O‘rganishni kengaytirish uchun boyitish va 1-amaliy mashg`ulot

1.

Mavzu: O‘rganishni
kengaytirish uchun
boyitish va 1-amaliy
mashg`ulot
Toshkent shahar fizika va astronomiya fani metodisti: Davletova Hamida Xasanovna
© All rights reserved

Maqsad, kutilayotgan natijalar:
Ushbu mavzuda bugungi ta`lim sohasining zamonaviy davrdagi eng
dolzarb masalalarni o‘ziga qamrab olgan O'rganishni kengaytirish
uchun boyitish ya’ni o‘quvchilar olgan bilimlarini kuchaytirish haqida
so‘z boradi.
Maqsadimiz o‘quvchilarning olgan bilimlarini hayotiy jabhalarga
tadbiq qila olishidir. Bilim olishni kuchaytirish uchun avvalo
o‘rganganlarini ko‘rsatish ularga mashq va mavzu bo‘yicha sinov
savollarini berishdir.
© All rights reserved

3.

Мavzuga qiziqtirish.
Buzuq telefon o‘yini
© All rights reserved
Dastlab biz guruh ichida 5 kishidan
iborat 6 ta guruhga bo‘linib oldik va
Mr Mannan birinchi ishtirokchining
qulog‘iga Singapurda elekton sigaret
chekish
taqiqlangan
degan
ma’lumotni aytdi va shu ma’lumotni
birinchi
ishtirokchi
ikkinchi
ishtirokchiga
ikkinchi ishtirokchi
uchinchi ishtirokchiga va shu ketma
ketlikda
oxirgi
ishtirokchining
qulog‘iga
yetib bordi va oxirgi
ishtirokchi shu ma’lumotni baland
ovozda aytdi, lekin berilgan ma’lumot
oxirgi ishtirokching aytgan ma’lumoti
bilan mos kelmadi ya’ni oxirgi
istirokchiga yetib kelgan ma’lumot
quyidagicha bo‘ldi: “Singapurliklar
siqilganida sigaret chekishadi “degan
holatda yetib keldi.

4.

5.

Savolga javob berish uchun...
• O’quvchilar chekish haqidagi muhim tushunchalarni
bilishlari kerak.
© All rights reserved

6.

Chekishning
zararli
ta’sirlari
haqida
faktlar
Tamakida juda havfli moddalar mavjud. U 4000 dan
ortiq kimyoviy moddalarni o'z ichiga oladi, ularning
aksariyati chekish paytida tashqariga tarqaladi.
Smola va uglerod oksidi sigaret tutunidagi ikkita juda
xavfli kimyoviy moddalar hisoblanadi
Smola o'pka saratoni, emfizema va bronx kasalliklarga,
uglerod oksidi esa yurak muammolariga olib kelishi
mumkin.
Chekish bilan bog'liq boshqa jiddiy sog'liqqa zarar
keltiradigan muammolar orasida ovqat hazm qilish tizimi
saratoni, oshqozon yarasi va tomoq, til, lab, qizilo'ngach
va oshqozon osti bezi saratoni mavjud.
© All rights reserved

7.

8.

9.

Mustaqil o‘qish uchun material
Nikotinning inson organizmiga ta'siri haqida [Chekishni
to'xtatish juda qiyin, chunki nikotin orqali tana o'zini yaxshi his
qiladi. Agar tana nikotinga o'rganib qolgan bo'lsa, nikotin olib
tashlanganida inson tanasida jismoniy reaksiya paydo bo'ladi.
Bu reaksiyalarga bezovtalik, ochlik, depressiya va bosh og‘rig‘i
kiradi. Shunday qilib, nikotinga qaramlikdan qochishning eng yaxshi
usuli bu hech qachon chekishni boshlamaslikdir!]
© Barcha huquqlar himoyalangan

10.

11.

