Инклюзивті білім берудің түсінігі мен негізгі принциптері. 1-дәріс

1.

1-ДӘРІС.
ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ
Б Е Р УД І Ң Т Ү С І Н І Г І М Е Н
НЕГІЗГІ ПРИНЦИПТЕРІ.
Д А Н Е Б А Й А Й Д Ы Н , Т И Л Е У К А Б Ы Л О В А А Я УЛ Ы М ,
Ә И Т І К Е Ш М А Д И Я Р, М И Р Б Е К А Я Н

2.

ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУ
• Инклюзивті білім беру дегеніміз-ерекше білім беруді талап ететін балалар мен қалыпты балаларды
біріктіріп оқыту
Инклюзивті оқытудың негізгі қағидалары:
• 1. Барлық адамдар құқығының теңдігі;
• 2. Адамдарды шектеудің болмауы;
• 3. Барлық балаларды мектепке дейінгі мекемеге және мектепке қабылдау;
• 4. Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтендіру, мінез-құлықтың коммуникативті моделін игерту,
• 5. Оқыту үдерісіне ата-аналарды қатыстыру;
• 6. Арнаулы білім беру жағдайын жасау;
• 7. Пәнаралық бағытты қалыптастыру (педагогтар, ата-ана, логопед, психолог, дефектолог, т.б.
мамандықтардың өзара әрекеттестігі
• 8. Өзгелермен қарым-қатынасқа және өзіне деген сенімділікке үйрету.

3.

• Мүмкіндігі шектеулі бала (балалар) – белгіленген тәртіппен расталған, туа біткен, тұқым
қуалаған, жүре пайда болған аурулардан немесе жарақаттардың салдарынан тіршілік етуі
шектелген, дене және (немесе) психикалық бұзылыстары бар он сегіз жасқа дейінгі бала
(балалар).
• Мүмкіндігі шектеулі балалардың құқықтары Қазақстан Республикасының Заңдарында
қарастырылған
Қазақстан Республикасының
Конституциясы
Қазақстан Республикасының «Кемтар
балаларды әлеуметтік және медициналықпедагогикалық қолдау туралы» Заңы
• 1995
• 2002ж 11 шілде №343 бұйрықпен
Қазақстан Республикасының
«Білім туралы» Заңы
Қазақстан Республикасының «Бала
құқықтары туралы» Заңы
• 1997/2007
• 1989

4.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
« Б І Л І М Т У РА Л Ы » З А Ң Ы
4 9 - Б А П . А Т А - А Н А Л А РД Ы Ң Ж Ә Н Е Ө З Г Е Д Е
ЗАҢДЫ
Ө К І Л Д Е РД І Ң
Қ Ұ Қ Ы Қ ТА Р Ы
МЕН
МІНДЕТТЕРІ
1. КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАН
АТА - А Н А Л А Р Ы
МЕН
ӨЗГЕ
ӨКІЛДЕРІНІҢ :
Б А Л А Л А РД Ы Ң
ДЕ
ЗАҢДЫ
1)БАЛАНЫҢ
ТІЛЕГІН,
ЖЕКЕ
БЕЙІМДІЛІГІ
МЕН
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН
Е С К Е Р Е О Т Ы Р Ы П Б І Л І М Б Е РУ Ұ Й Ы М Ы Н
ТА Ң Д АУ Ғ А Қ Ұ Қ Ы Ғ Ы БА Р ;

5.

Қ АЗ А Қ С ТА Н Р Е С П У БЛ И К АС Ы Д Ү Н И Е Ж Ү З І Л І К
Қ АУ Ы М Д АС Т Ы Қ Т Ы Ң М Ү Ш Е С І Р Е Т І Н Д Е Х А Л Ы Қ А РА Л Ы Қ
КО Н В Е Н Ц И Я Л А Р М Е Н Д Е К Л А РА Ц И Я Л А РД Ы Ң Н Е Г І З Г І
Қ А Ғ И Д А Л А Р Ы Н БАС Ш Ы Л Ы Қ Қ А А Л А Д Ы
Халықаралық Конвенциялар мен Декларациялар
Бала құқықтары туралы Конвенция
Адам құқығы туралы жалпыға ортақ Декларация
Мүгедектердің құқықтары туралы Декларация
Саламанк Декларациясы «Білім алуда ерекше қажеттіліктері бар балаларға арнайы білім беру және жағдайын реттеу үшін»

6.

И Н КЛЮЗИВТІ БІ ЛІ М БЕРУД І Д А М Ы ТУДЫҢ ЕК І М А Г И С ТРАЛЬДЫ
БА ҒЫ ТЫ
• Бірінші бағыты–бала дамуындағы психофизиологиялық
бұзылыстарды ерте жас кезеңінде (0 мен 3 жасқа дейін)
анықтау және түзетушілік-педагогикалық жұмыстарды
ұйымдастыру.
• Екінші бағыты – мүмкіндігі шектеулі балалардың
психофизиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып,
оқыту мен тәрбиелеуде «Кедергісіз аймақтар» құру
арқылы жалпы білім беру үдерісіне енгізу.

7.

Нашар еститін және кохлеарлы
имплант жасалған балалар;
Нашар көретін балалар;
Сөйлеу тілінде бұзылыстары бар
балалар;
Психикасының
дамуы
тежелген
балалар;
аутизмге шалдыққан балалар;
Тірек қимыл-қозғалыс аппаратында
бұзылыстары бар балалар.
ЖАЛПЫ БІЛІМ
БЕРЕТІН
М Е К Т Е П Т Е РД Е
Б І Л І М А Л АТ Ы Н
МҮМКІНДІГІ
Ш Е К Т Е УЛ І
ОҚУШЫЛАР

8.

