Морфология бөлімін қайталау. Казахский язык

1.

Сабақтың тақырыбы: Морфология бөлімін қайталау.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларды сабақққа қатыстыра отырып, өткен
тақырыптарға байланысты сұрақ-жауап өткізу,
морфология бөліміне тоқталу, оның сөз
таптарына және түрлеріне тоқталып, оны толық
меңгерту
Әдісі:
Сұрақ – жауап
Сабақтың түрі: Қайталау сабағы
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі
ІІ. Сұрақ-жауап (әр түрлі тақырыпқа байланысты)
ІІІ. Морфология - сөз таптарын зерттейтін сал

2.

Сөз таптары
Зат есім
Етістік
Шылау
Сын есім
9
Одағай
Сан есім
Үстеу
Еліктеу сөз
Есімдік

3.

Заттың атауын
білдіреді
Сұрақтары
Кім? Кімдер?
Не? Нелер?
Зат есім
Адамзат
(кім?)
Деректі
(нақты)
8
Ғаламзат
(не?)
Дерексіз
(нақсыз)
Жалпы
а
Жалқы
А

4.

Заттың сының,
түр-түсін,дәмін
білдіреді
Сын есім
Сұрақтары
Қай? Қандай?
2
Сапалық
:
Мыс:
сұлу
Қатыстық
Мыс:әдепті

5.

Табиғаттағы құбылыстардың
еліктеуіне байланысты
туған сөздерді еліктеу
сөздер дейміз
Еліктеу сөз
2
Бейнелеуіш
Еліктеуіш
М: жалт қарады
М:дүңк ете түсті

6.

Іс-әрекеттің
қимылын білдіреді
Болымсыз
(-ма,-ме,-ба,-бе,-па,
-пе,жоқ,емес)
Мыс:кетпе,
көрген емес
Салт(б,ж,ш,к)
Б.с қайда
Мыс: үйге барады
Сұрақтары
Не істеді?
Не қылды?
Қайтті?
Етістік
4
Болымды
Мыс: кетеді, тұр
СабақтыТ.с
Кімді?
Мыс: досын көрді

7.

Етістіктің ерекше түрлері
Есімше
(-ған,-ар, -мақ, -пақ, -атын,
-ген,-ер, -мек, -пек, -етін,
-қан, -р, -бақ,
-йтын,
-кен, - с, -бек,
-йтін)
Тұйық етістік
у
Мыс:көру
Көсемше
(-а,-е,-й,-ып,-іп,-п,-ғалы,
-гелі,-қалы,-келі)
4
Етіс
Өзгелік
(-дыр,-ғыз,-т
-дір, -гіз, -ыр,
-тыр,-қыз,-ір,
-тір, -кіз)
Ырықсыз
(-ыл,-іл,л)
л
(-ын,-ін,-н)
4
Ортақ
(-ыс,-іс,-с)
Өздік
(-ын,-ін,-н)

8.

Рай
Шартты
(-са, -се)
Мыс:көшсе, атса
Бұйрық
1. Көбінесе ІІ жақта тұрады
Мыс:сен тұр,жүр
2. –шы, -ші жұрнақтары арқылы
Мыс: Көрші, берші
4
Ашық
3 шақтың біреуінде
тұруды қажет етеді
Қалау
1. Етістіктің –ғы, -гі,-қы,-кі,+көм.ет.
Мыс: көргім келді
2. Етістіктің са,се игі еді
Мыс: айтса игі еді
3. –ғай,-гей,-қай,-кей
Мыс: келгейсің

9.

Толық лексикалық
мағынасы жоқ, түрленбейді,
сөйлем мүшесі болмайды,
тек сөз бен сөзді,сөйлем
мен сөйлемді
байланыстырады
Шылау
3
Жалғаулық
(мен,бен, пен, бірақ,
дегенмен, кейде,
өйткені, сол себепті)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Септеулік
(туралы, сайын,дейін,
таман,қарай, соң, кейін,
бері, қатар,бірге)
Демеулік
Сұраулық(-ма,-ме,-ба,-бе,-ше)
Шектік (-ақ,-ғана)
Нақтылау(-ғой,-қой,-ды,-ді)
Күшейткіш (-ақ,-ау,-да,-де)
Болымсыздық(түгіл, тұрсын)
Белгісіздік (-ау,-мыс,-міс)

10.

Адамның көңіл-күйіне
байланысты,
жан-жануарларға
қаратылып айтылатын
сөздер
Шақыру
(шөре-шөре,
кә-кә)
Одағай
3
Көңіл-күй
(алақай,қап, бәрекелді,
әттеген-ай, ойбай)
Жекіру
(тәйт,жә,тек)

11.

Іс-мезгілін, мекенін,
мақсатын мөлшерін
білдіреді
Үстеу
Сұрақтары: қашан? Қашаннан?
қайдан?қалай?қайда?
Мезгіл: қашан?қашаннан?
М:бүгін, күндіз
Сын-қимыл
(қалай?қайтіп?
қалайша?)
М: орысша, тез,
шапшаң
7
Себеп-салдар
(не себепті? Неге?)
М:босқа, амалсыздан,
бекерге
Күшейткіш
(қалай?қандай?)
М:орасан, кілең,
өте
Мекен:қайда?қайдан?
М:ілгері,алға,артта
Мөлшер: қанша?қаншама?
М:анағұрлым, сонша
Мақсат:
не мақсатпен?қалай?
не үшін? неліктен?
М:әдейі,жорта,
қасақана

12.

Заттың санын,
ретін білдіреді
Сан есім
Бөлшектік:
М.екінің бірі
Екіден бір
Есептік
М: Жиырма, екі
6
Топтау Ш.с
М.бес-бестен
Сегіз-тоғыздан
Жинақтық
(-ау,-еу)1-7
М.екеу, алтау
Сұрақтары: қанша?неше?
Нешеу?нешінші?
Реттік: (-ынші,
-інші,-ншы, -нші)
М:алтыншы, екінші
Болжалдық
1) -лап,-леп,-дап,-деп,-тап,-теп,-лаған,
-леген,-даған,-деген,-таған,-теген
2) сане.+к.ж.+б.с немесе ж.с.
М:он бестерде, он бестерге
3) е.с.с. ~ көмекші сөз
М: беске таман, он жарым т.б.
4) е.с.е. қосарлану арқылы
М: екі-үш,алты-жеті т.б.

13.

Есім сөздердің
орнына жүреді
Есімдік
Болымсыздық
(ешкім, ешбір,
ешқандай, түк
Дәнеңе,дым)
Белгісіздік
(біреу,әркім,
әлдеқандай,
әлдене)
Сілтеу
(бұл, осы,
мынау,
анау)
Сұрақтары: кім?не?
неше? қанша?
Өздік
(өз)
7
Жалпылау
(бәрі,барша,
күллі
түгел)
Жіктеу
(мен,сен,сіз,
ол(көпше))
Сұрау
(кім?не?қандай?
қалай?қанша?
қандай?)

14.

IV. Тест жұмысы (морфология бөлімі бойынша)
№
Оқушының жауабы
Мұғалімнің
жауабы
Балл
1
2
3
V. Үйге тапсырма : Ережелерді қайталау