Тұрмыстық қалдықтарды жоюға арналған машиналар. Негізгі параметрлерді есептеу. Жұмыстарды жүргізу технологиясы

1.

№9-дәріс.
Тұрмыстық
қалдықтарды
жоюға
арналған машиналар. Негізгі параметрлерді есептеу.
Жұмыстарды жүргізу технологиясы.
Дәріс жоспары
1. Пәннің мақсаты.
2. Даму тарихы.
3. Даму болашағы.

2.

Контейнерлік қоқыс тасығыш (1-сурет) үйлерден,
қоғамдық
тамақтан-дыру
орындарынан
және
басқа
ұйымдардан қоқысты және тағам қалдықта-рын шығаруға
арналған. Қоқыс арнайы контейнерлерде шығарылады.
ГАЗ-53Ф автомобилінің шассиіне жинақталған, М-30
контейнерлік
қоқыс
тасығышы
бір
уақытта
жалпы
сыйымдылығы 6 м3 сегіз контейнерді тасымалдайды.
Контейнерлер әрқайсысында төрт данадан екі аудармалы
платформаға орнатылады. Гидравликалық жетегі бар кран
барлық тиеу-түсіру жұмыстарын механикаландыруға мүмкіндік
береді. Машинаға бір адам - жүргізуші қызмет көрсетеді.
Платформа қаптамасының терезелерінде орналасқан, алты
механикалық басқару пульті жүргізушінің кранды тікелей
контейнердің жанында тұрып басқаруына және сонымен бірге
оларды аудармалы платформаның ұяшықтарына орнатуға
мүмкіндік береді. Қолдары ұзартылған қармауыш жүргізушінің
машинаға
көтерілмей
платформада
орнатылған
контейнерлерді жүргізуіне мүмкіндік береді.

3.

Аудармалы платформада орнатылған контейнерлер серіппесі бар
арнайы қадалармен бекітіледі. Бұл олардың тасымалдау және жүк
түсіру кезінде платформа ұяшықтарынан түсіп қалуынан қорғайды.
Контейнерлерді қоқыста түсіру аудармалы платформаларда бұру
жолымен жүргізіледі. Оң және сол платформалар гидравликалық
кранмен
кезекпен
бұрылады.
Контейнерлер
қармауышын
платформаға орнату үшін платформаның артқы бөлігінде оларға
пісірілген ұяшықтарымен бірге екі бойлық бұрыштығы бар болады.
Бойлық арқалықтардың ортасында тіреу алаңдар пісірілген, оларға
рессорларды блоктаудың гидравликалық цилиндрлері жинақталады.
Аудармалы платформаларда контейнерлер орнатылған. Кранның
көмегімен платформа көлденең осьтің айналасында бұрыла және
онда орнатылған төрт контейнерді түсіре алады.

4.

1 – кран; 2 – контейнер; 3 – платформа негізі; 4 – аудармалы
платформа; 5, 6, 7 – кранды басқару пульттері; 8 – қуатты іріктеу
қорабы
1-сурет - М-30 контейнерлік қоқыс тасығышының жалпы түрі

5.

М50 шанақты қоқыс тасығышы сыйымдылығы 0,75 м3
стандарттық контейнерлерден қоқысты жинауға, оны
тасымалдауға және зарарсызданды-ру немесе пайдаға асыру
орындарына түсіруге арналған. Қоқыс тасушының арнайы
жабдығы МАЗ-500А автомобилінің шассиіне жинақталған және
шанақтан, түсіру (ығыстыру) тақтасынан, тиеу (тығыздау)
тақтасы мен шөміші бар артқы қақпақтан, сырғымалы жебесі
бар толық бұрылатын краннан, гидравликалық және электр
жүйелерінен тұрады. Бұрылыс механизмі екі арқалықтан және
олармен контейнер сырғытпалардан төменгі жағынан ілінетін
қармауыштары бар тростан тұрады. Бос контейнерді кран
бұрынғы орнына қояды. Сыйымдылығы 2 м3 тиеу шөміші
толтырылған соң көтеріледі. Тиеу тақтасының қозғалысымен
қоқыс шөміштен шанаққа беріледі де, тығыздалады. Қоқыс
тасығыш артқы қақпағы алдын ала көтеріліп тұрғанда және
көтергіш кран машина осіне қатысты 900 бұрылғанда,
шанақтың алдыңғы қабырғасы болып табылатын, түсіру
тақтасының орын ауыстыруымен түсіріледі.

6.

