Қорқыт ата

1.

ҚОРҚЫТ АТА
ОРЫНДАУШЫ:Сағат Амина
ЖЕТЕКШІСІ:Жібек Қадырханқызы

2.

Қорқыт ата деген кім?
■ Қорқыт ата — түркі халықтарына ортақ
ойшыл, жырау,
қобызшы,күйші,қайраткер,әлемдік ақыл
ой мәдениетінің дамуына зор үлес
қосқан тұлға. Қорқыт ата өмірде ізі,
артында әдеби-музыка мұрасы қалған
тарихи тұлға ретінде белгілі.
■ Қорқыт атаның өмір сүрген кезеңі
туралы ғылымда әртүрлі болжамдар
қалыптасқан. Алайда, зерттеулердің
көпшілігі Қорқыт ата Сырдария бойында
өмір сүрген оғыз-қыпшақ тайпалық
бірлестігінде 10 ғасырдың басында
дүниеге келген деген тұжырымға саяды.

3.

Қорқыт ата туралы аңыз
■ Негізі Қорқыт ата туралы көптеген,әр түрлі аңыздар
бар.Бірақ менің ойымша ең танымал осы:
■ Қорқыт дүниеге келер алдында әлемді үш күн, үш түн
бойы көзге түртсе көргісіз қараңғылық басады. Сұрапыл
қара дауыл соғып, ел-жұртты қорқыныш сезімі билеген.
Осыған орай баланың атын “Қорқыт” деп қойған
дейді.Аңыз бойынша, өзен ортасына кілем жайып,
үстінде отырып қобыз тартқанда, күй күшімен суға
батпайды екен. Қорқыт Ата қобыз тартқан жылдары
өлім болмаған, тек бақытты тіршілік болған дейді. Бірақ
Қорқыт ата шаршап, ұйықтап кеткен сәтінде судан
кішкентай қайрақ жылан шығып, оны шағып өлтіріпті
дейді. Аңызда ажал ашық келмей, жылан кейпінде
келеді. Бұдан халықтың өлімге деген көзқарасын, “ажал
айтып келмейді” деген философиялық тұжырымның
негізін көреміз. Қорқыт ата туралы аңыздарда

4.

Қорқыт атаның күйлері
■ «Ұшардың ұлуы»-Көнеден келе жатқан аңыз-әңгімелерге сүйенсек,
,аяғы заманда бір заманда бір шаңырақ астында жалғыз ұл бала
және ата-анасы өмір сүрген. Ұл баланың өзінің қатты жақсы көрген
Ұшар атты иті болады. Бір күні бала өліп қалады да ата-анасы
баланы жерлейді. Сол кезде Ұшар жоғалып кетеді. Анасы оны
іздеуге барайын десе оны ұл баланың зиратының қасында ұлып
жатқанын көреді. Бұл оқиғаны көрген Қорқыт Ата «Ұшардың ұлуы»
атты күй шығарады.
■ «Башпай» - Көнеден келе жатқан аңыз-әңгімелерге сүйенсек,
Қорқыт атаның қарындасы болған еді. Бірде қарындасы оған тамақ
әкелгенде, оның башпайы қарындасына тиеді. Сонда ол «Мені
көмгенде, башпайымды сыртқа шығарып көміңдер»,дейді. Бұны
айтқан себебі:ертеде қазақ халқы қызды еркелетіп, оны
құрметтеген және оған ер адамның кез келген мүшесі тисе
арсыздық деп санап, сол адам өмір бақи ұятта өмір сүреді.

5.

Қорқыт ата ескерткіші
■ Қорқыт ата ескерткіші — сәулет өнерінің
айрықша үлгісі. Қызылорда облысы Қармақшы
ауданы Жосалы кентінен 18 км жерде, Қорқыт
станциясының түбінде (1980). Авторлары – Б.Ә.
Ыбыраев, С.И. Исатаев.

6.

Қорқыт ата атындағы университеті
■ Қорқыт Ата атындағы Қызылорда
университеті
—
Қазақстанның
Қызылорда қаласындағы жоғары оқу
орны. 1937 жылы құрылған.
■ Университеттегі
6
институт,
24
кафедрада
педагогикалық,
гуманитарлық,
әлеуметтік,
жаратылыстану
ғылымдары,
өнер,
бизнес және басқару, құқық,техника
және технология, ауыл шаруашылығы,
қызмет көрсету бағыттары аясында
бакалавриаттың 66, магистратураның
34, докторантураның 13 білім беру
бағдарламасы бойынша мамандар

7.

■ Менің ойымша,Қорқыт ата аңызының
мағынасы мен мәселе:
■ 1)Әр адам өмір сүргісі келіп тұр,адам
бақытты өмір сүргісі келсе,өлім туралы
айтпау және ойламау керек.
■ 2) Егер адам ажалға тағайындалған
болса,мұны болдырмаудың жолы жоқ.Себебі
«ажал айтып келмейді»,адам біле алмайды
қашан ол дүниеден өтеді.Мүмкін сен ертең
немесе бүгін болмай қаласын. Сол себептен
біз өмірімізді жақсылап сүру керекпіз,жақсы
оймен және жаман туралы

8.

Назарларыңызға рахмет