Уолл-стриттің күйреу себептері мен салдары?

1. Сабақ тақырыбы: Уолл-стриттің күйреу себептері мен салдары?

2. Оқу мақсаттары

• тарихи оқиғаларды талдау үшін «бағалы
қағаздар нарығы», «акция», «алыпсатарлық»,
«қор биржасы», «несие», «банкроттық»,
«инфляция» ұғымдарын пайдалану;
• фактілерді, процестерді, оқиғаларды
салыстыра отырып, индустриялық қоғам
қайшылықтарының (өндіру мен тұтыну
теңгерімі) шиеленісу себептерін анықтау

3. Бағалау критерийлері

• Терминдер мен ұғымдарды қолдана
отырып, тарихи оқиғаларды талдайды;
• Фактілерді, процестерді, оқиғаларды
салыстыра отырып, индустриялық қоғам
қайшылықтарының шиеленісу себептерін
анықтайды.

4.

1929 жылы әлі де гүлденіп тұрған АҚШ экономикасы
бұрын болып көрмеген дағдарыс алдында тұрды. 1929
жылы 24 қазанда таңертең американдық бизнестің
өзегі Уолл – Стритте бұрын – соңды болмаған үрей
басталды.
«Қара сейсенбі», «Ұлы дағдарысқа» ұласқан
Нью – Йорк биржасының күйреуі

5. Уолл-стриттің күйреу себептері мен салдары?  

Уолл-стриттің күйреу себептері мен салдары?
Бір күннің ішінде акция
бағаларының құлауының
жалпы сомасы 10 млрд
долларды құрады. Бес
күннен кейін дағдарыс
жалпымемлекеттік сипат
алды.
Қытай тілінде жазылған «дағдарыс» сөзі екі
таңбадан тұрады: біреу «қауіп», екіншісі «мүмкіндік».
Джон Фицджералд Кеннеди

6.

Әлемдік экономикалық дағдарыс себептері:
• Бірінші дүниежүзілік соғыс және жеңімпаз елдердің
әрекеттері (дәстүрлі экономикалық байланыстардың
бұзылуы, әлемдік экономиканың Америка
экономикасының тұрақтылығына тәуелділігі)
• Артық өндіру дағдарысы (американдық өнеркәсіптің
жаппай өндіріс технологиясына көшуі, халықтың
тауарларды тұтыну деңгейінің төмендігі)
• 1929 жылғы биржа дағдарысы (бағалы қағаздар
бағамының күрт төмендеуі)
• Қаржы дағдарысы (салық түсімдерінің қысқаруы,
бюджет тапшылығы)

7. Дағдарыс жылдарындағы негізгі экономикалық көрсеткіштердің өзгеруі:

Ол АҚШ-тың өнеркәсіп салаларын түгелдей қамтыды.
Өнеркәсіп өнімдерін шығару 54% қысқарды. 1932 жылы
болат өндіру мен автомобиль шығару 15-16% төмендеді.
285 темір қорыту пештерінің 1932 жылы 46-сы ғана
жұмыс істеді.
Экономикалық дағдарыс еңбекші халықтың тұрмыс жағдайын
төмендетті. Әлеуметтік қайшылық өсті. 1929-1932 жылдарда
жұмыссыздардың саны 17 млн адамға жетгі. Жүмыссыздық 30жылдардағы АҚШ-тың күнделікті өміріндегі қалыпты көрініске
айналды. Жұмысшылардың жалақысьг 60% -ға қысқарды.

8.

1 ТАПСЫРМА
Әлемдік экономикалық дағдарыстың негізгі 3
себептерін анықтаңыз:
Дескрипторлар:
• дағдарыстың 1-себебін анықтайды;
• дағдарыстың 2 себебін анықтайды;
• дағдарыстың 3-себебін анықтайды.

9.

1 ТАПСЫРМА ЖАУАБЫ:
•Артық өндіру дағдарысы (американдық
өнеркәсіптің жаппай өндіріс технологиясына
көшуі, халықтың тауарларды тұтыну деңгейінің
төмендігі)
• 1929 жылғы биржа дағдарысы (бағалы қағаздар
бағамының күрт төмендеуі)
• Қаржы дағдарысы (салық түсімдерінің
қысқаруы, бюджет тапшылығы)

10. 2 ТАПСЫРМА Әлемдік экономикалық дағдарыстың салдарын экономикалық, саяси, әлеуметтік салаларға бөліңіз:

Саяси сала
Экономика саласы
Әлеуметтік сала
Дескрипторлар:
• саяси саладағы салдарын анықтайды;
• экономикалық саладағы салдарын анықтайды;
• әлеуметтік саладағы салдарын анықтайды;

11.

2 ТАПСЫРМА ЖАУАБЫ
Саяси сала
Экономика саласы
Әлеуметтік сала
Үкімет беделінің
төмендеуі және
олардың жиі
ауысуы
Өнеркәсіптік
кәсіпорындардың
жаппай жабылуы
Жаппай
жұмыссыздық
Банктердің күйреуі
Жаңа ішкі саяси
курстарды іздеу.
Радикалды саяси
партиялардың
ықпалының өсуі
Халықтың өмір
сүру деңгейінің
күрт төмендеуі
Инфляция
Өнеркәсіп және ауыл
шаруашылығы
өнімдерінің бір бөлігін
жою.
Үкіметке қарсы
көңіл-күйдің
тарауы

12.

3 ТАПСЫРМА
Терминдер мен анықтамаларды сәйкестендіру
№ Термин
жауап Анықтамалары
1
«Ұлы дағдарыс»
А
экономикада өнеркәсіптік өндірістің
басым болуы мақсатында дәстүрлі
индустриалдық даму кезеңінен
шапшаң әлеуметтік - экономикаға
ауысу үдірісі
2
Просперити (ағыл.
Prosperity - гүлдену)
В
1930 жылдардағы дүниежүзілік
тарихтағы ірі экономикалық
дағдарыстың бірі.
3
Индустриаландыру
(лат. industria)
С
Бірінші Дүниежүзілік соғыстан кейін
АҚШ-тың ерекше экономикалық
өрлеуі.

13.

3 ТАПСЫРМА ЖАУАБЫ
Терминдер мен анықтамаларды сәйкестендіру
№ Термин
жауап Анықтамалары
1
«Ұлы дағдарыс»
А
1930 жылдардағы дүниежүзілік
тарихтағы ірі экономикалық
дағдарыстың бірі.
2
Просперити (ағыл.
Prosperity - гүлдену)
В
экономикада өнеркәсіптік өндірістің
басым болуы мақсатында дәстүрлі
индустриалдық даму кезеңінен
шапшаң әлеуметтік - экономикаға
ауысу үдірісі
3
Индустриаландыру
(лат. industria)
С
Бірінші Дүниежүзілік соғыстан кейін
АҚШ-тың ерекше экономикалық
өрлеуі.

14. ҚОРЫТЫНДЫ

Америка экономикасының ұзаққа
созылған дағдарыстан шығуы Франклин
Делано Рузвельттің қызметімен
байланысты болды. 1932 жылы ол
Демократиялық партияның үміткері ретінде
сол кездегі президент, республикашыл
Герберт Гуверді жеңді. Ақ үйдің жаңа
әкімшілігі экономиканы мемлекеттік реттеу
саясатын жүргізе бастады. Елді
дағдарыстан шығару шаралары «жаңа
бағыт» деп аталды.