Халыққа көрсетілетін медициналық көмектің түрлері мен принциптері

1.

Халыққа көрсетілетін
медициналық көмектің
түрлері мен принциптері.

2.

ЖОСПАР:
1.Қала тұрғындарына емханалық және ауруханалық
көмекті ұйымдастыру.
2.Профилактикалық бөлімнің негізгі міндеттері.
3.Ауыл тұрғындарына медициналық профилактикалық
көмекті ұйымдастыру.
4.Әйелдерге көрсетілетін медициналық көмекті
ұйымдастыру.
5.Физиологиялық бөлім
6.Обсервациялық окушерлік бөлім.
7.Балаларға көрсетілетін медициналық көмекті
ұйымдастыру.
8.Әкімшілік шаруашылық бөлімі.

3.

Халық денсаулығын сақтауды үйымдастырудың қазір і кезендегі түрлерін білу.
Тегін және ақылы медициналықхврдемтурглы түсінік. Емлгу-профилакпікалық
мекемелердің мемлекетгік, сақтанлыру, жеке-меншік түрлерін білу.
Олардың,қүрылымымен танысу жэне негізгі корсеткіштерін білу.
Халыққа емдеу-профилактикалық жөрдемді үйымдастыру қазіргі
уақытта ете күрдеяі өрі және қиын да жұмыс екені рас. 1997 жылы
қабылдднған "Қазақстан Республикасында азаматгардъщ
денсаулыгын сақтау туралы,, заңьшда мемлекетгік саясат пен
азаматтардың денсау-лығьш сақтаудың негізгі принциптері
келтірілген:
денсаулық сақтау саласы,чда мемлекетгік кепіллітікті қамтамасыз
ету және азаматтардың қүқыктарын сақтау;
мемлекетгікденсаулық сактау үйымдар кепілді көлем шеңберінде
көрсететін медициналық-сакитарлық, мемлекеттік-әлеуметтікжәне
дәрі-дәрмектік көмек көрсет\лің қолайлылығы. сабақтастығы меи
тегіндігі және оларды жүзеге асырудағы жауапкершшігі;

4.

"Қазақстан Республикасьпгла азаматтардың денсаулығын сақтау
туралы" зандағы халыққа медігцнналық-санитарлық жәрдемді
көр-сететін мекемелер жүйесі келт>ілген: емхана, а\г'/хана
мекемелері; медащиналық-санитарлық болі:-;лер, анаменбаланы
корғаумекемелері; диспансерлер, медициналык х:°лел жәрдем
орынлары; жекеменшік түрлеріне қарамастансанаторк;:лыккурорттык мекемелер, медици-налық кооперативтер және озсқа ла
мекемелер. сондай-ақ жеке медащиналық практикамен
шүгытдакғандар.
Үлы Отан согысының мүгедекл-ері, оған қатысутлылар және
соларға теңестірціген адамдар үшін Ресгп-блика Үкіметі шешімі
бойьшша ар-наулы медициналық мекемелер қүрылады.
Республиканьщ минис-трліктері, ведомстволары өздеріие
медициналық жү йе қүруға қақьшы. Осы завда — мемлекетгікешсупрофилактикалық ^<екемелерінің қүқықтары келтірілген.

5.

