Балалардағы ЭхоКг жүргізу тәсілі және функционалды сынамалар

1.

Кафедра:Педиатрия-1
ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Тақырып: Балалардағы ЭхоКг жүргізу тәсілі және
функционалды сынамалар
Орындаған:Амантаева Аружан
Тобы:В-ЖМҚА-307-19
Қабылдаған:

2.

Жоспар:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Эхокардиография (ЭхоКг) неге мүмкіншілік
береді?
2. Балаға жүрек Эхокардиографияны қалай жасалады?
3. Н.А.Шалкову сынамасы
4. Генч Сынамасы
5. Велоэргометрия
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

3.

Кіріспе
Жүрек — іші қуыс бұлшықетті мүше. Ересек адам жүрегінің
салмағы 250-300 грамм. Жүрек кеуде қуысының сол жағына таман
орналасқан. Оның дәнекер тканінен түзілген жүрек қабы қаптап
тұрады. Жүрек қабының ішкі беті жүректі ылғалдайтын және
жиырылу кезінде үйкелісті кемітетін сұйықтық бөліп шығарады.
Эхокардиография — қазіргі заманғы жоғары информативті инвазивті
емес ауырсынусыз және қауіпсіз жүрек қантамыр жүйесінің
диагностикалау әдістерінің бірі болып табылады. Эхокардиография
әдісі – М әдісі деп аталады, себебі зерттеу кезінде қозғалыста
болатын құрылымдардан мәлімет алынады. ЭхоКГ-ні тіркеу кезінде
систоланы диастоладан ажырату үшін ЭКГ-де жазылады. Қос
жармалы қақпақшаның алдыңғы жармасын шектеу кезінде маңызды
мәліметтер алынады. Бұл кезде ЭхоКГ М пішіндес болады

4.

Жүректің әртүрлі құрылымдарынан
(қақпақшаларынан, қарыншаларынан,
миокардынан, қарыншааралық
перделерден, т.б.) ультрадыбыстың
әсерін қолдануға негізделген жүректі
зерттеу әдісін – эхокардиография деп
атайды.
Эхокардиограф аппараты
пьезокристалдары бар
ультрадыбыстың датчигінен тұрады.
Ол ультрадыбысты серпіндерді
зерттелетін ағзаларға жіберіп және
олардан кері қайтқан эхобелгілерді
қабылдап алады. Сол белгілерді
қозғалып тұратын фотоқағазға
толқынды сызықтар ретінде тіркейді –
ол эхокардиограмма (ЭхоКГ) деп
аталады.

5.

Эхокардиография (ЭхоКг) мүмкіншілік
береді:
Жүрек қуыстарының көлемдерін анықтауға
Жүрек клапандарының жағдайын және олардың
қызметін бағалауға
Жүрек қабырғаларының қалыңдықтарын анықтауға
Жүрек қарыншаларының жиырылу
мүмкіншіліктерін бағалауға
Жүректегі миокард инфарктінен кейінгі тыртықты
өзгерістерді анықтауға
Жүрек ішіндегі қан қозғалысын бағалауға
Аорта және өкпе сабау артерияларын бағалауға
Перикардтың жағдайын бағалауға

6.

Балаға жүрек Эхокардиографиясын қашан жасау
керек?
Жаңа туған нәрестелерге жүрек ақауларын дифференциалды
диагностикалау және ауытқулармен жүруі мүмкін жүректің
физиологиялық өзгеруін бақылау үшін туылғаннан кейін 1 ай ішінде
ЭХОКГ ұсынылады. 1 жасында барлық балалар міндетті түрде
кардиологқа тексерілуі керек. Бұған дейін электрокардиограмма (ЭКГ)
ғана емес, сонымен қатар жүрек ультрадыбысын да жасау керек.
Сондай – ақ, бұл процедура мектепке дайындық аясында немесе спорт
секциясында сабақ басталар алдында қажет-дене үшін ерекше
жүктемелерге байланысты, сондай-ақ балаға физикалық белсенділіктің
барабарлығын бақылау үшін спорт секцияларында үнемі
жаттығулармен жүректің күйін жыл сайынғы ЭХОКГ бақылау қажет..

7.

