Рэспублика Беларусь у канцы ХХ – пачатку ХХI в. Лекция 8.1

1.

Рэспублика Беларусь
у канцы ХХ – пачатку ХХI в.
Лекция 8.1.
Мадэрнізацыя грамадскапалітіычнай сістэмы падчас
палітыкі перабудовы
Design by Tatsiana Lisouskaya
Brest State Technical University

2.

1. Спробы мадэрнізацыі савецкай грамадскапалітіычнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы.
Жнівеньскіе падзеі 1991 г у СССР і БССР
Красавіцкі пленум ЦК
КПСС (1985), ХХVІІ з’езд
КПСС (1986) вызначылі
новы палітычны курс,
скіраваны на
паскарэнне сацыяльнаэканамічнага развіцця і
ўсебаковае
абнаўленне
грамадства –
«перабудову».

3.

Мэта перабудовы – «удасканальванне сацыялізму»: падвоіць
эканамічны патэнцыял з дапамогай шырокіх працоўных мас,
інтэнсіфікацыі эканомікі, дэмакратызацыі палітычных
інстытутаў.
Значную ролю у дэмакратызацыі адыграла публічнасць –
«галоснасць», дэсталінізацыя.

4.

Да пачатку 1993 г. колькасць рэабілітаваных ў
Беларусі – да 130 тыс. асоб.
Дакументы аб рэабілітацыі
Постановление Совета Министров Белорусской ССР от 18.01.1989 г., № 42 “Об увековечивании памяти
жертв массовых репрессий 1937—1941 годов в лесном массиве Куропаты”
2. Постановление Верховного Совета Белорусской ССР от 21.12.1990 г., № 479—ХІІ «Об утверждении
Положения о порядке восстановления прав граждан, пострадавших от репрессий в 20—50-х годах»
3. Положение о порядке восстановления прав граждан, пострадавших от репрессий в 20—50-х годах
4. Постановление Совета Министров Белорусской ССР от 29.12.1990 г., № 349 «О предоставлении льгот
лицам, необоснованно привлеченным к уголовной ответственности в период репрессий 20—50-х годов и
впоследствии реабилитированным»
5. Постановление Верховного Совета Белорусской ССР от 06.06.1991 г., № 827—ХІІ «О порядке
реабилитации жертв политических репрессий 20—50-х годов в Белорусской ССР»
6. Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 01.11.1991 г., № 1211—ХІІ «Об утверждении
Положения о Комиссии при Верховном Совете Республики Беларусь по оказанию содейвитвия в
обеспечении прав жертв политических репрессий 20—80-х годов и увековечивания их памяти»
7. Положение о Комиссии при Верховном Совете Республики Беларусь по оказанию содейвитвия в
обеспечении прав жертв политических репрессий 20—80-х годов и увековечивания их памяти
8. Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 01.11.1991 г., № 1212—ХІІ «О внесении
изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Беларусь, регулирующие
вопросы восстановления прав граждан, пострадавших от репрессий в 20—80-х годах»

5.

Праявы кансерватыўных тэндэнцый ў БССР:
Улада замоўчвала факт аварыі на
Чарнобыльскай АЭС да 1990 г.;
Мітынг-рэквіем 30 кастрычніка 1988 г. па
загінуўшых у Курапатах разагнаны міліцыяй;
ЦК КПБ не дазваляла ствараць новыя партыі і
арганізацыі і дзейнічаць руху «Дэмакратычная
платформа ў КПСС»;
У ВС БССР да жнівеньскага путчу камуністычная
большасць адхіляла прапановы апазіцыі,
выступала за увядзенне надзвычайнага
становішча ў СССР.

6.

Рэформа палітычнай сістэмы з 1988 г.
пачалася з дэмакратызацыі КПСС:
скасаваны гаспадарча-галіновыя
аддзелы,
уводзіліся ратацыя кадраў,
альтэрнатыўныя выбары,
пашырэнне правоў первічных
арганізацыі.

7.

Аднаўленне поўнаўладдзя Саветаў:
Сакавік 1989 г. выбары на альтэрнатыўнай аснове народных
дэпутатаў СССР. 2 накірункі перабудовы: 1) памяркоўны
(старш. Прэзідыума ВС СССР М.С. Гарбачоў) і 2)
радыкальны А.Сабчак, Б. Ельцын, А. Сахараў.
Сакавік 1990 г. альтэрнатыўныя выбары у ВС і мясцовыя
Саветы народных дэпутатаў БССР (Старшыня ВС –
М.Дземянцей).
15 сакавіка 1990 г. на ІІІ з’езде народных дэпутатаў адмянілі 6
артыкул Канстытуцыі (60%). Гарбачоў абраны Прэзідэнтам
СССР.
1 студзеня 1991 г. Закон СССР аб грамадскіх аб’яднаннях –
уведзена шматпартыйнасць.

8.

Аднак 31 з’езд КПБ (1990) паказаў, што ў камуністаў
адсутнічала дакладная праграма партыйнага развіцця.
У час жнівеньскага путчу (19-21 жніўня 1991 г.) КПБ
прадэманстравала немагчымасць падтрымаць
прагрэсіўныя пераўтварэнні ў грамадстве і ВС БССР 25
жніўня 1991 г. прыпыніў яе дзейнасць.