Emocja (łac. Emovere)

1. Slajd 1

2. Pojęcie emocji

Emocja (łac. Emovere)- silne odczucie (świadome lub
nieświadome) o charakterze pobudzenia pozytywnego (pod
wpływem szczęścia, zachwytu, spełnienia) lub negatywnego
(pod wpływem gniewu, odrazy, strachu)
W szerszym znaczeniu emocje to złożony zespół zmian
cielesnych i psychicznych, obejmujący pobudzenie
fizjologiczne, uczucia, procesy poznawcze i reakcje
behawioralne (zachowania) wykonywane w odpowiedzi na
sytuację postrzeganą jako ważna dla danej osoby

3. Funkcje emocji

Motywacyjna – pobudza nas do podjęcia działania
dotyczącego jakiegoś doświadczonego lub wyobrażonego
zdarzenia
Ukierunkowują i podtrzymują takie nasze działania wobec
określonych celów, które są dla nas korzystne
Pomagają w organizowaniu naszych doświadczeń, gdyż od
nich zależy na co zwracamy uwagę, wpływają na nasz
sposób spostrzegania siebie i innych

4. Funkcje emocji

Emocje intensyfikując wybrane doświadczenia życiowe
sygnalizują, że dana reakcja jest szczególnie ważna
Regulują interakcje społeczne: jako pozytywne wiążą nas z
innymi ludźmi, jako negatywny środek pozwalają nam
zachować dystans wobec innych
Pobudzają do zachowań prospołecznych
Komunikacyjna funkcja demaskuje nasze próby ukrycia
przed innymi tego, co czujemy i zamierzamy

5. Źródła emocji

Głównym źródłem emocji są wszelkie BODŹCE odbierane
przez nasze zmysły: ciepło słońca, zapach kwiatów, powiew
wiatru, dźwięk muzyki, zapach siarkowodoru, dotknięcie
czegoś
PRZEDMIOTY LUB OBIEKTY, które nie budziły wcześniej
żadnych uczuć, np. kontakt z jeziorem jest emocjonalnie
obojętny jesienią, ale w czasie letnich upałów jest źródłem
przyjemności. Dla kogoś, kto tonął, jezioro może kojarzyć
się z lękiem
POTRZEBY- dążenie do ich zaspokojenia może wywoływać
emocje. Kiedy wydaje się, że potrzeba może być
zaspokojona pojawia się radość, podekscytowanie, duma,
natomiast gdy potrzeba napotyka blokadę- smutek, żal,
lęk, złość

6. Źródła emocji

KONTAKT Z SAMYM SOBĄ- można siebie lubić, nienawidzić,
być z siebie dumnym, złościć się na siebie. Przekonania
żywione o sobie, stopień, w jakim jesteśmy bliscy tego,
jakimi chcielibyśmy być- wszystko to jest ważnym źródłem
emocji
SŁOWA- mogą działać podobnie jak czyny i wywoływać
emocje (nie tylko w wypowiadającym je, ale tez w innych):
radość, żal, wstyd, lęk, poczucie winy, słowo „nie” często
jest sprawcą smutku, rozgoryczenia

7. Właściwości emocji

Każda emocja posiada:
Siłę- bardziej lub mniej intensywna emocja
Kierunek- coś jest pociągające-odpychające, emocje
pozytywne-negatywne, przyjemne- nieprzyjemne
Jakość- to, że emocje mogą wyzwalać odmienne formy
zachowań świadczy o jakości emocji
Pobudzenie emocjonalne- stan pewnej mobilizacji, który
przede wszystkim przejawia się na poziomie
neurofizjologicznych zmian (przyspieszenie akcji serca,
oddychania, zwolnienie trawienia). Pobudzenie emocjonalne
na poziomie psychicznym przejawia się w zmianie
umysłowości, w zmianie uwagi- przy optymalnym poziomie
pobudzenia człowiek szybciej myśli, jest bardziej
skoncentrowany. Przy zbyt wysokim pobudzeniu albo zbyt
słabym nie jest w stanie myśleć, jest rozproszony,
chaotycznie przetwarza informacje

8. Graficzne przedstawienie teorii Cannona-Barda

WYDARZENIE
(np. spotkanie z
niedźwiedziem)
Informacja
przetwarzana przez
wzgórze i
przesyłana
jednocześnie do
kory i do ciała
Reakcja
instrumentalna
Ocena
wydarzeń przez
korę
EMOCJA
(np. strach)

