Су-электролит алмасуы

1.

Су-электролит алмасуы.
1

2.

* Ағзадағы су алмасуының реттелу тетіктері
Ми қыртысы
Шартты-рефлекстік
жайттар
Ауыз қуысындағы
рецепторлар
гипофиз
Гипоталамустың
вентро-медиальді
бөліміндегі шөлдеу орталығы
барорецепторлар
тіндік
осморецепторлар
адреногломерулотропин
Қан тамыр арнасының
волюморецепторлары
ДҚГ
АКТГ
Бүрек үсті безі
әлдостерон
ренин
Нерв жүйесінің
вегетативті бөлімі
Физиологиялық шығарылу
Тер бездері
бүйрек
Na мен су реобсорб
циясының
жоғарылауы
3

3.

* Осмостық гомеостаз реттелүінің негізгі
зандылықтары
сусыздану
Қан-тамыр ішілік сұйықтық
көлемінің 10% және одан
төмендеуі
Осмолярлықтың 2% және
одан жоғары көтерілүі
Осморецептор
лардың
Барорецепторлардың
қозуы
қозуы
Шөлдеу орталығы
ангиотензин II
ДҚГ
Ағзаның су тепетеңдігінің
қалыптасуы
Судың ұсталуы
әлдостерон
Na мен судың
ұсталуы
4

4.

Су-электролит алмасуы реттелуі (1)
•Ангиотензин және ангиотензин әсері
•(А.В.Атаман бойынша)
ангиотензиназа
ангиотензин II
Қан-тамырлардың
тегіс-салалы
бұлшық еті
Артериялық
қан қысымының
жоғарылауы
ангиотензин
III
Бүйрек үсті безі
нің қыртысты қа
батының шумақ
ты бөлігі
әлдостерон
бөлінуінің
жоғарылауы
5

5.

Су-электролит алмасуының реттелуі(2)
* Жүрекшелік натрий-урездік гормонның әсері–
А.В.Атаман бойынша
ЖНУГ
Қан-тамырлар
дың тегіс –
салалы бұлшық
еті
Бүйрек эпителий
жасушалары
Тамырлардың
кеңеюі
натрийурез
және диурездің
жоғарылауы
Артериялық
қан қысымының
төмендеуі
Айналымдағы
қан көлемінің
азаюы
6

6.

* Су-электролит алмасуы реттелуі(3)
Босаңсудың белсенді механизмі және вазопрессиннің әсері
(диурезге қарсы гормон– ДҚГ)
АҚ
АҚК
гипофиз
осмостық
қысым (ОҚ)
Қан
тамыр
Тегіс салалы
бұлшық еттердің
жиырылуы
ДҚГ
су
реабсорбция
бүйрек сының күшеюі
қан тамыр
АҚ
АҚК
ОҚ
7

7.

Су-электролит алмасуы реттелуі (4).
Ренин секрециясын күшейтетін механизм.
Бүйректегі қан айналымының
азаюы
Бүйректегі
фильтрациялық
қысымның
төмендеуі
Бүйрек ишемиясы
Әлдостерон
секрециясының
күшеюі
Су-электролит
алмасуының
өзгеруі
ЮГА
ренин
8

8.

Су-электролит алмасуы реттелуі(5)
Әлдостерон секрециясын әсерлейтін жайттар.
( А.В.Атаман бойынша)
РЕНИН
Сарысудағы
калийдің
жоғарылауы
ангиотензин II
ангиотензин III
АКТГ
Бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының
шумақты бөлігі
ӘЛДОСТЕРОН
9

9.

