1 деңгей Чад мемлекеті
Орналасқан жері
Халқы
Атақты тұлғалар
Туы
2 деңгей
Мәдени ошақтар
3-ДЕҢГЕЙ
4-ДЕҢГЕЙ
Назарларыңызға рахмет!
203.99K
Категория: ГеографияГеография

1 деңгей Чад мемлекеті

1. 1 деңгей Чад мемлекеті

2. Орналасқан жері

Орта Африка елі
болып саналатын Чад солтүстігінде
Ливиямен, шығысында Суданмен,
оңтүстігінде Орталық
Африка Республикасымен,
Батысында Камерун, Нигерия және
Нигермен шектеседі.Ең басты ағын
сулары:елдің оңтүстігіндегі тығыз
ағашты аймақта орналасқан Шари
мен Логуна өзендері.Шари өзені
Бахри,Селамет,Ухам және Ергинг
өзендерінің бірігуінен
құралған.Бұлардан басқа ешбір
теңіз не көлге барып
құйылмайтын,соңы топыраққа сіңіп
жоқ болатын кішігірім өзендерде
бар.Батыстағы Чад көлінде
жағалауы бар,Лагона өзені
Нджаменада Шари өзенімен
қосылып,осы көлге барып
құяды.Чад көлінде мал
шаруашылығына ыңғайлы кішкене
аралдар бар.

3. Халқы


Халық саны — 10,5 млн (2010 жыл шілде).
Ташадтық кішкентай қыз
Жылдық өсім — 2 %.
Туылу — 1000-ға 40;
Өлім — 1000-ға 16 (бала өлімі — 1000-ға 97);
Эмиграция — 1000-ға 4;
Орташа өміп сүру ұзақтығы — ерлер 47 жас, әйелдер 49 жас;
Ірі халықтары: сара (28 %) және арабтар (12 %), жалпы 200-ден астам
этникалық топтар бар (1993 жылдың санағы бойынша).
Тілдері — француз және араб тілдері ресми, оңтүстікте сара тілі таралған,
елде жалпы 120 тіл мен диалект бар.
Діні - мұсылмандар 53,1 %, католиктер 20,1 %, протестанттар 14,2 %,
анимисттер 7,3 %, басқалары 2,2 %, атеистері 3,1 % (1993 жылдың санағы
бойынша).
Сауаттылығы — ерлерде 40 % және әйелдерде 12 % (2000 жылғы көрсеткіш).
Қала халқы — 27 % (2008 жылы).

4. Атақты тұлғалар

Мармотто және Шемита Кендор
Хаметий Шенгора
Метари Зимбай
Өздерінің 2 баласын санамағанда 106
асыранды балалары бар.
Ең бай бизнесмэн.
Елдегі ең күшті спортсмен
деген атақ алған.

5. Туы

6. 2 деңгей


Тілі: Ресми тілдері француз және араб тілдері. Французша білетіндер саны 4.3% , ал
арабша білетіндер- 7.8%. Халықтың арасында жергілікті тілдер кеңінен қолданылады.
Елдегі мұндай тілдердің жалпы саны жүзден асады, олардың ішінде
ең көп қолданылатындпры: маба, адамайа, сара, сахара тілдері, судан тілдері мен араб тілі.
Мұсылмандар арасында араб тілі оқу- жазу тілі ретінде кең пайданылады.
Діні:Елге ресми түрде белгіленген дін жоқ. Алайда халықтың 50%-ы мұсылман, 25%-ы
христиан, 25%-ы жергілікті діни сенімдерді (ананизм) ұстанатындар. Мұсылмандар, көбіне,
елдің солтүстік және орталық бөліктерінде,
ал жергілікті діндегілер оңтүстік бөліктерінде қоныстанған. Мұсылмандардың көбі
мәлики мазһабындағы сүнниттер. Христиандардың көпшілігі католик, аз бір бөлігі
протестанттар. Чадтың
христиандардың көбі отаршылдық кезінде және одан кейін жылдары жүргізілген миссир
нерлік іс- әрекеттер нәтижесінде христиандар дініне өткендер. Бұлардан
басқа Европадан келіп қоныстанған христиандар да бар.
Тарихы:6 мың жыл бұрын қазіргі Ташад жерінде аңшылықпен айналысқан негроидтар мекен
еткен.Б.з. IX ғасырында Ташад көлі маңында Канем мемлекеті пайда болды. XII—XIII ғасырлар
аралығында,солтүстігінде Тибест үстіртінен бастап Ташад көлінен оңтүстік аудандарына дейін
созылып жатқан.XI ғасырдан бастап араб исламдануының енуі басталды, оны алғашқында
Канемнің басқарушы топтары қабылдаған.XIV ғасырдың соңына қарай Канем мемлекеті өмір
сүруін тоқтатты. XVI ғасырда Ташад көлінен шығыстаВадаи.
оңтүстігінде Багирми мемлекеттері құрылды. Олар өзара және көршілес елдермен соғыстар
жүргізіп отырды.XIX ғасырдың ортасында Вадаи және Багирми екеуі де Раббаха мемлекетінің
құрамына кіреді.

7. Мәдени ошақтар

• гельта д’аршей
• закума
национальный
парк
• тибести

8. 3-ДЕҢГЕЙ

9. 4-ДЕҢГЕЙ

• Қазақстаннан әлде қайда өзгеше ел
экокномикасы да, халқы да, мәдениеті де
ерекшке екен.Ешқандай ұқсастығын
байқамадым.

10. Назарларыңызға рахмет!

• Тайм-менджмент: 2 сағат 15 минут уақытым
кетті
• Интентисификация: табу қиын болды.
English     Русский Правила