Жаңа туған нәрестелер мен үлкен балаларда жүрек
ультрадыбысын жасауға не себеп болуы мүмкін?
- Дәрігер балаға ультрадыбыстық жүрек диагнозын тағайындай алады, егер:
• стетоскопты тыңдау кезінде шу естіледі немесе дәрігер жүрек ырғағының
бұзылуын байқайды;
• цианоз байқалады (жоғарғы еріннің үстіндегі көгеру).
• Емшек жасындағы балада, мысалы, бұл құбылыс жылап немесе қарқынды
сорғаннан кейін пайда болуы мүмкін.
• бала салмақ қоспайды;бала кеуде қуысының сол жағындағы ауырсынуға
шағымданады;
• баланың жасына сәйкес келетін физикалық күш-жігермен тез шаршау, терлеу,
тыныс алу қиындықтары бар;баланың қолдары мен аяқтары жиі суық
болғанда.

8.

Балаларда жүрек УЛЬТРАДЫБЫСЫ нені көрсетеді? Қандай аурулар
анықтауға болады?
Эхокардиография жүректің жұмысын, ағзаның
камералары мен клапандарының күйін, оның
жиырылуын, қан айналымының ерекшеліктерін,
жүректің көрші органдармен байланысын көрсетед
туа біткен және
жүре пайда
болған жүрек
ақаулары
жүректің ішкі
қабығының
қабынуы –
эндокард
(эндокардит)
жүрек дамуының
ауытқулары
камераларда қан
ұйығыштарының
болуы
миокардтың
қабынуымиокардит
жүректе
сұйықтықтың
жиналуы.

9.

Эхокардиографияға дайындық
Эхокардиография арнайы дайындықты және диетаны қажет
етпейді. Бірақ жүректің жұмысын дұрыс бағалау үшін баланың
тыныш жағдайы өте маңызды. Егер бұл нәресте болса, атааналар олардың үгіндісі толық, құрғақ памперсте, жайлы және
тыныш екеніне көз жеткізуі керек. Егер бұл үлкен бала болса,
онда оны психологиялық тұрғыдан дайындаған жөн. Яғни
баланы позитивті күйге келтіріңіз. Оған процедураның
ауыртпалықсыз екенін түсіндіріңіз, тек дәрігердің нұсқауларын
тыңдап, орындау керек. Медициналық құжаттардан басқа,
процедурадан кейін гельді теріден тазарту үшін (немесе олар сол
жерде беріледі) баланы қоятын жөргекті және майлықтарды
Ультрадыбыстық диагностика кабинетіне әкелу керек. Жүректің
Ультрадыбыс кезінде баланың "бүлік шығарғысы" келмеуі үшін
сүт бөтелкесін – баланы тыныштандыру оңайырақ болады.
Нәтижелерді дәлірек декодтау үшін баланың бойы мен салмағы
туралы ақпаратты жаңарту пайдалы болады. Егер балада жүрек
Ультрадыбысы бірінші рет жасалмаса, өткен зерттеулердің
нәтижелерін өзіңізбен бірге алып жүруді ұмытпаңыз.

10.

Балаға жүрек Эхокардиографияны қалай жасалады?
Ультрадыбыстық зерттеудің басқа түрлері сияқты, эхокардиография
ауыртпалықсыз және көп уақытты қажет етпейді. Барлық процедура
шамамен 30-60 минутқа созылады. Арнайы дайындық қажет емес –
психологиялық тұрғыдан басқа, кішкентай науқастарға қатысты. Ата –
аналардың міндеті-балаға дәрігердің экранда не бар екенін көретіндігін
түсіндіру. Баланы тыныштандыру өте маңызды, өйткені зерттеу кезінде
тыныс алу мен импульсті тездетпеу керек. Дәл сол себепті жүрек
ультрадыбысының алдында физикалық белсенділік пен тоникалық
сусындар (кофе, күшті шай) ұсынылмайды.Әдетте, жүрек
Ультрадыбысты трансторакальды түрде жасалады: бала диванда, артқы
жағында немесе жағында жатыр, ал ультрадыбыстық диагноз дәрігері
жүрек аймағындағы кеудеге сенсор жасайды. Теріге су негізіндегі гель
алдын-ала қолданылады.

11.

