, қышқылмен әрекеттеспейді, тек азот қышқылы оны
тотықтырып германий оксидіне (GeO2) айналдырады
• Таза германий инфра қызыл оптикада қолданылады, жіне соңғы
үлгідегі диодтар мен транзисторларда қолданылады.
• Бұл металлды 0 С-ге апарса ток өткізуін тоқтатады.

6.

Швед.
Й.Берцел
иус
1817
Пайда
болуы
Болаттың
қасиетін
жақсартат
ын қоспа
• Балқу темп- 218 С
• Қайнау темп- 685 С
• өндіріс
қалдықтарынан
• мысты тазарту
кезіндегі анодтағы
тұнбадан алады
• Жер қойнауынан

7.

• Қазіргі заманғы жартылай өткізгіш технологиясында көптеген
элементтердің селенидтері пайдаланылады, мысалы қалайы(олово),
қорғасын(свинца). Ерекше селен мен селенидтердің фотоэлектрлік
және термоэлектрлік қасиеттері өте маңызды. Соның нәтижесінде
Фоторезисторлар Түзеткіштер Диодтар жасалады.

8.

Әсіресе селен, әскери техникада келесі себептер
бойынша: Германий және кремнийден қарағанда, Селен
радиацияға сезімтал емес,
Сонымен қатар, селенді түзеткіш диод өзін-өзі қалпына
келтіреді: бұзылу орны буланып, қысқа тұйықталу туғызбайды,
диодтың ток берілуі азаяды, бірақ өнім функционалды болып
қалады.
Селендi түзеткiштердiң кемшiлiгi олардың
айтарлықтай габаритінің үлкен болуы.