Причастиелер

1.

Кичээлдиң технологтуг картазы
Темазы: «Причастиелер»

2.

Допчузу:
1.
2.
3.
4.
5.
Таблица
Схема
Таблица
Чурук-биле ажыл
Физкультминутка

3.

Причастие
Тодарадыы
Айтырыы
Чижээ
Кылыг
сөзүнүң
тускай
хевири.
Ында
кылыг
сөзүнүң болгаш демдек
адының шынарлары бар:
1)
к.с.
ышкаш
кылдыныгны
илередир
болгаш үелерлиг, болур
болгаш болбас хевирлерлиг
2)
д.а. ышкаш кандыг?
деп
айтырыгга
харыылаттынып , домакка
тодарадылга болур.
кандыг?
Бис чечек бүргээн
(кандыг?) алаакка
доктаадывыс.

4.

Причастиелиг бөлүглел
причастие болгаш оон хамааржыр сөстерден
тустунган
тускай
бөлүк.
Причастиелиг
бөлүглел домакка хары угда чаңгыс домак
кежигүнү болур.
Чижээ: Чыргалаңды дээрге таайга-таскыл
аразында чашты берген бичии (кандыг?)
сууржугаш чүве.

5.

Причастие
Эрткен
үениң
прич.
Келир
үениң
прич.

6.

Причастиелер
Эрткен үениң
причастиези
чүвениң
эрткен
үедеги кылдыныгбиле
холбашкан
ылгавыр
демдээн
илеретпишаан
кандыг?
деп
айтырыгга
харыылаттынып,
домакка
тодарадылга болур.
Келир үениң причастиези
чүвениң келир үеде боттаныр кылдыныгбиле азы доктаамал кылдыныг-биле, чок
болза амгы үеде боттанып турар кылдыныгбиле холбаалыг ылгавыр демдээн көргүзер.
болур болбас
Болгалак үениң
хевири хевири
причастиези
-ар, -эр, -бас, - чүвениң
боттаныр
-ыр, -ир, бес, - чыгаан кылдыныг-биле
-ур, -үр мас,холбашкан
ылгавыр
Өөренир мес
демдээн көргүзер
-ган, -ген, -кан, -кен , тывар Өөренм -галак, -гелек, -калак, Өөренген, тыпкан
ес,
келек
тыппас бышкалак тараа, үнгелек
хүн

7.

Чурук-биле ажыл
Онаалгазы. Чурукту кичээнгейлиг көрүңер.
Ында чүү чурттунган-дыр? Бойдус бистиң
амыдыралывыска херек бе?

8.

9.

Онаалгазы. причастиелер ажыглап
тургаш, үстүнде чурукка даянып,
«Кижи бойдустуң төлү» деп кыска
чогаадыгдан бижиңер!

10.

Физкультминутка
Бирээ, ийи
Холдарывыс дыштанзын!
Үш, дөрт
Эреспейлер бөлүү бис!
Холдарывыс дыштандыргаш
Чүгле бештер алыр бис!

11.

Ажыглаан литература:
1. Биче-оол М.Д. Тыва дыл 8-9. Кызыл,
2006.
2. Март-оол К. Б. 5-9 класстарга тыва
дылды башкылаарының методиказы.
Кызыл, 2002.

12.

Четтирдим!