Жалпы практикалық дәрігерлер қазіргі уақытга қалалы жерлерде көп тараган
жоқ. Ал ауылдық жерлердегі дәрігерлер медициналықжәрдемнің барлық
түрлерін көрсетеді. Сондықган оларды қазірдің өзінде жалпы практикалық
дәрігер деуге болады.
Отбасы дәрігері жанүя мүшелерінің бәрін, яғни жаңа туылған нәрестеден
бастап ересек адамдарды да емдеуі керек. Ал, отбасы дәрігерлерінің
жүмысын ұйымдастьфу үшін бірталай ЖЗГДУЙ жасау қажет. Мысалы,
дәрігерлердің түрғьш үиі, бақылауывдағы түргындарға жақын қабылдау
бөлмесі, көмекші мейірбике, дәрігерлік аппаратурасы болуы керек. Бүл әлі де
көбінесе шешілмей жүрген мәселе.
Қазіргі уақытта шіғашқы медициналық-санитарлық көмекті үйымдасгаратыңдар - әдетге амбулаторлық-емханалық мекемелер. Бүлар-дың
қүрамына амбулатория (3-5 дәрігерлік мамавдық бойынша қабыддау
жүргізетін мекеме), емхана (кемінде 13-15 мамандықтан дөрігерлік қабылдау
жүргізіледі), диспансерлер, мамандандырылған емханалар (стоматологиялық,
физиотерапевтік, т.б.), өйелдер консуль-тациясы, фельдшерлік-акушерлік
бөлімшелер.

6.

^Басқада денсаулық сақтау мекемелерімен өзара іс-өрекет уйлесшін жөне
сабақтастыга н сақгау.
Қалалық емхананың қүрылымына мьшадай бөлімдер йреді: гіркеу орны,
профилакгакалық белімі, емдеу кабинетгері, қосымша диагаос-тикалық
кабинетгер, өкімшілік шаруашылық белімі.
ТІркеу орнының жұмысы өте маңызды, себебі ауруларды дөрігерлік
қабылдауга жіберу, дөрігерді аурулардьщ үйіне шақыру бойынша баруын
ұйымдасшру, уақытша еңбекке жарамсыздық парашн толтыру, аурулардьщ
дәрігерлік қабылдауға алдын ала жазылуы, шүғып жөрдем көрсетуге жаздыру
жөне тагы басқа жұмыстар атқарады.
, Қалалык емхананың бакылауында 30 000 астам турғындар болса, онда
қүрамында профилактикалық бөлімін ашуға болады. Профилактикалық бөлім
мынадай кабинеттерден түрады: дәрігерден бүрын қабылдау кабинеті,
әйеддерді қабылдау кабинеті, ауру қаупі жогары адамдарды іріктеу үшін сүрау
жүргізу кабинеті, диспансерлік жүмысты үйымдастыру және диспансерлік
бақылау жүргізу құжатгарын сақтайтьш кабинеті, санитарлық ағарту және
гигиеналык тәрбие кабинеті, міңдетті түрде диспансерлік бақылауда
болатьшдарды қабылдау кабинеті.

7.

Профилактикалық бөлімніқ негізгі міндеттері:
- ауьфу қаупі жоғары адамдарды жөне ауруларды тіркеуге алу;
— кезекті және алдын алу профилактикалық қарауды үйымдастыру және білікті
емдеу жүргізу;
— диспансерлік қарауды жүргізуді үйымдастыру және бақылау;
— ересек адамдарға жөне жасөспірімдерге профилактикалық егу жүргізуді
үйымдастыру және бақылау;
— аурулардың алдын алу үшін алғашқы және кезекті профилакти-калық
шараларды жүргізудің жоспарын жасау;
— халық арасыңда санитарлық-гагаеналық білімді насихатгау және зияңды
дағдыларға (арақ ішу, темекі шегу,нашақорлық, уытқүмарлық. т.б.) қарсы жүмыс
жүргізу және жүріс-түрыс қозғалудың аз болуы-ның, тамақ көп ішу, артық салмақты
болудың зияндылығын түсіндіру.
Халық саны 400 000 астам ірі қалаларда көп бөлімді ауруханаларда, дәрігерлік
жоғары оқу орцңдарының клиникаларьшда, шлыми-зертгеу инстгауітары
қүрамында консультациялық- диагаостикалық емхана ашылуы мүмкін. Олардьщ
негізгі міндеті — ауруларга арнайы жоғары мамандандырылған консультативтік
және диагаостикалық көмек

8.