• Нашар еститін және кохлеарлы имплант жасалған балалар
• Есту қабілеті бұзылған балалар сөйлеу тілін және басқа дыбыстарды нашар қабылдап ажыратады. Көп жағдайда дыбыстарды есту
үшін оларға есту аппараты көмектеседі. Нашар еститін балаларда есту қабілетінің төмендеуі 15-20дб мен 75 дб аралығында болады.
Кохлеарлы имплантат дегеніміз – науқастың шашына немесе терісіне орнатылатын хабарлағыштан, дыбыстық процессордан,
микрофоннан, сондай-ақ, тері астына енгізілетін қабылдағыштан және хирургиялық әдіспен құлақ ұлуы ішіне енгізілетін
электродтар тізбегінен тұратын медициналық құрылғы. Кохлеарлы имплантат қызметі есту жүйкесіне электродты импульс арқылы
дыбыс толқындарын жеткізу болып табылады
• Нашар көретін балалар
• Нашар көретіндер - 0,05-тен, 0,2-ге дейін жақсы көретін көзінде түзететін қарапайым көзілдірік арқылы көретіндер. Нашар
көретіндерде көру қабілетінің өткірлігінің төмендеуімен қатар, көру қызметінін басқа салалары да бұзылуы мүмкін, мысалы: жарық
пен түстерді сезінуі.

9.

• Психикасының дамуы тежелген балалар
• Үлгерімі төмен балалар тобында 50% дейін ПДТ балалар кездеседі. ПДТ себептері ми қыртысының
минималды, функционалды зақымдануы немесе балалардың ұзақ мерзімде әлеуметтік депривацияга ұшырауы
т.б. Бұл балалардың эмоция- ерік сферасын, таным іс-әрекетінің дамуы, тежелуі, оның сапалы ерекшеліктері
педагогикалық түзету шаралар арқылы орнына келуі, жөнделуі мүмкін.
• Тірек қимыл-қозғалыс аппаратында бұзылыстары бар балалар
• Тірек қимыл-қозғалыс аппаратының зақымдалуы – бұл ерікті қимыл-қозғалыстың шектелуі. Бұл балаларда
қимыл-қозғалыстың бұзылыстары психикалық және сөйлеу тілінің бұзылыстарымен қатар жүреді.
• Сөйлеу тілінде бұзылыстары бар балалар
• Тіл кемістігі деп – сөйлеу қабілетінің психофизиологиялық механизмінің бұзылу салдарынан сөйлеушінің
сөйлеу тілінің қоршаған ортаға тән мөлшерден ауытқуын айтады.

10.

1
2
3
4
5
6

11.

1.ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУ
ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

12.

2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
«КЕМТАР БАЛАЛАРДЫ ӘЛЕУМЕТТІК
ЖӘНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚОЛДАУ ТУРАЛЫ»
ЗАҢЫ ҚАШАН ҚАБЫЛДАНДЫ,ҚАЙ
БҰЙРЫҚПЕН?НЕШЕ БАП, НЕШЕ ТАРАУ
БАР?

13.

3. МҮМКІНДІГІ ШЕКТЕУЛІ БАЛАЛАР
ДЕГЕНІМІЗ КІМДЕР?

14.

4. САЛАМАНК ДЕКЛАРАЦИЯСЫ
ҚАШАН ҚАБЫЛДАНДЫ?

15.

5. НАШАР КӨРЕТІН БАЛАЛАР ДЕГЕН
КІМДЕР?

16.

6. АТА-АНАЛАРДЫҢ ЖӘНЕ ӨЗГЕ
ДЕ ЗАҢДЫ ӨКІЛДЕРДІҢ
ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
Т УРАЛЫ ҚАЙ ЗАҢДА
АЙТЫЛҒАН?

17.

ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУ
ДЕГЕНІМІЗ-ЕРЕКШЕ БІЛІМ
БЕРУДІ ТАЛАП ЕТЕТІН
БАЛАЛАР МЕН ҚАЛЫПТЫ
БАЛАЛАРДЫ БІРІКТІРІП
ОҚЫТУ

18.

2002 Ж 11 ШІЛДЕ №343 БҰЙРЫҚ
5 ТАРАУ,19 БАПТАН ТУРАДЫ

19.

МҮМКІНДІГІ ШЕКТЕУЛІ БАЛА ( БАЛАЛАР ) – БЕЛГІЛЕНГЕН
ТӘР ТІППЕН РАСТАЛҒАН , ТУА БІТКЕН, ТҰҚЫМ ҚУАЛАҒАН, ЖҮРЕ
ПАЙДА БОЛҒАН АУРУЛАРДАН НЕМЕСЕ ЖАРАҚАТТАРДЫҢ
САЛДАРЫНАН ТІРШІЛІК ЕТУІ ШЕКТЕЛГЕН , ДЕНЕ ЖӘНЕ
(НЕМЕСЕ) ПСИХИКАЛЫҚ БҰЗЫЛЫСТАРЫ БАР ОН СЕГІЗ ЖАСҚА
ДЕЙІНГІ БАЛА (БАЛАЛАР ).

20.

1994 Ж ИСПАНИЯДА

21.

НАШАР КӨРЕТІНДЕР - 0,05-ТЕН,
0,2-ГЕ ДЕЙІН ЖАҚСЫ КӨРЕТІН
КӨЗІНДЕ ТҮЗЕТЕТІН
ҚАРАПАЙЫМ КӨЗІЛДІРІК
АРҚЫЛЫ КӨРЕТІНДЕР.

22.

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
«БІЛІМ ТУРАЛЫ» ЗАҢЫ,49БАП