9. Robert Plutchik

Robert Plutchik- amerykański psycholog opracował teorię
emocji, w której zaproponował istnienie ośmiu
podstawowych emocji, ewolucyjnie naturalnie rozwiniętych.
Emocje te są wrodzone i bezpośrednio odnoszą się do
zachowań adaptacyjnych, które mają na celu pomoc w
przetrwaniu. Z nich wynikają wszystkie inne emocje.
Podstawową ideą Plutchika jest fakt, że możemy przeżywać
mieszaninę pierwotnych emocji. Polega to na łączeniu
poszczególnych emocji w jedność, tworząc bardziej złożone
emocje. Łączenie to doprowadza do stworzenia kombinacji
odpowiedzialnych za konkretne przeżycia.

10. Koło emocji Plutchika

Trójwymiarowy diagram
Plutchika opisuje relacje
między różnymi emocjami,
analogicznymi do kolorów
na kole. Wymiar pionowy
reprezentuje intensywność,
a koło poziome reprezentuje
stopień podobieństwa.
Emocje przeciwległe na kole
są emocjami przeciwnymi.
Według Plutchika nie
możemy doświadczać ich w
tym samym czasie. W
dwuwymiarowym rzucie
diagramu, emocje w
pustych przestrzeniach
tworzą podstawowe diady,
które są mieszaniną dwóch
podstawowych emocji

11. Koło emocji Plutchika

12. Dziesięć postulatów Plutchika

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Pojęcie emocji ma zastosowanie na wszystkich poziomach ewolucji
i podobnie jak do ludzi, odnosi się też do zwierząt.
Emocje mają ewolucyjne podłoże i u różnych gatunków rozwinęły
różne formy ekspresji.
Emocje pełnią rolę adaptacyjną, pomagając organizmom
przetrwać zagrożenia stwarzane przez środowisko.
Pomimo różnic w formach wyrażania emocji u różnych gatunków,
można zidentyfikować pewne wspólne elementy oraz ogólne
wzorce.
Istnieje niewielka liczba podstawowych, pierwotnych emocji
stanowiących pewien prototyp.
Wszystkie inne emocje są stanami pochodnymi, występują jako
kombinacje, mieszaniny lub związki podstawowych emocji.
Pierwotne emocje są to hipotetyczne konstrukty, swojego rodzaju
stany idealne, których właściwości i cechy są wnioskowane
bezpośrednio.
Pierwotne emocje mogą być scharakteryzowane w postaci par
biegunowych przeciwieństw.
Wszystkie emocje różnią się pod względem stopnia podobieństwa
do siebie nawzajem.
Każda emocja może występować w różnym stopniu natężenia i na
różnym poziomie pobudzenia.

13. Slajd 13

Emocje w pewien sposób sąsiadujące na diagramie, gdy są
odczuwane jednocześnie, mogą być połączone w nowe
emocje. Mieszanina dwóch dowolnych pierwotnych emocji
jest nazywana przez Plutchika diadą. Na przykład, diada
radości i zaufania to miłość. Diady z przeciwstawnych
emocji nie mogą zostać utworzone, gdyż zachodzi między
nimi konflikt

14. Emocje a podejmowanie decyzji

Trzy dylematy
moralne
Czy należy przełączyć
przekładnię by zabiła
jedną osobę zamiast
pięciu?
Czy powinno się zrzucić
grubego mężczyznę z
kładki aby uratować
pięć osób w stronę
których on zmierza?
Czy należy wypchnąć
jedną osobę z tonącej
tratwy aby pozostali się
uratowali?

15. Zdrowie a emocje – dobre emocje wzmacniają odporność

Zły nastrój jest zaraźliwy jak
grypa! Lepiej poszukać powodów
do RADOŚCI - śmiech skutecznie
pobudza mechanizm odporności.
Uśmierza też ból, bo pod jego
wpływem organizm produkuje
więcej endorfin, działających
podobnie jak morfina. Po ataku
śmiechu organizm łatwiej
oczyszcza się i regeneruje.
Kurację śmiechem stosuje się nie
tylko amatorsko, ale i bardzo
profesjonalnie w wielu klinikach
na świecie. W Polsce i na świecie
można spotkać w szpitalach
dziecięcych klaunów którzy bawią
się z małymi pacjentami i
opowiadają im śmieszne
historyjki.