Түркі империясы - көшпенділер мемлекеттілігінің классикалық үлгісі

1.

2.

542 ж
Миграция
Миграция себептері
Ассимиляция

3.

Байланысты табыңдар:
Суретте кімдер бейнеленген?
Суретте белгілі-бір қарамақайшылықтар бар ма?
Сурет сабақ тақырыбымен қалайша
байланысты деп ойлайсың?

4.

Сабақ тақырыбы:
Түркі империясы - көшпенділер мемлекеттілігінің
классикалық үлгісі. Түркі империясының мұрагерлері

5.

Оқу мақсаты:
10.3.1.2 Қазақстанда мемлекеттіліктің қалыптасуының
тарихи кезеңдерін түсіндіру;
10.3.2.1
деректерді
талдау
негізінде
түркі
мемлекеттерінің
дамуын
зерттеу,
мемлекет
құрылысындағы сабақтастықты анықтау;
10.3.2.2 ерте және дамыған орта ғасырлардағы түркі
мемлекеттерінің геосаяси белсенділігін сипаттау;
10.3.2.3 Түркі әлемінің қалыптасуы мен дамуындағы
Түркі империясының рөлін бағалау

6.

Бағалау критерийлері:
• VI-IX ғғ. кем дегенде 4 ортағасырлық мемлекеттерді, олардың өмір сүрген
жылдарын, территориясын, негізін қалаушылары мен билеушілерін кестеде
жүйелі түрде айқындай алады.
• Батыс Түрік, Түргеш және Қарлұқ қағанаттарының территориясы мен
астанасын контур картада жүйелі айқындай алады.
• Бумын, Үшлік және Сұлу қағандарының сыртқы саясатына баға бере алады.
• Көне түркі жазбаларының тарихи маңыздылығын дәлелдей алады.

7.

ҚҰНДЫЛЫҚТАР

8.

1-тапсырма.

9.

Дескриптор
1. VI-IX ғғ. мемлекеттерді, олардың өмір сүрген
жылдарын, территориясын, негізін қалаушылары мен
билеушілерін кестеде жүйелі түрде айқындай алады.
2. Орта ғасырларда өмір сүрген мемлекеттердің өзара
сабақтастығын ажыратып көрсетеді.

10.

11.

КАРТАМЕН ЖҰМЫС
Бағалау критерийлері:
1. Батыс Түрік қағанаты территориясы мен астанасын айқындай алады - 1 балл.
2. Түргеш мемлекетінің территориясы мен астанасын көрсете алады. - 1 балл.
3. Қарлұқ қағанатының территориясы мен астанасын айқындай алады. – 1 балл.

12.

Батыс Түрік қағанаты территориясы мен
астанасын жүйелі айқындай алады.
2.
Түргеш мемлекетінің территориясы мен
астанасын дұрыс көрсете алады.
3.
Қарлұқ қағанатының территориясы мен
астанасын дұрыс айқындай алады.
1.

13.

МӘТІНМЕН ЖҰМЫС
1. Бумын қаған Түрік қағанатының негізін қай жылы қалады?
Жауабы:
2. Түріктер Бумынды қалай атады?
Жауабы:
3. Батыс Түрік қағанатын Тон қаған қай жылдары биледі?
Жауабы:
4. Тон Жабғу қағанның сыртқы саясатын айтып беріңіз?
Жауабы:
5. Үшлік қаған Түргеш мемлекетін неше әкімшілік аймаққа бөлді?
Жауабы:
6. Үшлік қаған қаңдай жағдайды пайдаланып, Қытайды өзіне мойындатты?
Жауабы:
7. Сұлу қағанның жүргізген саясатының сипаттап беріңіз?
Жауабы:
8. Сұлу қаған қалай қайтыс болды?
Жауабы:

14.

Мәтінмен жұмыс
• 1 топ – Бумын қаған (Түрік қағанаты)
• 2 топ – Тон жабғу қаған (Батыс Түрік
қағанаты)
• 3 топ – Сұлу қаған (Түргеш қағанаты)
• 4-топ Үшлік қаған (Түргеш қағанаты)

15.

Кестемен жұмыс
Топтық жұмыс
Мемлекеттің
ішкі
тұрақтылығы
н сақтады
Көрші
Өз жауларына Мемлекетт
елдермен
төтеп
бере ің
сауда-саттық отырып,
тәуелсіздігі
қарымсоғыстарда
н
сақтап
қатынасты
жеңіп отырды қалды
жақсартты
Топтар кестені алмастырып, бір-бірінің жұмысына екі жұлдыз
бір тілек стратегиясы бойынша кері байланыс береді.

16.

Көне түркі жазбалар

17.

Түртіп алу стратегиясы
• Видео 2
• Видеороликті көріп отырып, сұраққа жауап жазу
• Сұрақтар:
• 1. 1893 жылы Күлтегін жырын кім ашты?
• 2. Ең алғашқы ашылған құпия сөздерді ата
• 3. Бұл ескерткіштер қай билеушлердің құрметіне
арналған?
• 4. Күлтегін батыр туралы жыр авторы
• 5. Күлтегін жыры қанша топтамадан тұрады?
• 6. Әр топтаманың қандай элементтері бар?

18.

Мәтінмен жұмыс
Күлтегін жыры және Білге қаған
ескерткіші туралы мәтінге 2 жуан
және 2 жіңішке сұрақ құрастыру.

19.

Қорытынды ой – түйін

20.

Оқу мақсаты:
10.3.1.2 Қазақстанда мемлекеттіліктің қалыптасуының
тарихи кезеңдерін түсіндіру;
10.3.2.1
деректерді
талдау
негізінде
түркі
мемлекеттерінің
дамуын
зерттеу,
мемлекет
құрылысындағы сабақтастықты анықтау;
10.3.2.2 ерте және дамыған орта ғасырлардағы түркі
мемлекеттерінің геосаяси белсенділігін сипаттау;
10.3.2.3 Түркі әлемінің қалыптасуы мен дамуындағы
Түркі империясының рөлін бағалау

21.

РЕФЛЕКСИЯ МЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС
«ҮЛКЕН ШЕҢБЕР» ТӘСІЛІ
• Бүгін не білдіңіз?
• Сіз үшін не жаңалық болды?
• Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
• Сабақта қандай қиындықтар туындады?
ДӨҢГЕЛЕНГЕН ДҮНИЕ …

22.

Білге қаған ескерткіші

23.

ҮЙГЕ ТАПСЫРМА:
Эссе
««Түркі империясының
мұрагерлері».
(200-300 сөз).

24.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА КӨП РАХМЕТ!