Учаскелік дәрігердің ережесіне еәйкес ол мынадай жүмыстар аткарады:
- емханада, үй жағдайында өзіне тіркелген түрғындарга уақтылы білікті
дәрігерлік жәрдем керсетеді;
- жарақатганғандарға, уланғандарға, тағы да сондай жағдайларда ауруларға
жедел жәрдем көрсетуге міндетті:
- ауруды тиянақты зерттеп ауруханаға уақытысыңца СіМдеуге жат-қызады;
- қажетті жағдайларда белім меңгерушісін, басқа емхана маман-дарын, егер
кёрек болса басқа да денсаулық сақтау мекемелерінен дәрігерлерді кеңес алуга
шақьфады;
- өзінің күнделікті жүмысыңда қазіргі уақытгағы жетістікті пайда-ланьш,
профилактикалық, емдеу, сауықтьфу, т.б. жүмыстарында жаңа өдістерді
пайдаланады;
- ауруларды қазіргі уақытта қолданылып жүрген ережеге сөйкес уақьггша
еңбекхе жарамсыздық сараптамасын өткізеді;

9.

Емхананың жүмысын бағалау үшін мынадай негізгі
статистикалык көрсеткіштер есептелінеді:
Халықтың ауыру көрсеткіші =
Алгашкы рет аныкталган аурулар түрінін саны \ .!)'Ю Емханаға
тіркелген түргандардың саны Орта есеппен 1000 адамға
шаққанда 1600—1700 болуы мүмкш.
- Емханаға қарайтын өндіріс жүмысшыларының уақытша
енбскке жарамсыздық (УЕЖ) ауру жиілігі:
А. 100 жүмысшыға есептегенде ауыруға байланысты УЕЖ-тын
жағдай саны =
УЕЖ жагдай саны___________х 100
жүмысшылардың жылдық орта саны

10.

Б. 100 жұмысшыға есептегеңде ауыруға байланысты УЕЖ-тың күндер
саны =
УЕЖ күндер саны_______х
100
жұмысшылардын жыдцык орта саны
Орта есеппен бүл көрсеткіпггің деңгейі 600-1200 күн шамасывда. В.
УЕЖ 1 жағдайының орташа ұзақтығы =
УЕЖ күндер саны
УЕЖ жагдай саны
Орта есеппен 6—10 күн шамасында.
- Жүмысшылар мен
гмханага тіркелген тұрғыіідар
қызметшілердің алгашқы
арасында алғашқы рет мугедек
рет мугедектік жагдайының = болгаплар саны х 1000 анықталуы
емханага тіркелген
түрғыидардың жылдык орташа саны. обыр ауруыньщ асқынған
жагдаііынын саны х 100 барлық анықталған обыр ауруының 1 жылдағы
саиы

11.

Учаскелік аурухананың негізгі міндеттері:
•: - тіркеяген жердегі барлық тұрғыңдарға - білікті дөрігерзйк көмек
көрсегу (амбулаторлық және ауруханалық);
226
Хогттаптчу түрғындарыньщ арасында аурушылдықты, жарақатгануды
азайту;
- амбулаториялық-емханалық көмек керсетудің қазіргі уақытга жаңа
туплері мен үйымластыру өдістерін колдану, аупупы анътктзу,
емдеужетістікгерін енгізу;
- фелвдшерлік-акушерлік бөлімнің және басқа денсаулық сақтау
мекемелерінің жұмысына басшьшық ету және бакылау жүргізу.
1980 жыдцардан бастап 10-15 төсектік шагын учаскелік ауруханалар
дәрігерлік амбулаторияға айналдырылды, ал кейбір жерлерде
орталық аудандық ауруханалар ауруларды емдеуді одан ері
жалғастыратын бөлімше больш қалды. Шамамен бір дәрігерлік
амбулатория қарама-гында 3-4 мың адам болуы мүмкін.
Учаскелік аурухананың немесе амбулаторияның дәрігерлері
балаларды және ересек адмдарды бірдей қабылдайды, шүгыл
жәрдем көрсетеді жөне шақыру бойынша үйде де емдейді.

