Артериялық гипертония дамуындағы қауіп-қатер факторлары

1. «ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ »АҚ АО « НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ»

• Тақырыбы: Артериялық гипертония
дамуындағы қауіп-қатер факторлары
Ғылыми жетекшілер: Абдугулова Г.З АҚ ҚазҰМУ-нің №3 ЖТД
кафедра ассистенті., Кожамкулова Р.А
Күлманов Б., Джунусбекова Б., Риза., Серикбаева А., Тұрсынбаева М.,
Төлегенова Л.

2.

Өзектілігі
• Қазіргі медицинаның маңызды мәселелерінің бірі –
жүрек-қантамыр жүйесінің аурулары, соның ішінде
эссенциальды артериалық гипертония АГ. АГ – қазіргі
таңда ересек адамдар арасында 20-40% жиілікпен
кездеседі
• АГ – жалпы өлім көрсеткішінің 40-50%-ын алып
жатқан жүрек-қантамыр және цереброваскулярлы
аурулардың дамуындағы негізгі факторларының бірі
болып, келешекте мүгедектікке шалдықтырып, соған
байланысты емдеуіне көп шығын келтіретін
денсаулық сақтау ісінің өзекті мәселелерінің бірі
болып табылады

3.

АГ қауіп-қатер факторларының дәрежесіне
байланысты қазіргі кездегі жіктелуіне
стратификация деген түсінік енгізілген. Яғни,
қауіп-қатер факторларының болуы және осы
процеске нысана мүшелердің қатысу дәрежесі,
сондай-ақ ассоциацияланған жағдайлардың болуы
артериялық қысымның көтерілу дәрежесіне
қарағанда маңызы зор деп есептеледі

4.

Қауіп-қатер факторлары:
* жынысы: ерлер > 55 жас, әйелдер > 65 жас
шылым шегу
*
дислипидемия:
холестерин > 6,5 ммоль/л (250 мг/дл)
ТЖЛП: ерлерде < 1,0 ммоль/л (40 мг/дл)
әйелдерде <1,2 ммоль/л (48 мг/дл)
ТТЛП > 4,0 ммоль/л (155 мг/дл)
*
диабет
тұқымқуалаушылық
абдоминалды семіздік: мықын өлшемі: ерлерде ≥ 102 см,
әйелдерде ≥ 88 см
гиподинамия
↓ фибриноген
әлеуметтік-экономикалық
этникалық, географиялық

5. Артериалдық гипертензия кезіндегі нысана-мүшелердің зақымдалуы:

• сол қарынша гипертрофиясы
• протеинурия немесе плазма креатининінің ↑ (106177 ммоль/л)
• қантамырларда атеросклероздық түйіндердің
болуы
• көз торы қантамырларының жергілікті немесе
жайылған тарылуы

6. Зерттеу мақсаты

• Күндізгі емханалық жағдайындағы артериялық
гипертониясы бар аурулардың қауіп-қатер
факторларының маңыздылығын және
ассоциациялану жағдайларын анықтау және
бағалау. Ерте диагностикалау, ауыр
асқынулардың алдын алу, өлім көрсеткішін
төмендету.

7. Материалдары мен әдістері

• Науқастарды зерттеу скрининг әдісі бойынша №3 ҚКЕ
өткізілді. Скрининг әдісі артериялық гипертониясы бар
15 науқасқа (негізгі топ-І) және артериялық
гипертониясы жоқ 15 науқасқа (бақылау топ-ІІ)
жүргізілді
• Стандарттық калькулятор көмегімен зерттеушілердің
дене салмағының көрсеткіші (ДСК)
есептелінді. Сонымен бірге зерттелушілердің 30
науқаста холестерин мөлшері анықталды. Негізгі
мақсат: артериялық гипертониямен өзара байланысын
білу.

8. Зерттеу нәтижелері

Зерттеу нәтижелері
• Анкетаны жасы мен жынысы бойынша сәйкес
келетін топ адамдардан жинадық. Негізгі топта
жас шамасы 50-дан 75 жас аралығында (орташа
жас 63), олардың ішінде ер адамдар саны – 12
(40%), әйелдер - 18 (60%).

9. Науқастардың АГ ауырлық дәрежесіне және формасына байланысты бөлінуі

Диагноз АГ
Абс. Саны
%
АГ І дәреже
14
47
АГ ІІ дәреже
7
23
АГ ІІІ дәреже
5
16
ОСАГ
4
13
Танометр көмегімен науқастардың АҚҚ өлшеу арқылы, 2019 жылғы ЭКГ
және Эхо-КГ нәтижелеріне негізделіп АГ ауырлық дәрежесін анықтадық.

