Donadardılar gelini

1.

Düün adeti bölüner üç paya:
1. Düünä hazırlanmak – gençlerin hem onnarın aylelerin düünä hazırlanması
2. Temel payı- gelinin güvää evinä geçmesinnän baalı adetlär
3. Son -konuşka – düün sofrası.
1.Düünä hazırlanmak. Bu vakıt gelin hem güvää ayleleri hazırlardılar lääzımnı imekleri hem içecekleri.
Mezelär(закуски)satın alınardılar. İçmää deyni kullanardılar ev şarabını. Fukaara aylelär için düün pek
paalı işti. Bunun için var bir halk söleyişi: Üç gün “hop”, kırk yıl “of”.
Bayrak. Bayrak düünün donaklıı. Onu asardılar evin örtüsünä, ki göstermää, ani bu evdä var düün. Bayraa
dikärdilär genç kızlar cümertesi günü. Pardıya(на палку)baalardılar bir peşkir, ucuna da konulardı bir
alma.Pazar günü bayraa satın alardı dever.
Cümertesi avşamnen geçärdi gelinä pelik(коса девичья) örmäk adeti hem güveeyi traş etmäk adeti.
Onnarı geçirärdilär dever hem saadıçlar.Güveenin evindän çıkardı dever, naşa hem başka musaafirlär
gelinin evinä, ki örmää onun peliini hem vermää kaniskayı svatuya.
2.Temel payı.
Saadıca gitmäkSabaalendän dever, güveenin kakusu hem eniștesi, başka hısımnarı, yakın kafadarı
kaniskaylan hem çotraylan, çalgıcılarlan, gidärdilär almaa saadıcı hem nașayı,saadıç koltuklarını.Saadıç
masa kurardı,musaafirleri konuklardı.Sora hepsi gidärdi gelinin evinä donatmaa gelini.
Gelini almak.
Gelinin evindä hepsini karşılardılar kolaçlan hem şaraplan.Dönärdilär 3 kerä saadıcın hem güveenin
dolayında, sora kırardılar kolacı güveenin tepesindä, pay edärdilär kolacı uşaklara. Donadardılar gelini,
sora güveeyi içeri teklif edärdilär.İçerdä oturardı gelinin anası hem bobası.

2.

Prost olmak. Gençlerin analarınnan-bobalarınnan hem hısımnarlan prost olması geçärdi,
açan onnar lääzımdı gitsinnär steonozlaa(на венчание). Gençlär diz çökärdilär anaların-bobaların önündä,
öpärdilär ellerini, istärdilär af hem evlilää ii sözlemäk. Analar-bobalar, stavrozlarını yaparak,
dua edärdilär gençlerä kısmet hem öpärdilär yanaklarına. Hısımnarlan gençlär prost olardılar ayakça,
ama hep ellerini öpärdilär. Prost olmak adetindän sora güvää herkezi ikramnaardı şaraplan.
Gelin prost olardı, açan artık donadılıydı steonozlaa. Adetä görä çalınardı aalamak avaları gelinin evindä.
Gelinin evindän gelinnän güvää çıkardılar bölä: kolacın bir tarafından tutunardı gelinnän güvää,
öbür tarafından-ana-boba , ama arkasınnan kapuya dışarı dooru.Sundurmada gençlerin üstünä atardılar tenä,
para,üzüm, ardından dökärdilär su hem şarap.Mani yada bir yaşlı karı koyardı gençlerin önünä
koçovrayı(maşa)
(кочерга),angısından gençlär 3 kerä lääzım adımnasınnar.
Steonoz olmak
Gençleri karşılamak.
Güveenin evindä gençleri karşılamak, ballamak adeti
- düüncülär,ellerindä tablalar filcannarlan şaraplan, garafalar şaraplan;vaza bombonilärlän;
-dever deverka(deverin elindä kolaç), karşılȇȇrlar gelini,güveyi,saadıçları,3 kerä dolaylȇȇrlar gelini, güveeyi,
saadıçlan
naşayı,sora dever kırȇr güveenin başı üstündä kolacı,bir payını verer deverkaya-o ikramnȇȇr düüncüleri.
Dever konuklȇȇr
kolaçlan saadıçları, gençleri;(hepsi bu yapılȇr taa girilmedään çocuun auluna)
Sora yol avası çalınȇr da düün aula girer. Bir sırada bulunȇrlar gelinnän güvää,saadıçlar hem deverlän
deverka.
Kalan düüncülär biraz geeri kalȇrlar.

3.

Gençleri kayınna kaynata karşılȇȇr. Kayınnanın elindä kolaç,kolacın üstündä bir çinicik bal hem 3 yanar mum saplı.
Kaynatanın elindä garafaylan şarap.
(bobanın suratı unnu,başında paraliya,ananın suratı pomadalı,kulaanda bir ardey iliştirili)
Gençleri ballamaa adeti kapu önündä yapılȇr.İlkin kaynata ikram eder şaraplan saadıcı,deveri. Gençlär öperlär bobanın elini.
Ana-boba gençlerä sorȇrlar,uzadarak kolacı:”Bu ne?”. Gençlär 3 kerä deerlär”Tuz-ekmek. Sora kayınna ballȇȇr gençleri.
Ama düüncülär savaşȇrlar gençlerin dirseklerindän(за локти) çekip, aldatmaa onnarı,güveyin arkasına yumuruklan
urmaa”demek
sokaklarda yaşamak vakıdı bitti). Ana/boba vererlär kolacı gençlerä,onnar öperlär kolacı. Sora ana-boba bir peşkirlän...
gençleri kapudan çekerlär,prost olȇrlar,stavrozlayarak gençleri.
İçeri girdiynän, gençleri oturdȇrlar bir uzun skemneyä. Dizlerinä oturdȇrlar birär uşak(güveyä-kızçaazı,gelinä-çocucaa). Sora
gelinnän güvää uşaklara para vererlär hem baaşlȇȇrlar basma , çember.