12.

Орталық аудандық аурухана және онын аудан түрғындарына ендеупрофилактикалық көмекті үйыңдастырудагы маңызы
Орталық аудандық аурухана аудан келеміндегі ауыл түргандарына емдеупрофилактикалық жәрдем көрсететін негізгі мекеме. Сонымен қатар бүл
басшылық жургізетін жөне үйымдастьфушы медициналық көмектің сапасын,
кәлемін бақылаушы орталық болып есептелінеді.
Орталық аудандық аурухананың қүрамьша негізгі мамандыктармен бірге
бөлімдері бар аурухана және емдеу-диагаостикалық кабинеттері мен
лабораториясы бар емхана, жедел жөне шүгал жәрдем көрсететін белім,
патанатомиялық />өлім, үйымдастырушылық-медициналық кабинет және
қосымша бөлімдер (аптека, медициналық архив және т.б.) кіреді.
Орталық аудандық аурухананьщ төсек санына байланысты 6 турі болады:
І төсектен жогары,
2. /300-350 тесёкйк
3. 250-300 төсеқгік,
4. 200-250 төсекгік,
5. 150-200 төсекгік,
6. 100-150 төсекгік.

13.

Орталық аудандық аурухананық негізгі міндеттері:
— аудан түргандарьш жөне ауданның
орталығындағыларды жет-кілікті көлемде білікті
мамандандырылған ауруханалық жөне емха-налық
медициналық жәрдеммен қамтамасыз ету;
— ұйьщдастьфушьільгқ-методикальіқ басшылық жасау
және аудан калемівдегі барлық денсаулық сақтау
мекемелердің жүмысьш бақылау;
— аудавдагы денсаулық сақтау мекемелерінің
жүмысьш жоспарлау, қаржыландьф)', материаддықтехникалық жағынан жабдықтау;
— аурулықты азайту, балалар өлімін және жаліш өлім
көрсет-кішін төмендеіу және денсаулықты нығайту
үшін медициналық

14.

Орталық аудандық аурухананың штатында дерматолог
(тері ауруынның дәрігері), фтизиатр (туберкулез
ауруының дәрігері), пси-хиатр-нарколог, т.б. дәрігэрлер
арнайы диспансерлерде жүмыс істеу үшін белгіленеді.
Соңғы жыдцары ауданаралық мамандандырылған
бөлімдер ауыл түрғындарына медициналық жәрдем
көрсетуге кеп үлес қосты. Олар-дын төсек орны мен
амбулаторяық-емханалық жәрдемінін көлемі түрғьщцар
санына байланысты болды.
да ір түрі
көшпелі бригадасы, о^п отгг . , Іньің ^анынаи
уиымдастырылады.
Ауыл түрғындарына меяициналық жэрдем керсетуді
уйымдастылудағы ойлыстьік
Облысгақ г-үруха-ІЭі - емд 7 г;р;ф5Ілактшсалкқ м^
ішівдегі ең үлкен әрі көп қырлы емдеу-профилакгакалық
мекемелер- . дің бірі. Оның негізгі мақсаты — облыс

15.

ӘЙЕЛДЕРГЕ КӨРСЕПЛЕПН ШД*У
Ся £актш* мақсзты:
Әйеллер денсаулыгын қоріаудың өлеумепік-медидйиаль.^ ;д-ңызын
түсіну, өйевдерге медициналық көмек корсететін негізгі мсксмелердің жүмысты үйымдастыружүйесшен танысу, оның негіздерін
білу. Бүл мекемелердегі профилакгакалық жумысты
үйымдастырудын ерекІ^еліктері.Әйелдер денсаулығын қоргаудағы
қолданылатын завдарды білу.
:

16.

Назар аударғандарыңыз үшін
көптен көп рахмет!!!