10.

11. Сурет 1- Зерттеушілерді жас мөлшері бойынша бөлу

• 1-суретте көрсетілгендей АГ-ның қауіп-қатер факторы –
жас мөлшері бойынша ер адамдарда 55 жастан жоғары
болуы және әйел адамдарда 65 жастан жоғары болуы
негізгі топта (53,3%), ал бақылау тобында тек 20%.
• Шылым шегу сияқты қауіп-қатер факторы 13,33% негізгі
топта анықталса, ал бақылау тобында бұл фактор
анықталған жоқ.
• АГ-ның маңызды қауіп-қатер факторларының бірі –
қантты диабет. Бұл ассоциацияланған жағдай негізгі
топтағы 20% науқастардың АГ-ның ағымын асқындырды.

12.

Семіздік сияқты қауіп-қатер факторын білу үшін дененің салмақ
көрсеткіші (ДСК) анықталды. ДСК зерттелушінің бойы мен
салмағының арақатынасы бойынша стандарттық ДСК калькулятор
көмегімен анықталды (сурет 2).

13. Сурет 2 - Зерттелушілерді дене салмағының көрсеткіші бойынша бөлу

• 2-суретте көретілгендей ДСК бойынша I топта орташа
көрсеткіші - 27,87±1,29, II топта - 26,97± 0,65.
• Жалпы ДСК екі топта да шамамен бірдей болғандықтан,
семіздік типі анықталды (кесте 2).

14. Кесте 2 – Дене салмағының көрсеткіші бойынша зерттелушілерді бөлу 

Кесте 2 – Дене салмағының көрсеткіші
бойынша зерттелушілерді бөлу
Көрсеткіштер
Негізгі топ
Бақылау тобы
Қалыпты салмақ ( <25)
4
2
Жоғары салмақ (25-30)
5
11
Семіздік ( >30)
6
2

15.

• Семіздік типін анықтау барысында АГ бар
науқастардың 17-нде (73,33%)
абдоминальды семіздік барын көрсетті, ал
бақылау тобында тек 13 (46,67%)
зерттелушіде. (кесте 3).

16. Кесте 3 – Зерттелушілерді абдоминалды семіздік бойынша бөлу 

Кесте 3 – Зерттелушілерді
абдоминалды семіздік бойынша бөлу
Көрсеткіш
Мықын өлшемі:
- ерлерде ≥ 102 см
- әйелдерде ≥ 88 см
негізгі топ
бақылау тобы
1 (33,33%)
0
10 (83,33%)
7 (53,85%)

17. Тұжырым 

Тұжырым
• Артериялық гипертонияның көбіне науқастар арасында
55 жастан жоғары ер адамдарда және 65 жастан жоғары
әйел адамдарда болуы, күндізгі емханалық
дәрігерлердің осы науқастар тобына тағы да назар
аударуын күшейтуді кажет етеді.
• Темекі шегу, тұзды шектен тыс көп қолдану, алкоголь
өнімдерін пайдалану сияқты зиянды әдеттер және
ассоциацияланған жағдайлар (қантты диабет) АГ
өршітеді.
• Семіздік типін анықтау, дұрыс тамақтану, физикалық
белсенділікті қалыптастыру, салауатты өмір салтын
ұстану өте маңызды.

18. Қолданылған әдебиеттер тізімі 

Қолданылған әдебиеттер тізімі
• Stiefelhagen P. First check compliance // MMW Fortschr Med. 2016 Jun
9, 158 (11)
• Борьба с артериальной гипертонией (Доклад комитета экспертов
ВОЗ). Государственный центр профилактической медицины. М., 1997;
64.
• Кобалова Ж.Д., Профилактика, диагностика и лечение первичной
артериальной гипертонии. Кардиология 2000; 11: 71-89
• Арабидзе Г.Г., Белоусов Ю.Б., Карпов Ю.А. Артериальная гипертония.
Справочное руководство по диагностике и лечению. М.: Ремедиум,
1999.
• Насонов Е.Л. Остеопороз и заболевания сердечно-сосудистой
системы. Кардиология, 2002, 3, 80-82

19. Назар аударғандарыңызға рахмет!!!