Тема 3.1 Этногенез белорусов и происхождение названия Беларусь (07.09.2022 16.25)

1.

Тема 3.1

2.

1. Разгледзець этапы этнічнай гісторыі
беларусаў.
2.Узгадаць канцэпцыі паходжання
беларусаў.

3.

1.Найстаражытнае насельніцтва на тэрыторыі
беларускіх зямель. Пачатак рассялення славян
(VI ст.) і славянізацыя балтаў.
2.Старажытнаруская народнасць як аснова
фарміравання рускага, беларускага і
ўкраінскага этнасаў.
3. Эканамічныя і палітычныя фактары
фарміравання беларускага этнасу ў XIV – XVIII
стст. Усходнеславянскі этнічны падмурак
Вялікага княства Літоўскага, Рускага і
Жамойскага (ВКЛ).
4. Далейшае развіццё беларускага этнасу ва
ўмовах складвання рынкавых адносін у XIX ст.
5. Тэорыі паходжання славян.

4.

Племя – першабытнаабшчынны лад,
Народнасць – феадальны лад,
Нацыя – капіталістычны, сацыялістычны
лад

5.

6.

У канцы неаліту і ў пачатку бронзы (3 – 2
тыс. г. да н.э.) дэмаграфічны выбух, які
адбыўся на прасторах Еўропы, прывёў да
вялікага перамяшчэння насельніцтва.
Перыяд з ІV да VІІ стагоддзя ўвайшоў у
гісторыю Еўропы як эпоха Вялікага
перасялення народаў.

7.

Этнічная гісторыя беларусаў
падраздзяляецца на:
даіндаеўрапейскі і
індаеўрапейскі перыяды

8.

9.

Калі бронзавы перыяд на тэрыторыі
беларускіх зямель звязаны з рассяленнем
індаеўрапейцаў і з’яўленнем плямен
балтаў, то жалезны век − з рассяленнем
славян.

10.

На рубяжы VI – VII стст. нашай эры
наглядаецца масавы прыход славян на
тэрыторыю Беларусі. Аб іх прарадзіме
існуюць розныя погляды: Прычарнамор’е,
Паўночнае Прыкарпацце, Закаўказзе,
Паўночны Іран. Антычныя аўтары
ўпамінаюць славян пад імёнамі венедаў,
антаў, склавінаў. У VІ – VІІ стст. славяне
засяляюць паўднёвую Беларусь, а з VІІІ –
даволі хутка займаюць астатнюю яе
тэрыторыю.

11.

12.

13.

2. Змяшэнне, зрошчванне славянскіх
супольнасцей прывяло да ўзнікнення
новага, агульнаславянскага старажытнага
этнічнага аб’яднання. Фарміраванне
феадальных адносін на тэрыторыі ўсходніх
славян прывяло да ўзнікнення ў ІХ ст.
першай у іх гісторыі Старажытнарускай
дзяржавы з цэнтрам у Кіеве. У гэты ж
перыяд ідзе ўмацаванне раннефеадальных
княстваў на тэрыторыі Беларусі. Асаблівае
месца сярод іх займае Полацкае і
Тураўскае княства.

14.

3. Беларуская народнасць утварылася паступова на
аснове старажытнарускай народнасці з улікам
наступных фактараў.
Першая група фактараў утварэння беларускай
народнасці – палітычныя. Неабходнасць барацьбы з
агрэсіяй нямецкіх феадалаў і татара-манголаў,
уваходжанне беларускіх зямель у склад Вялікага
княства Літоўскага садзейнічалі стварэнню палітычных
умоў для ўмацавання сувязей паміж рознымі
тэрытарыяльнымі часткамі насельніцтва Беларусі, яго
кансалідацыі і інтэграцыі з суседнімі народамі.
Утварэнню беларускай народнасці садзейнічаў і шэраг
эканамічных фактараў: далейшае развіццё сельскай
гаспадаркі, удасканаленне рамяства, пашырэнне
гандлю; узрастала роля буйных гарадоў Беларусі,
паступовае усталёўванне адзінай грашовай сістэмы
(асноўнай манетай станавіўся грашовы знак мясцовай
вытворчасці – літоўскі паўгрош).

15.

сацыяльныя фактары: далейшае развіццё
феадальных адносін, паступовае
ўсталяванне прыгоннага права садзейнічалі
кансалідацыі шматлікіх катэгорый
насельніцтва зямель Беларусі ў
сацыяльныя групы з агульнымі правамі і
абавязкамі для кожнай з іх.
адыгрываў пэўную этнакансалідуючую
ролю канфесійны фактар. Большасць
усходнеславянскага насельніцтва
прытрымлівалася праваслаўя. Аднак пасля
Крэўскай уніі пачалося актыўнае
наступленне каталіцкай веры.

16.

4. Эканамічнае развіцце Расийскай
дзяржавы ў другой палове ХІХ ст., у склад
якой уваходзілі беларускія землі,
садзейничана развіццю рынкавых адносін і
было адной з прычын фарміравання
беларускай нацыі.

17.

1. Балцкая
2. Фінская
3. Крывіцка-дрыгавіцка-радзімічская
4. Старажытнаруская
5. Новая

18.

1. Этнічная гісторыя беларусаў
падзяляецца на два перыяды:
даіндаеўрапейскі і індаеўрапейскі
перыяды.
2. Балцкі этап быў раней славянскага
этапу.
3. Існуюць розныя канцэнцыі паходжання
беларусаў, але агульнае паміж імі –
славянскі элемент.