Жаңа туған нәрестедегі нормалар
Жаңа туған нәрестеде жүрек
ультрадыбысын шифрлау ұлдар мен
қыздарға арналған параметрлерге
негізделген. Әдетте, қыздардың жүрек
мөлшері ұлдарға қарағанда кіші.
Қыздардағы жүректің оң қарыншасының
диаметрі 0,5-1,3 см, ұлдарда – 0,4-1,4
см.қыздарда қалыпты жағдайда
1 айдан бастап нәрестедегі нормалар
1 айлық және одан жоғары Балаға жүрек
УДЗ-нің шифрын ашу келесі параметрлерді
қолдану арқылы жүзеге асырылады. Сол
жақ қарыншаның қалыпты диаметрі
қыздарда 0,5-1,3 см, ұлдарда 0,6-1,4 см
құрайды. Сол жақ атриумға ұқсас параметр
– ұлдарда 1,2-1,7 см, қыздарда 1-1, 8 см.
Қарыншалық септумның қалыңдығы 0,3-0,6
см, аортаның диаметрі 0,7-1,3 см

12.

1 жастан бастап баланың
нормалары
1 жастан асқан бала үшін келесі
көрсеткіштер норма болып
табылады:
оң қарыншаның диаметрі – 0,2-1,3
см, сол жақ атриум – 1-1,9 см.
қарыншалық септумның
қалыңдығы-0,2 – 0,6 см. аортаның
диаметрі-0,9-1,5 см.

13.

Ұрықтың эхокардиографиясы
Ұрықтың Эхокгы (пренатальды немесе фетальды эхокардиография)
жүктіліктің 18-ден 22-ші аптасына дейін жүргізіледі. Оның негізгі мақсаты
— ұрықтағы туа біткен жүрек ауруын уақтылы анықтау. Зерттеу баланың
құрсағындағы жүрекішілік қан ағымын тексеруге және оның туылуына дейін
динамикалық бақылауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Нәтижесінде
акушер-гинеколог босануды жоспарлай алады, ал кардиологтар бала
туылғаннан кейін бірден емдеуді бастауға мүмкіндік алады. Ұрықтың
эхокардиографиясы егер туа біткен жүрек ақауы пациенттің жақын
туыстарында болса, жүкті әйелдің кейбір аурулары, ұрықта туа біткен
ақаулардың ықтималдығы жоғарылаған жағдайда (қант диабеті, дәнекер
тінінің жүйелік аурулары, эпилепсия) жүргізіледі. Алдын алу мақсатында
ұрық Эхокгі, егер бірінші триместрде анасы антибиотиктер немесе
антиконвульсанттар қабылдаса, жүзеге асырылады. Диагностика 35 жастан
асқан ананың жасында да жүргізіледі. Сондай-ақ, жиырма апта ішінде
ультрадыбыстық зерттеу кезінде анықталған ауытқулар көрсеткіш болып
табылады.

14.

Функционалдық сынама
Жүрек-қан жүйелерінің функционалдық
жағдайын бағалауға арналған дозаланған
физи калық жүктемелер қолданылады.Ол
үшін аурудың жағдайын,клиникалық
симптомдарының өзгеруімен қатар,пульс пен
тыныстаудың жиіліктерін жіне артериалдық
қысымның сандық өлшемдерінің
динамикаларын бағалайды.

15.

Н.А.Шалков сынамасы бойынша
• Сынаманы жүргізгенге дейін балада пульстің
жиілігін және қан қысымы (төсекте немесе
тұрғанда).
• Содан кейін бала жүктемені орындайды және
оның импульсі есептеледіқан қысымын бірден,
3, 5 және 10 минуттан кейін анықтаңыз.
• Қанағаттанарлық бағалаудың міндетті шарты35 минуттан кейін көрсеткіштердің нормаға
оралуы.Егер жүктемеден кейін жүрек соғу
жиілігінің жоғарылауы аспаса,
қолайлы.Бастапқы 25%, систолалық қысым
орташа жоғарылайды, ал диастолалық
төмендейді немесе сол деңгейде
қалады,импульсті қысымның жоғарылауын
сипаттайды.

16.

17.

18.

Штангаға сынама бойынша
• 3-тен кейін тыныс алудың максималды уақытын
анықтап терең демаламыз.
• Жату, отыру немесе тұру кезінде бала 3 терең тыныс
алады, ал төртінші отыныс алып отқан кезде, мұрнын
қысып ұстап тынысын ұстап қалу керек.
• Осы кезде үзіліс ұзақтығын анықтаймыз. Соңғы
тыныс өте терең болмауы керек,

19.

11 жас - 39
сек
Нормативтік
көрсеткіш
6 жастан 13
жасқа дейінгі
балалар:
8 жас - 32
сек
10 жас - 37
сек
6 жас - 16
сек
12 жас - 42
сек
9 жас - 34 сек
13 жас-39
сек.
7 жас - 26 сек

20.