* Ағзадағы судың жалпы көлемінің өзгеруі
Гипоосмостық гипергидрия («сулық улану») - бұл ағзаға судың
түсуінің бүйрекпен шығарылудан көп болуы (хирургиядан кейінгі
олигоурия, жиі клизмалар, суды көп мөлшерде қолдану).
Гиперосмостық гипергидрия -бұл ағзаға бір мезгілде көп мөлшерде
судың және электролиттердің түсуінен пайда болады (теңіз суын
ішкенде).
Гипоосмостық гипогидрия- бұл ағза көп мөлшерде су және
электролиттерді жоғалтқанда пайда болады (мардымсыз құсу, іш өту,
көп терлеу, қантты және қантсыз диабет).
Гиперосмостық гипогидрия- бұл ағзаға судың түсуінен суды
жоғалтуының көп болуы және эндогенді түзіліс. Бұл кезде ағза
салыстырмалы түрде аз мөлшерде электролиттерді де жоғалтады
(мысалы, абсолютті “құрғақ“ аштықта).
10

10.

"Ангидремиялық шоктың "патогенезі
( А.В.Атаман бойынша)
АНГИДРЕМИЯ
гиповолемия
Бүйрек сүзілуінің
бұзылысы: анурия,
гиперазотемия
Гемодинамика
бұзылысы,
минуттық
көлемнің
азаюы,
АҚ төмендеуі
УЫТТАНУ
ГИПОКСИЯ
Қанның тұтқырлығы
жоғарылауы
Микроциркуляция
бұзылысы:
сладж-синдромы
АЦИДОЗ
СІЛЕЙМЕ
11

11.

2 бөлім
Ісінудің этиологиясы
және патогенезі
12

12.

Тін мен қылтамыр арасындағы сұйықтық алмасуын
қамтамасыз ететін физиологиялық механизмдер
Гидростатикалық Р = 32 мм Hg
Онкотикалық Р = 22 мм Hg
Гидростатикалық Р = 12 мм Hg
Онкотикалық Р = 30 мм Hg
Н2О
- 14 mm Hg
артериалық бөлім
көктамырлық бөлім
тін
+14 mm Hg
Тіннің тургоры = 6 мм Hg
H2O
Тіннің онкотикалық қысымы = 10 мм Hg
Р - қысым
32 мм Hg (гидр. Р) – 6 мм Hg (тіннің тургоры) = 26 мм Hg
12 мм Hg (гидр. Р) – 6 мм Hg (тінің тургор) = 6 мм Hg
22 мм Hg (онкот. Р) – 10 мм Hg (онкот. Р) = 12 мм Hg
30 мм Hg (онкот. Р) – 10 мм Hg (онкот. Р) = 20 мм Hg
26 мм Hg – 12 мм Hg = + 14 мм Hg (капиллярлардан сүзу күші)
6 мм Hg – 20 мм Hg = - 14 мм Hg (капиллярға сүзу күші)
13

13.

* Ісіну дамуының негізгі тетіктері
Қан
гидродинамикалық
қысым
А
Hg
тамырлары
онкотикалық
қысым
ОҚ
В
Б
ОҚ
Hg
осмостық
қысым
ОсҚ
мембраналардың
Өткізгіштігі
Г
МӨ
ОсҚ
Лимфа ағуына бөгет
интерстиций
Д
направление
тока лимфы
лимфа
тамыры
ІСІНУ ДАМУЫНЫҢ ТЕТІКТЕРІ
а. гемодинамикалық б. коллоидты-онкотикалық в. тіндік-осмостық
г. мембраногендік-тамырлық д. лимфогендік
14

14. ДҚГ

АЦ
АҮФ цАМФ
нәруыздардың
фосфорлануы
су өзекшелерінің
ашылуы
Бүйрек өзекшесінің
жасушасы
Фосфолипаза С
ФИФ2 ИҮФ
+ ДАГ
нәруыздардың
фосфорлануы
тегісеттердің
жиырылуы
Қантамырының тегісет
жасушасы

15.

•Ісіну дамуына ацидоздардың әсері
•(А.В.Атаман бойынша)
гидростатикалық ісіну
гидростатикалық ісіну + ацидоз
Байланысқан
су
Тіннің Ргидр
Еркін су
Жасушааралық
суйықтардың
көлемі
Жасушаралық
сүйықтардың
Көлемі
Еркін су
Байланысқан
су
Тіннің Ргидр
15