1 — МАЗ-500А шассиі; 2 — май багы; 3 — қосалқы доңғалақ; 4 — ығыстырушы тақта;
5 — шанақ; 6 – кран негізі; 7 – кран шығыры; 8 - бұру шеңбері; 9 – кранды бұру
механизмі; 10 – артқы ернеу; 11 – артқы ернеуді көтеру гидроцилиндрі; 12 - кран жебесі;
13 – түсіру шөміші; 14 — контейнерді бұру механизмінің қармауыштары; 15 —
контейнерлердің көтеру траверсі; 16 — тиеу шөмішін көтеру гидроцилиндрі; 17 – артқы
ернеудің бұрандалы қысқыштары; 18 – шөмішті көтеру рычагы; 19 – ернеуді көтеру
рычагы; 20 – баспақтау тақтасын басқару рычагтары; 21 – ығыстыру бұрандасын
жылжыту рычагы; 22 — газды басқару рычагы; 23 — штепсель ажыратқышы; 24 — түсіру
бұрандасы; 25 — түсіру бұрандасының редукторы; 26 — қуатты іріктеу қорабы; 27 —
сорғылар жетегінің карданды білігі; 28 — сорғылар редукторы; 29 —НШ-46 сорғылары
2-сурет - М-50 шанақты қоқыс тасығышы

7.

Қоқыс тасығыш кранының жетегіне есептік қуат Nр
оның жұмысының жеке кезеңдерінде оның барлық барынша
мүмкін мәндерінен қабылданады.
Жүктелген контейнердің тұрақты жылдамдықпен
көтерілуіне қажетті қуат (киловатпен).
N зпод
Gv
1000 пн
,кВт
мұнда G – жүктелген контейнердің салмағы, H; v=0,3/0,41 –
жүкті көтеру жылдамдығы, м/с;
пн - қозғалтқыш пен
бұрылу ұстыны арасындағы берілістің п.ә.к.
Жел жүктемесі жебесінің бұрылысына кедергі моменті
(ньютон-метрмен).
M В WВС lСВ WBГ l ГВ ,
Нм
мұнда - WВС WBГ барлық жүктемеге және жүкке әсер ететін және
МЕСТ бойынша анықталатын жел жүктемесі, Н;
lСВ l ГВ - сәйкесінше
жебенің және жүктің тең әсер ететін жел жүктемесіне түсіру нүктесінее
айналу осіне дейінгі ара қашықтық, м.

8.

Қоқыс тасығыш еңісте жұмыс істегенде жебенің бұрылуына
кедергі моменті (ньютон-метрмен).
M У (GC lC G Г l Г ) sin ,
Нм
мұнда GC GГ -сәйкесінше жебе мен жүктің салмағы, Н; lC l-Г
жебенің айналу осінен жебе мен жүктің ауырлық центріне дейінгі
ара қашықтықтар, м; =30 – еңіс.
Тұрақты бұрыштық үдеулер кезінде инерция күштерінен жебенің
бұрылысына кедергі моменті (ньютон-метр).
М ИН (mC lC2 m Г l Г2 ) / t Р ,
mC mГ - жебе мен жүктің массалары,
мұнда
кг; - жебе
бұрылуының бұрыштық жылдамдығы, рад/с; t Р - жебенің
екпін алу уақыты, с.
Жебенің екпін алу уақыты оның бұрылуының бұрыштық жылдамдығына байланысты болады және келесі мәндері болады:
бұрыштық жылдамдық, рад/с…0,1-0,16
0,16 – 0,21 0,21-0,42
екпін алу уақыты, с…………
1,5-2
1-1,5
0,6-1

9.

Шанақты қоқыс тасығыштардың энергетикалық балансын анықтау.
Қайтымды-ілгерілемелі қозғалыс жасайтын (фургонды, итеру
тақтасын көтеру гидроцилиндрлері және т.б.), атқару органының
жетегіне жұмсалатын қуат (киловатпен):
N ГЦ
FV
;
1000 ПШ
кВт
мұнда F – гидроцилиндр штогындағы күш, H ; v 0.5 – штоктың
жылжу уақыты, м/с; пш - қозғалтқыш пен штоктағы жүктеме
түсіру нүктесі арасындағы берілістік п.ә.к.
Айналмалы қозғалыс жасайтын атқару органдарының жетегіне
жұмсалатын қуат (киловатпен):
M
N вр
;
1000 п
мұнда М – атқару механизмінің шығатын білігіндегі момент, Hм;
- атқару механизмі білігінің бұрыштық жылдамдығы, рад/с;
п - атқару механизмінің қозғалтқышы мен шығатын білігі
арасындағы берілістің п.ә.к.

10.

СРСқа арналған бақылау тапсырма
1. Техниктер қандай өнертапқыштар жер қазатын
жасаумен шұғылданды .
2. Қандай жылда жол тресті ұйымдастырылды .
3. Техниктер жер қазатын бірінші үлгілерді атаңыздар .
4.Жер қазатын даму ерекшелігі техниктер осы уақытта.