Генч Сынамасы
• Терең дем алғаннан кейін бала қалыпты дем
шығарады,мұрнын қысып, демін сақтап тұрады.
Осы уақытты санайды.
• Мектеп жасындағы дені сау балаларда алғашқы
сынама 12-13 секундты құрайды , екіншісібіріншіден кем дегенде 50% құрайды.
• Жүрек патологиясы екінші сынақтың
төмендеуімен бірге жүреді біріншісімен
салыстырғанда 50% артық көрсеткішті көрсетеді.

21.

Руфье Сынамасы
• 5 минут бойы шалқасынан жатқан сыналушыда,
импульсті 15 секундтық интервалмен анықтайды (Р1) ,
содан кейін 45 сек ішінде 30 рет отырып тұрады.
Жүктемеден кейін ол жатып, алғашқы 15 сек (P2) үшін
импульсті есептейді, содан кейін бастапқы қалпына
келтірудің алғашқы минутының соңғы 15 сек (P3)
құрайды.

22.

Руфье Сынамасы
17 – ден 9-ға
дейін-жүрекқан
тамырларының
орташа
функционалды
жағдайы
жүйесі
4 – тен 6-ға
дейін-жүректамыр
жүйесінің
жақсы
функционалд
ы жағдайы
жүйесі;
110 – нан
14-ке дейінқанағаттана
рлық
функционал
дық жайкүй
жүректамыр
жүйесі;
15-тен көп
немесе оған
теңқанағаттанар
лықсыз
функционалд
ы
жүрек-тамыр
жүйесінің
жағдайы.

23.

Проба Руфье –Диксона
Индекс Руфье — Диксона = 4 (Р1 + Р2 + Р3) - 200/10;
Оның көрсеткіші:
• от 0 до 2,9 – жақсы;
• от 3 до 5,9 – орташа;
• от 6 до 7,9 – қанағаттандырарлық;
• от 8 и более - жаман

24.

Велоэргометрия
Нақты физикалық белсенділікті
беруге мүмкіндік береді.
Балаларға тағайындалады
Жүктеме массасы 0,5-тен 1,5
Вт/кг-ға дейін, өйткені олар
үлкен жүктеме болмайды.
Велоэргометрияны орындау
кезінде пульс, қан қысымы,
қажет болған жағдайда жазба
жасалады ЭКГ
велоэргометрияға дейін, немесе
одан кейін.

25.

ЭхоКГ диагностикалық маңызы

26.

Қорытынды
Функционалдық диагностика-медицина бөлімі, мазмұныбұл объективті бағалау, ауытқуларды анықтау және олардың
әрекеттерінің объективті көрсеткіштерін өлшеу негізінде
дененің әртүрлі мүшелері мен физиологиялық жүйелері
функциясының бұзылу дәрежесін анықтау-аспаптық
зерттеулердің көмегімен жүзеге асырылады.Органдар мен
жүйелердің функционалды жағдайын бағалау өте
маңыздыжүрек-қантамыр патологиясын диагностикалау,
ауру ағымының динамикасын және емдеу-оңалту
шараларының тиімділігін анықтау үшін-баланың жұмысқа
қабілеттілігін болжау және бағалау.
Дәрілік сынамалар балалар кардиологиясында диагнозды
нақтылау, вегетативті жүйке жүйесі мен жүрек қызметі
арасындағы байланысты анықтау үшін қолданылады.

27.

Пайдаланылған әдебиеттер
Пропедевтика детских болезней - Геппе Н.А.
Пропедевтика детских болезней - Воронцов И.М., Мазурин А.В.
Пропедевтика детских болезней. Практикум. Юрьев В.В
Балалар ауруларының пропедевтикасы. 1 т.: оқулық / А. В. Мазурин - Алматы :
Эверо, 2016. - 166 бет. с.
Балалар ауруларының пропедевтикасы. 2 т.: оқулық / А. В. Мазурин - Алматы :
Эверо, 2016. - 188 бет. с.
Балалар ауруларының пропедевтикасы. 3 т.: оқулық / А. В. Мазурин. - Алматы
: Эверо, 2016. - 156 бет. с.
Балалар ауруларының пропедевтикасы. 4 т.: оқулық / А. В. Мазурин - Алматы :
Эверо, 2016. - 156 бет. с.