Bu muhim: nazariy ma’lumot, tavsiyalar
Sigaret chekish
• Sigaret chekish….kundalik chekishning umumiy va yoshga qarab standartlashtirilgan keng
tarqalishi 2007 va 2022 yillar oralig‘ida sezilarli darajada kamaydi (umumiy: 2007 yilda 13,3%, 2022
yilda 9,2%; yoshga qarab standartlashtirilgan: 2007 yilda 13,3%, 2022 yilda 9,2%).Kundalik
chekishning umumiy tarqalishi 2019 yildagi 10,6% dan 2022 yilda 9,2% gacha kamaygan bo'lsa-da,
bu pasayish sezilarli emas edi (2019 yil: 10,6%, 2020 yil: 10,1%, 2021 yil: 10,4%, 2022 yil:
9,2%).Kundalik chekishning tarqalishi 2022 yilda erkaklarda (16,0%) ayollarga (2,7%) nisbatan
yuqori bo'ldi. Kundalik chekuvchi erkaklar kuniga o'rtacha 13 ta, ayollar esa kunigao'rtacha 9 ta
sigaret chekishadi.
• Kundalik chekish 40 yoshdan 49 yoshgacha bo'lgan kattalarda (11,6%) eng ko'p tarqalgan va 2022
yilda 18 yoshdan 29 yoshgacha bo'lgan balog‘at yoshidagilar orasida (5,1%) juda kam
tarqalgan.2022 yilda har kuni chekuvchilarning yarmi (48,6%) chekishni tashlash niyatida edi. Biroq,
ularning atigi 14,4 foizi chekishni keyingi 12 oy yoki undan kamroq vaqt ichida tashlashni
rejalashtirgan. Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining (JSST) tamaki iste'moli tendentsiyalari haqidagi
so'nggi ma'lumotlariga ko'ra, dunyo bo'ylab 1,25 milliard voyaga yetgan tamaki iste'molchilari
bor.2022 yilgi tendentsiyalar butun dunyo bo'ylab tamaki iste'mol qilish darajasining doimiy ravishda
pasayishini ko'rsatadi.
© All rights reserved

12.

• Dunyo boʻylab har 5ta kattalardan 1nafari tamaki isteʼmol qiladi, 2000-yilda esa bu
ko'rsatkich har 3 kishidan 1 nafar inson tamaki isteʼmol qilganini ko'rsatadi.Hisobot
shuni ko'rsatadiki, 150 mamlakat tamaki iste'molini qisqartirishda muvaffaqiyatga
erishmoqda. Braziliya va Gollandiya MPOWER tamaki nazorati chora-tadbirlarini
amalga oshirgandan so'ng muvaffaqiyatga qozonmoqda, Braziliyada bu ko’rsatgich
2010 yildan buyon 35 foizga qisqardi, Niderlandiya esa 30 foizga erishish
arafasida."So'nggi yillarda tamakiga qarshi kurashda yaxshi yutuqlarga erishildi,
ammo xotirjam bo'lishga hali erta.
• Tamaki sanoati son-sanoqsiz odamlarning hayoti evaziga foyda ko'rish uchun
bunchalik darajaga borganiga hayronman. Hukumat tamakiga qarshi kurashda
g‘alaba qozongan deb hisoblaydi, tamaki sanoati sog‘liqni saqlash siyosatini
manipulyatsiya qilish va o'z dahshatli mahsulotlarini sotish imkoniyatidan
foydalanadi", deydi JSST Sog‘liqni saqlashni mustahkamlash departamenti direktori
doktor Ruediger Krech.
© All rights reserved

13.

14.

1-mashg’ulot uchun ko'rsatmalar
• Har bir guruhda 4 kishidan iborat kichik
guruhlarga bo'ling
• Ishlash uchun ilmiy jarayon ko’nikmasini tanlang
• Guruh rahbari, qayd qilib boruvchi, vaqt
nazoratchisi va savol beruvchi rollarini tayinlang
• Ushbu ko’nikmani qanday oʻrgatish mumkinligini
muhokama qiling va tanlangan mavzudan misol
keltiring
© All rights reserved

15.

16.

17.

18.

19.

Xulosa:
• O‘quvchi dars jarayonlarida olgan bilimlarini
tushunishi umumlashtira olishi, kerak bo‘lsa
hayotda qo‘llay olishi lozim. Buning uchun albatta
o‘qituvchi o‘quvchini yo‘naltira olishi lozim.
Natijasini yanayam oshirishga hizmat qiluvchi
amaliy mashg`ulotlatlardan dars jarayonlarida
ko‘proq foydalanishi kerak. Amaliy mashg`ulotlar
o‘rganganlarini umumlashtirish, kamchiliklarini
ko‘rsata olish, hatolarni bartaraf etish, bilimlarni
qo‘llay olishga imkon yaratadi.
© All rights reserved

20.

Savol & javoblar

21.

1.Nima uchun o‘rganishni
kengaytirish kerak?
2.O‘rganishni kengaytirish uchun
qanday metodlardan foydalanasiz?
3.Yuqoridagi amaliy mashg‘ulotda
foydalanilgan kuzatish metodining
mohiyati nimadan iborat? Bu
metodddan yana qaysi mavzularda
foydalanish mumkin?
© All rights reserved

22.

English Русский Правила